Hội thảo “Giải pháp phát triển cây cà phê trên địa bàn tỉnh Sơn La"

Tham gia Hội thảo có đại diện lãnh đạo một số sở, ngành của tỉnh; các HTX, doanh nghiệp sản xuất cà phê trên địa bàn tỉnh.

Lãnh đạo Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam phát biểu khai mạc Hội thảo.

Tỉnh Sơn La có lợi thế về vị trí địa lý và khí hậu để phát triển cây cà phê Arabica, mang lại giá trị kinh tế cao. Ngay từ cuối thập niên 1980, tỉnh đã triển khai “Chương trình phát triển cây cà phê chè - Arabica”. Đặc biệt từ năm 2017, nhiều cơ chế chính sách mới được ban hành nhằm khuyến khích đầu tư, nâng cao chất lượng và xây dựng chuỗi giá trị cà phê. Các chính sách đã tập trung hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã ứng dụng các quy trình sản xuất nông nghiệp tốt; ứng dụng công nghệ cao vào một số khâu sản xuất, như: Tưới tiết kiệm kết hợp với bón phân qua nước, ứng dụng GIS/GPS trong quản lý dinh dưỡng cho cây cà phê, sản xuất theo quy trình hữu cơ và thúc đẩy liên kết hợp tác trong phát triển vùng nguyên liệu gắn với chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu sản phẩm cà phê; xây dựng vùng trồng cà phê ứng dụng công nghệ cao và vùng trồng cà phê áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp hữu cơ; hình thành các liên kết sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu sản phẩm cà phê bền vững...

Đến hết năm 2024, tỉnh Sơn La có 23.312 ha cà phê, sản lượng đạt gần 30.000 tấn cà phê nhân, dẫn đầu cả nước về diện tích cà phê Arabica, chiếm 47,9% tổng diện tích toàn quốc và hơn 73% diện tích của miền Bắc. Về chất lượng và thương hiệu, Sơn La đã được cấp chỉ dẫn địa lý “Cà phê Sơn La” cho 7 đơn vị; có hơn 76% diện tích cà phê được chứng nhận bền vững theo các tiêu chuẩn quốc tế như RA, 4C, VietGAP. Tỉnh cũng đã xây dựng thành công 5 chuỗi liên kết sản xuất – chế biến – tiêu thụ; xây dựng 2 vùng trồng cà phê ứng dụng công nghệ cao; phát triển 5 sản phẩm OCOP, trong đó có 1 sản phẩm đạt 5 sao cấp quốc gia. Với những thành tựu trên, cà phê Sơn La đã trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực, ước đạt 31.700 tấn cà phê nhân với giá trị 88,77 triệu USD mỗi năm, chiếm gần một nửa tổng giá trị xuất khẩu của tỉnh, chủ yếu hướng đến các thị trường lớn như EU, Bắc Mỹ, Trung Đông và ASEAN.

Tuy nhiên, việc phát triển cây cà phê đang đối mặt với nhiều thách thức: Nhiều diện tích cà phê già cỗi, năng suất thấp cần tái canh nhưng đòi hỏi vốn lớn, thời gian dài và kỹ thuật cao. Quy mô sản xuất manh mún, cản trở việc áp dụng đồng bộ kỹ thuật, cơ giới hóa và liên kết chuỗi giá trị. Năng lực chế biến của các HTX còn hạn chế trong việc bao tiêu sản lượng, khiến nông dân phải bán hàng qua thương lái. Khâu bảo quản sau thu hoạch còn nhiều rủi ro do điều kiện kho bãi, hệ thống phơi sấy chưa đồng bộ, dễ làm giảm chất lượng sản phẩm...

Tại Hội thảo, đã có 13 ý kiến tham luận. Các đại biểu nhất trí cao về tính cấp thiết của việc đồng bộ hóa các giải pháp từ sản xuất đến thị trường để phát triển cây cà phê bền vững. Các đại biểu đã tập trung phản biện và đóng góp ý kiến sâu vào đề tài "Chính sách phát triển cây cà phê ở Sơn La: Thực trạng và giải pháp", nhằm hoàn thiện khung chính sách. Về giải pháp khoa học kỹ thuật, các ý kiến nhấn mạnh sự cần thiết phải ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm; đồng thời, đề ra các giải pháp thúc đẩy phát triển thị trường tiêu thụ theo chuỗi liên kết giữa doanh nghiệp và HTX; tăng cường quản lý, sử dụng và phát triển thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, mã số vùng trồng, coi đây là chìa khóa để tạo lợi thế cạnh tranh, giúp cà phê Sơn La tiếp cận thành công các chuỗi liên kết lớn trong nước và quốc tế...

Một số ý kiến tại Hội thảo: