Theo thống kê từ Bộ GD&ĐT, trong số hơn 1,16 triệu học sinh dự thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có khoảng 310.000 học sinh không xét tuyển vào đại học, cao đẳng, chiếm gần 27%.
Số thí sinh đăng ký xét tuyển vào đại học, cao đẳng năm nay là 849.544 thí sinh. Như vậy, trong cả nước, trung bình gần 3 thí sinh đăng ký vào đại học thì có 1 thí sinh từ chối xét tuyển đại học.
Con số này không nhỏ nhưng cũng không quá bất ngờ khi đây là thực tế đã diễn ra nhiều năm nay: Học sinh từ chối vào đại học.
310.000 học sinh không xét tuyển vào đại học năm 2025 (Ảnh minh hoạ: Hoài Nam).
Từ năm 2022, mỗi năm trung bình có khoảng 30% học sinh không đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học. Tỷ lệ cao nhất vào năm 2022 khi có đến 36% thí sinh không đăng ký xét tuyển đại học.
Bà Nguyễn Hải Trường An (Trường Đại học Hùng Vương) cho hay, “Vì đâu hàng trăm ngàn học sinh không đăng ký đại học?” là câu hỏi năm nào bà cũng nhận được sau khi Bộ GD&ĐT công bố số liệu đăng ký xét tuyển.
Theo bà An, câu trả lời nghe tưởng bất thường nhưng thật sự rất bình thường. Các em không chọn vào đại học vì có những lựa chọn khác hoặc vì không đủ điều kiện để theo học. Có em đi du học, có em theo đuổi học nghề, có em sau lớp 12 chọn gia nhập thị trường lao động ngay để hỗ trợ gia đình…
Chưa nói đến những lý do khác như lập gia đình, chọn sống chậm để cân nhắc lại và cả bộ phận không nhỏ học sinh trước ngưỡng cửa cuộc đời không biết nên chọn gì.
Bà Nguyễn Hải Trường An nêu quan điểm, bà không cổ vũ việc “ai cũng phải vào đại học” hay “đại học là con đường duy nhất”. Mỗi cá nhân đều có lựa chọn cho riêng, hành trình riêng phù hợp.
Điều quan trọng nhất, theo bà An là làm sao để lựa chọn của học trò xuất phát từ việc hiểu bản thân, tìm hiểu thông tin một cách có ý thức chứ không rơi tình trạng bị bị động như không biết làm gì khác, không ai hướng dẫn hoặc chờ ai đó chọn giúp mình…
ThS Phạm Thái Sơn, Giám đốc Tuyển sinh Trường Đại học Công thương TPHCM, cho hay tính từ năm 2022 đến nay, tỷ lệ thí sinh không đăng ký xét tuyển vào đại học có xu hướng giảm dần từ 36% (năm 2022) xuống 34% (năm 2023) và hạ tiếp xuống còn 31% (năm 2024) và năm nay là 27%.
Tỷ lệ giảm đều này phần nào cho thấy hệ thống giáo dục đại học trong nước đang có sức hút ngày càng khác. Đồng thời, cũng tồn tại một tỷ lệ ổn định thí sinh chọn con đường khác ngoài đại học.
Ông Phạm Thái Sơn nhấn mạnh, giáo dục đại học là một trong nhiều lựa chọn, không phải lựa chọn duy nhất, nhiều học sinh không chọn con đường đại học là bình thường.
Ngoài những lý do như học sinh đi du học, học nghề, hay chọn những lối đi khác, ông Phạm Thái Sơn cũng quan tâm đến xu hướng Gap Year (một khoảng dừng chân giữa trường cấp III và đại học) của không ít học sinh Gen Z hiện nay. Các em có xu hướng chọn trải nghiệm cuộc sống trước khi đưa ra lựa chọn phù hợp cho bản thân.
Từ bỏ đại học có lí do từ áp lực về học phí?
Chưa dừng ở việc hàng trăm ngàn học sinh không xét tuyển đại học, hàng năm còn có cả trăm ngàn học sinh đỗ đại học nhưng không nhập học.
Nhiều thí sinh đậu đại học nhưng không nhập học (Ảnh chụp lại báo cáo của Bộ GD&ĐT về tỷ lệ thí sinh nhập học giai đoạn 2020-2023).
Như năm 2024, có đến hơn 122.000 thí sinh trúng tuyển nhưng không nhập học đại học. Đại học chỉ là một phương án dự phòng và các em… chọn phương án khác.
Không chỉ là chuyện từ chối vào đại học mà còn là thực trạng không thể học đại học. Học sinh dừng lại trước cánh cửa đại học giờ đây không phải vì không đỗ mà còn xuất phát từ áp lực học phí bậc đại học ngày càng tăng.
Bên cạnh đó, tình trạng sinh viên ra trường thất nghiệp, khó kiếm việc làm cũng tác động đến lựa chọn của nhiều học sinh.
Báo cáo gần đây của World Bank Việt Nam chỉ ra có tỷ lệ nhập học đại học - cao đẳng thấp nhất trong các nước Đông Á giai đoạn 2020-2022. Cách đây 20 năm, tỷ lệ nhập học chung của Trung Quốc thấp hơn Việt Nam, đến 10 năm trước, tỷ lệ nhập học của hai nước khá tương đồng nhưng hiện nay, tỷ lệ nhập học chung của Việt Nam chỉ bằng một nửa Trung Quốc.
Đáng chú ý, thanh niên Việt Nam thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo chiếm chưa đến 15% tổng số sinh viên đại học và có đến hơn 40% sinh viên thuộc diện khá giả.
Số liệu thống kê từ năm 2021-2023 của Bộ GD&ĐT cũng cho thấy, tỷ lệ người học đại học trên số người trong độ tuổi từ 18-22 của Việt Nam mới chỉ đạt 27,9- 30%, thấp hơn rất nhiều so với các nước trong khu vực.
Trong kỳ họp quốc hội thứ 8, khoá XV cuối năm 2024, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương (đoàn Quảng Ngãi) đã cảnh báo về thực trạng người học nơm nớp lo ngại học phí đại học leo thang, năm sau tiếp tục cao hơn năm trước.
Gánh nặng học phí đại học là một trong những áp lực lớn với nhiều sinh viên hiện nay (Ảnh: Hoài Nam).
Điều này dẫn đến thực tế nhiều học sinh gia đình khó khăn khó theo học đại học mặc dù các em có năng lực học tập tốt.
Theo Cục Thống kê, tính đến quý I/2025, chỉ mới có chưa đến 29% số lao động Việt Nam qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ từ sơ cấp trở lên. Hơn 70% người lao động chưa qua đào tạo, Việt Nam thiếu cả số lượng nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao.
Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/hon-310000-hoc-sinh-tu-choi-xet-tuyen-dai-hoc-co-bat-thuong-20250731150748916.htm
Bình luận (0)