Hướng tới đại học tinh hoa: Kết nối tri thức Việt Nam với chuẩn mực quốc tế

Theo đó, Chính phủ giao Bộ GD&ĐT xây dựng Đề án phát triển 3 - 5 đại học tinh hoa theo mô hình đại học nghiên cứu hiện đại, làm hạt nhân đào tạo nhân tài quốc gia.

Kiến tạo tri thức

Được xây dựng theo các chuẩn mực quốc tế, Trường Đại học VinUni (Hà Nội) - một trong những mô hình điển hình cho hướng phát triển này. Trường có sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực tinh hoa, trình độ cao, kỹ năng tốt, năng lực hành động và khát vọng cống hiến. Các nhân tài được đào tạo không chỉ được kỳ vọng phát triển tối đa tiềm năng cá nhân, mà còn đóng góp vào sự thịnh vượng của xã hội và nền kinh tế tri thức Việt Nam.

Chia sẻ kinh nghiệm phát triển đại học tinh hoa theo mô hình đại học nghiên cứu đẳng cấp quốc tế, TS Lê Mai Lan - Phó Chủ tịch Tập đoàn Vingroup, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học VinUni cho biết, đại học tinh hoa có 5 đặc điểm nhận diện rõ nét: Chất lượng đào tạo và nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế; đội ngũ nhân tài đậm đặc; danh tiếng mạnh mẽ; nguồn lực dồi dào, bền vững và quản trị hiệu quả.

VinUni có 80% giảng viên là tiến sĩ, trong đó 40% người nước ngoài đến từ 15 quốc gia. Nhà trường chú trọng quốc tế hóa đội ngũ và chương trình đào tạo. Sinh viên quốc tế chiếm 5% đến từ 26 quốc gia; 50% sinh viên VinUni được học tập hoặc trao đổi ở nước ngoài. Mỗi năm, trường đón khoảng 600 sinh viên quốc tế đến học tập, giao lưu. Bên cạnh đó, VinUni đã thiết lập mạng lưới nghiên cứu quốc tế với 70 trường đại học hàng đầu thế giới và 3 đối tác chiến lược toàn diện.

Theo TS Lê Mai Lan, để phát triển đại học tinh hoa, cần có chiến lược học thuật rõ ràng và mang tầm nhìn quốc tế. Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm đến mới của sinh viên và giảng viên quốc tế. Đây cũng là cơ hội mở ra các chương trình liên kết đào tạo giữa các trường đại học trong nước và quốc tế, góp phần nâng cao vị thế của giáo dục đại học Việt Nam trên bản đồ tri thức toàn cầu.

Từ thực tiễn VinUni, TS Lê Mai Lan cho rằng, quốc tế hóa và kết nối tri thức toàn cầu là con đường tất yếu để xây dựng đại học tinh hoa Việt Nam - nơi tinh hoa tri thức trong nước hòa quyện cùng chuẩn mực quốc tế, tạo nên sức bật mới cho giáo dục đại học Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập.

Hoạt động nghiên cứu khoa học ở Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: VNU

Đầu tư cho con người

Chiến lược phát triển đại học tinh hoa không chỉ là cuộc đầu tư vào cơ sở vật chất, mà quan trọng hơn là đầu tư con người - đội ngũ giảng viên, nhà khoa học, sinh viên. Khi thu hút được nhân tài toàn cầu và tạo dựng môi trường học thuật tự do, sáng tạo, thì đại học đẳng cấp quốc tế không còn là khái niệm xa vời.

Ông Trần Nam Tú - Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin (Bộ GD&ĐT) cho biết, đại học tinh hoa là cấp độ cao hơn, vượt trội so với các đại học nghiên cứu mạnh hiện nay. Các tiêu chí cụ thể đang được nghiên cứu, hoàn thiện. Chính phủ đã giao Bộ GD&ĐT xây dựng đề án đầu tư và cơ chế đặc thù để phát triển 3 - 5 đại học tinh hoa theo mô hình đại học nghiên cứu đẳng cấp thế giới, đào tạo nhân tài quốc gia. Đây là nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị, được cụ thể hóa tại Nghị quyết 281/NQ-CP của Chính phủ.

Theo dự thảo Đề án mà Bộ GD&ĐT đang xây dựng, mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ có 15 - 20 đại học công lập uy tín, có thế mạnh về nghiên cứu, ứng dụng, đào tạo nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ ưu tiên và khoa học mũi nhọn. Trong đó, ít nhất 2 trường được đầu tư mạnh, hưởng cơ chế đặc thù để trở thành đại học tinh hoa.

Các tiêu chí đánh giá sẽ tập trung vào năng lực công bố khoa học; chất lượng đội ngũ giảng viên, nhà nghiên cứu; năng lực tài trợ và ngân sách nghiên cứu; hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; cơ sở hạ tầng và thiết bị nghiên cứu; hợp tác quốc tế; cùng tác động xã hội của trường đại học.

Ông Lê Tuấn Tứ - đại biểu Quốc hội khóa XIV, cho rằng, để hiện thực hóa mục tiêu hiện đại hóa và nâng tầm giáo dục đại học, các bộ, ngành và địa phương cần rà soát, điều chỉnh quy hoạch, ưu tiên quỹ đất sạch, tập trung giải phóng mặt bằng và giao đất cho các dự án mở rộng không gian phát triển đại học.

Đồng thời, cần xây dựng cơ chế khuyến khích hình thành các khu đô thị công nghệ cao - đại học, đầu tư cho mô hình đại học đổi mới sáng tạo, đại học công nghệ thế hệ mới, làm đầu tàu trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo vùng.

Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo nêu rõ: Đầu tư mạnh và có các cơ chế đặc thù, vượt trội để phát triển 3 - 5 đại học tinh hoa theo mô hình đại học nghiên cứu đẳng cấp quốc tế, đào tạo nhân tài quốc gia. Ưu tiên bố trí kinh phí nghiên cứu khoa học, nhất là nghiên cứu cơ bản gắn với đào tạo sau đại học tại các cơ sở giáo dục đại học.

Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/huong-toi-dai-hoc-tinh-hoa-ket-noi-tri-thuc-viet-nam-voi-chuan-muc-quoc-te-post753951.html