Khoa học có câu trả lời về vụ thiên thạch rộng 160 mét lao xuống Trái Đất

(Dân trí) - Trong một nghiên cứu mới, các nhà khoa học sử dụng công nghệ địa chấn hiện đại và phân tích tinh thể đặc biệt, qua đó đưa ra xác nhận về vụ thiên thạch đường kính 160 mét lao xuống Trái Đất.

Một hố sâu dưới đáy Biển Bắc, từng là tâm điểm tranh cãi suốt nhiều thập kỷ, vừa được xác nhận là kết quả của một vụ va chạm thiên thạch trong kỷ Eocene, cách đây khoảng 50 triệu năm.

Bằng chứng xác thực từ lòng biển sâu

Ảnh minh hoạ thiên thạch lao xuống Trái Đất cách đây 50 triệu năm (Ảnh: Getty).

Khoảng 50 triệu năm trước, trong kỷ Eocene, một thiên thạch đường kính 160 mét đã lao xuống Trái Đất, đâm thẳng vào khu vực nay là Biển Bắc, giữa Anh và Tây Bắc Âu.

Vụ va chạm kinh hoàng này đã tạo ra miệng hố rộng 3 km, sâu khoảng 1 km dưới đáy đại dương, đồng thời thổi tung cột nước và đá cao hơn 1,5 km lên bầu trời, kèm theo sóng thần cao hàng trăm mét.

Miệng hố này, được biết đến với tên gọi Silverpit, nằm cách bờ biển phía đông nam nước Anh khoảng 130 km và sâu 700 mét dưới đáy biển. Kể từ khi được phát hiện bằng dữ liệu địa chấn 3D vào năm 2002, Silverpit đã trở thành tâm điểm của cuộc tranh cãi kéo dài giữa các nhà khoa học về nguồn gốc của nó.

Ban đầu, các đặc điểm hình tròn và cấu trúc trung tâm khiến nhiều nhà nghiên cứu nghiêng về khả năng đây là miệng hố va chạm do thiên thạch.

Tuy nhiên, các giả thuyết khác như sự dịch chuyển muối dưới lòng đất hoặc hoạt động núi lửa cũng được đưa ra, khiến cuộc tranh luận bế tắc trong nhiều năm. Thậm chí, một cuộc bỏ phiếu tại hội nghị địa chất năm 2009 đã bác bỏ giả thuyết va chạm, khiến nó gần như bị loại bỏ khỏi các nghiên cứu sau đó.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới nhất do TS Uisdean Nicholson, chuyên gia địa chất tại Đại học Heriot-Watt (Scotland), đứng đầu đã sử dụng hình ảnh địa chấn hiện đại và phân tích mẫu vật từ một giếng dầu gần đó, cho thấy bằng chứng thuyết phục về nguồn gốc ngoài Trái Đất của Silverpit.

Bí ẩn được giải mã

Hình ảnh miệng núi lửa Silverpit hiện lên trên thiết bị quan sát (Ảnh: NC).

Theo chi tiết công bố trên tạp chí Nature Communications, bước ngoặt của nghiên cứu đến từ việc phát hiện các tinh thể thạch anh và fenspat “bị sốc”. Đây là các loại vật chất chỉ có thể hình thành trong điều kiện áp suất cực lớn do va chạm tốc độ cao, chẳng hạn như từ một thiên thạch.

Những tinh thể này được tìm thấy ở đúng độ sâu của đáy miệng hố Silverpit, xác nhận chắc chắn rằng đây là một hố va chạm thực sự.

“Chúng tôi vô cùng may mắn khi phát hiện ra những tinh thể này. Việc đó giống như mò kim đáy bể”, TS Nicholson chia sẻ. “Chúng là chìa khóa giải mã bí ẩn, vì cấu trúc đặc trưng của chúng chỉ xuất hiện trong các vụ va chạm có năng lượng cực lớn".

Khẳng định này cũng được đồng tình bởi GS Gareth Collins, chuyên gia khoa học hành tinh tại Đại học Hoàng gia London. Ông cũng là người từng ủng hộ giả thuyết thiên thạch từ những năm đầu tranh luận.

GS Gareth Collins cho biết: “Tôi luôn tin rằng đây là lời giải thích đơn giản và phù hợp nhất với các quan sát. Việc xác nhận này mở ra cánh cửa mới để nghiên cứu tác động của các vụ va chạm lên cấu trúc bên dưới bề mặt hành tinh. Đó là điều rất khó thực hiện trên các hành tinh khác ngoài Trái Đất".

Hiện nay, chỉ có khoảng 200 hố va chạm được xác nhận trên Trái Đất, trong đó chưa tới 30 hố nằm dưới đáy đại dương. Silverpit không chỉ là một trường hợp hiếm gặp mà còn được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Đây là một điều đặc biệt trong bối cảnh Trái Đất luôn thay đổi bởi kiến tạo mảng và xói mòn địa chất.

Các nhà khoa học hy vọng phát hiện về miệng hố Silverpit sẽ giúp mở rộng hiểu biết về cách các vụ va chạm thiên thể từng định hình Trái Đất trong quá khứ, đồng thời hỗ trợ công tác dự đoán và phòng ngừa rủi ro từ các vật thể vũ trụ trong tương lai.

“Bằng cách nghiên cứu các hố va chạm như Silverpit, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về lịch sử va chạm của hành tinh, cũng như xây dựng mô hình mô phỏng tốt hơn trong trường hợp xảy ra một vụ va chạm tương tự trong tương lai”, TS Nicholson nhấn mạnh.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/khoa-hoc-co-cau-tra-loi-ve-vu-thien-thach-rong-160-met-lao-xuong-trai-dat-20250930082644638.htm