Giữ tinh hoa làng nghề thủ công
Năm nay, bên cạnh không khí khẩn trương thường thấy, người dân tổ dân phố 7 Kiền Bái còn có thêm kỳ vọng khi địa phương đang triển khai các giải pháp đưa sản phẩm hương bài tham gia chương trình OCOP, hướng đến nâng cao năng suất, chất lượng và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Ở Cơ sở sản xuất Hưng Lan, tổ dân phố 7 Kiền Bái, những khay hương vàng nâu nối dài trước sân, bên trong nhà, người thợ liên tục se từng que hương mới. Chị Phạm Thị Lan, chủ cơ sở cho biết 3 tháng cuối năm, xưởng làm 2 tấn bột, huy động 6 lao động. Riêng dịp cận Tết phải tăng thời gian làm việc để kịp giao các đơn hàng cho thị trường các tỉnh, thành phố Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nội…
Theo chị Lan, hương bài Kiền Bái được khách hàng ưa chuộng chính là nhờ phương pháp làm hương truyền thống và sử dụng nguyên liệu tự nhiên tuyệt đối. “Làm hương công nghiệp vừa nhanh lại rẻ nhưng hương bài Kiền Bái có chỗ đứng trên thị trường vì sản phẩm giữ được mùi thơm thuần thảo mộc. Đó là giá trị riêng cần được xây dựng thành thương hiệu lâu dài”, chị Lan nói.
Chính sự bền bỉ lưu giữ giá trị truyền thống đó giúp hương Kiền Bái duy trì được thị trường từ Bắc vào Nam. Để có một nén hương chất lượng, người thợ phải chuẩn bị nguyên liệu trong nhiều tháng như chọn nứa làm chân hương, thu mua rễ hương bài từ các tỉnh về sấy, nghiền bột, phối trộn với các loại thảo dược như đại hoàng, đinh hương, mộc hương…
Trải qua nhiều công đoạn se, sấy, phơi, từng que hương mang mùi thơm thanh ấm, dễ nhận diện. Hiện giá hương bài dao động 13.000 - 25.000 đồng/bó 10 que. Theo Chủ tịch Hội Nông dân phường Thiên Hương Đoàn Văn Phong, một số cơ sở đầu tư bao bì, nhãn mác và làm hồ sơ đăng ký kinh doanh nhằm đáp ứng tiêu chuẩn OCOP.
Sản phẩm OCOP sẽ giúp hương bài Kiền Bái có cơ sở pháp lý và tiêu chuẩn hóa chất lượng để đi xa hơn. Đây là hướng phát triển bền vững, phù hợp với tiềm năng làng nghề. Sản phẩm OCOP đặt ra yêu cầu rõ ràng về nguồn gốc nguyên liệu, quy trình sản xuất, đóng gói, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn kỹ thuật. Với nghề làm hương thủ công, đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội. Các hộ sản xuất buộc phải thay đổi tư duy làm nhỏ lẻ, tiến đến tổ chức sản xuất quy mô lớn hơn, đồng thời áp dụng kỹ thuật mới vào từng công đoạn để ổn định năng suất, chất lượng.
Một số hộ đầu tư máy xát, máy nghiền bột để rút ngắn thời gian sơ chế, cải tiến sào phơi và khu vực bảo quản. Các thay đổi nhỏ bước đầu đem lại hiệu quả rõ rệt. Năng suất tăng 15 - 20%, tình trạng hương nứt, gãy trong quá trình vận chuyển giảm mạnh.
Đưa hương bài lan xa
Làng hương Kiền Bái hiện có 5 hộ duy trì sản xuất, tạo việc làm cho hàng chục lao động địa phương, chủ yếu là phụ nữ trung niên và người cao tuổi. Thu nhập bình quân mỗi lao động từ 2 - 3 triệu đồng/tháng, giúp nhiều gia đình có thêm nguồn thu nhập. Vào vụ Tết, khi đơn hàng tăng, mức thu nhập của thợ se hương đạt 6 - 8 triệu đồng/tháng.
Theo các hộ sản xuất, nhu cầu thị trường đang nghiêng về những sản phẩm hương sạch, ít hóa chất, đây chính là cơ hội của hương bài Kiền Bái mở rộng thị trường. Tuy nhiên, để khai thác tốt tiềm năng, các hộ sản xuất cần đầu tư mạnh hơn vào khâu sơ chế, cải tiến quy trình phơi nhằm chủ động trước điều kiện thời tiết. Một số hộ đã thử nghiệm phơi giàn cao để giảm bụi, tăng độ đồng đều, giúp hương giữ màu tự nhiên và có tỷ lệ đạt chuẩn cao hơn.
Việc chuẩn hóa quy trình theo hướng nửa thủ công, nửa cơ giới đang là xu hướng được khuyến khích. Người thợ vẫn giữ vai trò chính trong công đoạn se hương, tạo hình và cuộn hương bài, nhưng các khâu như nghiền, trộn, sấy có thể hỗ trợ bằng máy móc để tiết kiệm thời gian và giảm chi phí. Những bước chuyển này không làm mất đi bản sắc nghề truyền thống mà giúp làng nghề đứng vững hơn.
.jpg)
Nhiều năm trước, hương bài Kiền Bái chủ yếu tiêu thụ nhỏ lẽ qua các tiểu thương. Gần đây, nhờ có bao bì bắt mắt, tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm rõ ràng và truyền thông tốt trên mạng xã hội, sản phẩm hương Kiền Bái được người tiêu dùng biết đến nhiều hơn. Một số cơ sở đã ký gửi sản phẩm tại các cửa hàng đồ thờ cúng lớn ở Hải Phòng, Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh..., tạo bước đệm cho việc tiếp cận thị trường rộng hơn.
Dù áp dụng máy móc ở một số khâu nhưng điều đặc biệt ở Kiền Bái là người dân vẫn thể hiện sự trân trọng với nghề truyền thống. Họ hiểu hương bài không chỉ phục vụ nhu cầu tâm linh mà còn là sản phẩm văn hóa mang hồn cốt vùng đất Thủy Nguyên xưa. Vì thế, mỗi gia đình đều trân trọng gìn giữ những bí quyết phối trộn nguyên liệu, những kỹ thuật se hương riêng, nhằm bảo đảm chất lượng sản phẩm làng nghề.
Người dân Kiền Bái tin rằng khi sản phẩm được nâng tầm theo tiêu chuẩn OCOP, làng nghề sẽ có thêm động lực để phát triển dài lâu, tạo sinh kế bền vững và đưa mùi hương đặc trưng của quê hương lan xa hơn nữa.
THU HẰNGNguồn: https://baohaiphong.vn/lang-huong-bai-kien-bai-vao-vu-tet-527924.html
Bình luận (0)