Minh bạch truy xuất nguồn gốc giữ thị trường xuất khẩu

VTV.vn -

Minh bạch truy xuất nguồn gốc giữ thị trường xuất khẩu

Ngành sầu riêng Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn nhưng cũng đầy thách thức. Tăng trưởng xuất khẩu "nóng" sang Trung Quốc đã bộc lộ nhiều điểm yếu - từ tiêu chuẩn canh tác, mã số vùng trồng đến khâu kiểm nghiệm chất lượng.

Liên quan đến hoạt động xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - Bộ Công an - vừa khởi tố 17 bị can do có sai phạm trong quá trình mua bán mã số vùng trồng và giấy kiểm nghiệm chất lượng. Hành vi này khiến nhiều lô hàng sầu riêng không đảm bảo truy xuất nguồn gốc, ảnh hưởng đến uy tín nông sản Việt Nam.

Trong khi đó, tại Đắk Lắk - địa phương có sản lượng sầu riêng lớn nhất cả nước - gần 2.000 container sầu riêng bị ùn ứ do khâu kiểm nghiệm bị gián đoạn. Trước thực tế này, tỉnh đã đề xuất xây dựng Trung tâm kiểm nghiệm nông sản ngay tại địa phương nhằm chủ động kiểm tra chất lượng, giảm phụ thuộc vào các đơn vị bên ngoài.

Các vụ việc cho thấy yêu cầu cấp thiết phải chuẩn hóa quy trình kiểm nghiệm, giám sát mã vùng trồng và truy xuất nguồn gốc để đảm bảo minh bạch, giữ vững thị trường xuất khẩu cho ngành sầu riêng Việt Nam.

Ngành sầu riêng Việt Nam cần phải thay đổi cách làm, không thể phát triển nóng, mà phải phát triển theo chiều sâu, gắn với chuẩn hóa quy trình sản xuất

Chuẩn hóa quy trình trồng, hướng đến xuất khẩu

Sau những sự cố về ách tắc kiểm nghiệm và sai sót mã số vùng trồng vừa qua, vấn đề đặt ra là ngành sầu riêng Việt Nam cần phải thay đổi cách làm, không thể phát triển nóng, mà phải phát triển theo chiều sâu, gắn với chuẩn hóa quy trình sản xuất. Tại nhiều địa phương, các hợp tác xã và nông dân đã bắt đầu chuyển mình, áp dụng quy trình canh tác hữu cơ, đồng bộ từ vườn trồng đến khâu đóng gói - hướng tới những lô hàng sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu bền vững.

Tại xã Ea Knuếc, tỉnh Đắk Lắk - thủ phủ sầu riêng lớn nhất cả nước, gia đình chị Hồ Thị Nga đã chuyển đổi hơn 4 ha sầu riêng từ canh tác truyền thống sang hướng hữu cơ. Không còn phụ thuộc thuốc hóa học, cây ít bệnh hơn, môi trường sản xuất trong lành và đầu ra thuận lợi hơn.

Chị Hồ Thị Nga - Xã Ea Knuếc, tỉnh Đắk Lắk chia sẻ: "Từ khi vào hợp tác xã, tôi sử dụng thuốc sinh học thấy sức khỏe tốt hơn, phun thuốc không mệt, vườn cây cũng đẹp hơn ".

Từ vườn trồng đến nhà đóng gói, mỗi công đoạn đều được chuẩn hóa theo tiêu chí vệ sinh nghiêm ngặt. Các cơ sở đóng gói hiện không chỉ phân loại, làm sạch mà còn lưu hồ sơ truy xuất từng lô hàng - điều kiện bắt buộc để thông quan.

Bà Nguyễn Thị Thanh Thảo - Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Tân Bắc cho biết: "Tổ chức cho bà con tập huấn và chuyển giao khoa học kỹ thuật rất kỹ để bà con có thể tự ý thức được và nâng cao giá trị của mình, dùng theo hướng hữu cơ. Đối với hợp tác xã, việc nhiễm Cadimi hoàn toàn không có, bà con rất yên tâm".

Theo nhiều hợp tác xã, việc chuẩn hóa quy trình không chỉ giúp kiểm soát chất lượng mà còn xây dựng niềm tin với doanh nghiệp thu mua, mở đường cho xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường khó tính. Khi sản xuất được chuẩn hóa, truy xuất nguồn gốc minh bạch, sầu riêng Việt Nam sẽ không chỉ có chỗ đứng ở thị trường Trung Quốc mà còn đủ điều kiện mở rộng sang nhiều thị trường tiềm năng khác.

Ngành sầu riêng Việt Nam đang đối diện với yêu cầu phải chuẩn hóa toàn bộ chuỗi sản xuất và xuất khẩu

Giải pháp phát triển ngành sầu riêng

Sau thời gian tăng trưởng nóng, ngành sầu riêng Việt Nam đang đối diện với yêu cầu phải chuẩn hóa toàn bộ chuỗi sản xuất và xuất khẩu. Từ kiểm soát mã số vùng trồng, đảm bảo an toàn thực phẩm đến tổ chức lại liên kết giữa doanh nghiệp và hợp tác xã - tất cả đều hướng tới mục tiêu phát triển ổn định, giữ vững thương hiệu và thị trường xuất khẩu lâu dài.

Ông Hoàng Trung - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhận định: "Các vấn đề liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm, đặc biệt các vấn đề liên quan đến dư lượng thuốc bảo vệ thực vật phải được kiểm soát một cách chặt chẽ. Thứ hai là vấn đề mã số vùng trồng. Đây là một trong những vấn đề bắt buộc phải thực hiện và phải thực hiện một cách bài bản, có hệ thống và bền vững. Đây là những điều chúng tôi chỉ đạo một cách gắt gao, sẽ đôn đốc kiểm soát và duy trì giám sát trong thời gian tới".

Ông Nguyễn Hắc Hiển - Chi Cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đắk Lắk nêu ý kiến: "Tất cả các quy trình đó phải đồng bộ và được tuân thủ nghiêm ngặt, để làm sao minh bạch trong tất cả các chuỗi. Từ áp dụng quy trình một cách bài bản, sẽ giảm được chi phí sản xuất, nâng cao được giá trị trên một đơn vị diện tích, người nông dân có cơ hội mở rộng được thị trường".

Ông Phan Việt Hà - Phó Viện trưởng phụ trách, Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên cho biết: "Tạo thành hợp tác xã, tạo thành nhóm hợp tác xã, chúng ta sẽ tìm kiếm và giới thiệu những doanh nghiệp đủ tầm, đủ lớn để có thể hỗ trợ các hợp tác xã, các nhóm hợp tác xã này. Tôi cho rằng, nếu chúng ta làm được việc này thật tốt cho toàn bộ diện tích mà chúng ta sản xuất thì chắc chắn sắp tới, vấn đề sản xuất sầu riêng, tiêu thụ sầu riêng sẽ có những bước biến chuyển theo hướng tốt hơn".

Chuẩn hóa quy trình sản xuất, kiểm soát chặt chất lượng và tăng cường liên kết giữa nông dân - hợp tác xã - doanh nghiệp chính là những yếu tố then chốt giúp ngành sầu riêng Việt Nam phát triển ổn định, giữ vững niềm tin của thị trường nhập khẩu. Khi từng mắt xích trong chuỗi giá trị được vận hành đồng bộ, sầu riêng Việt Nam sẽ không chỉ là sản phẩm nông nghiệp tỷ đô, mà còn là thương hiệu nông sản bền vững trên bản đồ thế giới.

Nguồn: https://vtv.vn/minh-bach-truy-xuat-nguon-goc-giu-thi-truong-xuat-khau-100251108134124929.htm