Mỗi người dân Hà Nội là một kênh gìn giữ - kết nối di sản

Với Festival Thăng Long - Hà Nội lần đầu tiên tổ chức, Ban tổ chức mong muốn: Mỗi người dân sẽ tự mang trong mình hồn cốt của lịch sử, văn hóa Thủ đô ngàn năm văn hiến, mỗi người dân là một “di sản” hiện hữu trong cuộc sống hằng ngày, vừa là quá khứ, vừa là hiện tại và vừa kết nối tương lai.

Phóng viên đã cuộc trò chuyện với bà Bạch Liên Hương, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội xung quanh Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025.

Bà Bạch Liên Hương, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội. Ảnh: HNM

Festival Thăng Long – Hà Nội lần đầu tiên được tổ chức với quy mô lớn, bao trùm nhiều hoạt động. Vậy bà có thể cho biết thông điệp xuyên suốt của Festival năm nay mà Ban tổ chức muốn gửi gắm?

Festival Thăng Long - Hà Nội 2025 do Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức dưới sự chỉ đạo của Thành phố Hà Nội, với thông điệp xuyên suốt là Di sản – Kết nối – Thời đại, nhằm tôn vinh giá trị di sản Thăng Long – Hà Nội và khơi dậy sức sáng tạo của người dân Thủ đô để di sản trở thành nguồn lực phát triển bền vững trong thời đại mới. Festival lần này, Ban tổ chức muốn gửi gắm ý nghĩa tự hào về di sản nghìn năm Thăng Long – Hà Nội.

Festival cũng là dịp để nhắc nhớ cội nguồn, tri ân những giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc, nghệ thuật đã làm nên bản sắc Thủ đô. Kết nối truyền thống và hiện đại, không chỉ trưng bày, giới thiệu di sản, mà còn là nơi các nghệ sĩ, nhà sáng tạo, doanh nghiệp trẻ cùng “kể lại” câu chuyện di sản bằng những hình thức mới – nghệ thuật đường phố, trình diễn ánh sáng, thời trang, công nghệ số… lan tỏa tinh thần sáng tạo của người Hà Nội, hướng tới việc để mỗi người dân trở thành “chủ thể sáng tạo”, tham gia, trải nghiệm, góp phần làm sống lại di sản bằng năng lượng đương đại.

Qua Festival, chúng tôi mong muốn khẳng định di sản không chỉ là quá khứ để chiêm ngưỡng, mà còn là nguồn lực để phát triển du lịch, kinh tế sáng tạo và xây dựng thương hiệu văn hóa của Thủ đô.

Chương trình “Sông Hồng gọi, Đại ngàn reo” tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Ảnh: V.M

Như vậy, mục tiêu chính của Festival là quảng bá du lịch, văn hóa hay hướng tới phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô, thưa bà?

Festival Thăng Long – Hà Nội được Thành phố xác định là sự kiện tổ chức thường niên, quy mô lớn. Festival mở ra hành trình hội tụ tinh hoa, diễn ra từ ngày 1/11 đến ngày 16/11/2025 dự kiến thu hút khoảng 10.000 tham gia. Điểm nhấn là Hội tụ di sản tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, trưng bày sản phẩm của 3 kinh đô: Thăng Long, Huế, Hoa Lư cùng với các tỉnh đại diện từ Tây Nguyên. Mỗi âm thanh, mỗi điệu múa là một phần hồn của Thăng Long ngàn năm. Festival tôn vinh các di sản văn hóa phi vật thể, đặc biệt ưu tiên các loại hình đã được UNESCO công nhận như Ca Trù, Quan họ, hát Then.

Sự kiện còn tổ chức các hoạt động kỉ niệm 10 năm nghi lễ và trò chơi kéo co được UNESCO vinh danh. Trong từng bàn tay, di sản vẫn đang sống qua sắc màu, hương vị và sự tận tâm của người Hà Nội. Khách tham quan sẽ được tham gia các hoạt động trải nghiệm đồ thủ công thiết kế sáng tạo tại Hồ Văn. Bên cạnh đó, việc trưng bày chuyên đề những khám phá khảo cổ học từ di tích vườn Chuối tại Bảo tàng Hà Nội sẽ kết nối lịch sử sâu xa của Thủ đô với công chúng. Từ di sản quá khứ, nghệ thuật hôm nay tìm đến nguồn cảm hứng mới. Chương trình nghệ thuật Khoảnh khắc vĩnh cửu tại Bảo tàng Hà Nội của nhà soạn nhạc Thụy Sĩ Dominique Barthassat cùng với sự tham gia của các đoàn nghệ thuật các nước là hoạt động giao lưu văn hóa đặc sắc. Chương trình thời trang áo dài trên con đường di sản tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám tôn vinh vẻ đẹp phụ nữ Việt Nam. Khán giả còn được thưởng thức chương trình “Ngọc Sơn đêm huyền bí” tại đền Ngọc Sơn. Lễ hội múa rối được tổ chức tại khu vực vườn hoa đền bà Kiệu. Hà Nội nơi quá khứ và hiện tại giao hòa - sự kiện không chỉ lưu giữ di sản mà còn hướng tới mục tiêu phát triển các sản phẩm độc đáo của ngành công nghiệp văn hóa.

Lần đầu tiên tổ chức Festival, theo bà đâu là đâu là thách thức? Làm thế nào để thu hút người dân đến?

Festival lần đầu tiên được tổ chức hướng tới mục tiêu kép: vừa tôn vinh di sản, vừa biến di sản thành nguồn lực sáng tạo; sự kiện kéo dài nhiều ngày, quy tụ nhiều lĩnh vực (văn hóa, nghệ thuật, sáng tạo, du lịch...). Vì vậy, để triển khai chỉ đạo của Thành phố, Sở Văn hóa và Thể thao xác định việc phối hợp giữa các sở, ngành, quận huyện và cộng đồng sáng tạo là một bài toán không nhỏ. Làm sao để sự kiện vừa mang hơi thở đương đại, vừa tôn vinh chiều sâu nghìn năm văn hiến là một thử thách lớn. Không chỉ tổ chức cho khách tham dự mà phải khiến người dân Hà Nội cảm thấy “Festival là của mình”, giới trẻ “chạm” được vào di sản, văn hóa của cha ông.

Hình ảnh tổng duyệt chương trình.

Chúng tôi đã trăn trở và đưa ra các giải pháp để có thể thu hút được người dân đến với Festival Thăng Long – Hà Nội như: Sự kiện không chỉ diễn ra ở trung tâm mà trải rộng, lan tỏa tại nhiều điểm của thành phố Hà Nội với các hoạt động phong phú như trình diễn áo dài (Văn Miếu, Hoàng Thành Thăng Long), độc diễn rối (khu vực đề Bà Kiệu), Chương trình nghệ thuật khoảnh khắc vĩnh cửu…

Chúng tôi cũng đưa Festival đến với gần công chúng hơn khi người tham quan có thể sử dụng các giác quan để trải nghiệm như ẩm thực Hà thành, các làng nghề, đưa công nghệ số vào di sản. Không chỉ diễn ra ở khu trung tâm, mà lan tỏa đến các không gian công cộng, phố đi bộ, khu di sản, khu dân cư. Ban tổ chức sử dụng ứng dụng truyền thông số và trải nghiệm tương tác như dùng mạng xã hội, thực tế ảo, bản đồ số để người dân dễ tiếp cận, tra cứu lịch trình, địa điểm, hoạt động yêu thích. Gắn kết yếu tố ẩm thực, âm nhạc, nghệ thuật đường phố – những nội dung dễ tạo sức hút, tạo cảm giác “lễ hội của người Hà Nội”. Khuyến khích cộng đồng sáng tạo, sinh viên, nghệ sĩ trẻ cùng tham gia để Festival trở thành “một sân chơi sáng tạo” hơn là một chuỗi trình diễn.

Thưa bà, như vậy không chỉ dừng lại ở Festival, Ban tổ chức có dự định như thế nào về việc đưa di sản văn hóa Hà Nội vào trường học đối với học sinh Thủ đô?

Festival Thăng Long - Hà Nội không chỉ là một sự kiện văn hóa, mà còn là khởi đầu cho hành trình đưa di sản đến gần hơn với thế hệ trẻ. Ban tổ chức mong muốn di sản không chỉ được trưng bày, mà còn được “kể lại” theo ngôn ngữ của giới trẻ.

Sau Festival, chúng tôi sẽ tiếp tục sẽ phối hợp cùng Sở GD&ĐT Hà Nội triển khai các chương trình giáo dục di sản trong trường học, thông qua hoạt động ngoại khóa, các cuộc thi tìm hiểu di sản, hay những giờ học trải nghiệm tại di tích, bảo tàng. Mục tiêu là để học sinh không chỉ học về di sản, mà còn sống cùng di sản, thấy được giá trị của truyền thống trong đời sống hiện đại, từ đó hình thành niềm tự hào và ý thức gìn giữ bản sắc Thăng Long – Hà Nội. Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ xây dựng các dự án kết nối nghệ sĩ, nhà giáo và học sinh để sáng tạo nội dung học tập từ di sản – có thể là qua nghệ thuật trình diễn, phim ngắn, hay ứng dụng công nghệ số.

Đây cũng là cách để di sản sống trong tâm thức học sinh một cách tự nhiên, gần gũi và đầy cảm hứng sáng tạo.

Trân trọng cảm ơn bà!

Nguồn: https://hanoimoi.vn/moi-nguoi-dan-ha-noi-la-mot-kenh-gin-giu-ket-noi-di-san-722514.html