Người trưởng bản của lòng dân

Giữa núi rừng Tây Bắc, trưởng bản Mùa A Thi (26 tuổi, đồng bào dân tộc Mông) là điểm tựa vững chắc cho cả cộng đồng. Giữa đêm mưa lũ, anh đã lao vào vùng nguy hiểm để cứu cả bản Háng Pu Xi thoát khỏi tử thần.

Thành trưởng bản năm 23 tuổi

Ở bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên, cuộc sống của bà con đồng bào Mông vẫn còn nhiều gian khó. Cũng chính trên mảnh đất ấy, có một trưởng bản trẻ tuổi nhưng đầy quả cảm và giàu tình yêu thương. Sinh năm 1999, dù hoàn cảnh khó khăn như bao người dân nơi đây, anh Mùa A Thi vẫn cố gắng học hết lớp 12 vào năm 2019. Anh xác định gác lại những giấc mơ xa hơn để phụ giúp bố mẹ công việc nương rẫy. Vì muốn gìn giữ nét đặc sắc của dân tộc, anh là người duy nhất trong bản đi học Lý - một nghi lễ không thể thiếu trong các đám tang của người Mông, mang ý nghĩa tiễn đưa linh hồn người đã khuất về với tổ tiên.

Anh Mùa A Thi được tuyên dương Thanh niên sống đẹp năm 2025

ẢNH: VŨ THƠ

Giữa lúc nhiều giá trị truyền thống đang dần mai một, việc một người trẻ như Mùa A Thi vẫn nặng lòng với văn hóa cội nguồn khiến bà con vô cùng quý mến. Anh không chỉ là một thanh niên chăm chỉ, mà còn là người kết nối quá khứ với hiện tại, là sợi dây tinh thần gắn kết cộng đồng. Vì thế, năm 2022, anh được bà con tín nhiệm bầu làm trưởng bản khi mới 23 tuổi. Ở cái tuổi mà nhiều người còn đang loay hoay tìm hướng đi cho mình thì Mùa A Thi đã gánh vác cả một bản làng.

Làm trưởng bản, Mùa A Thi hiểu trách nhiệm của anh là làm sao để cuộc sống của 72 hộ dân với gần 400 nhân khẩu trong bản ngày một tốt hơn. Và anh đã bắt đầu hành trình của mình bằng những hành động nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa.

Nhận thấy cuộc sống của bà con bấp bênh vì quá phụ thuộc vào cây ngô, cây sắn, Mùa A Thi tích cực vận động dân bản thay đổi tư duy sản xuất. Anh đi đầu trong việc tuyên truyền các dự án của nhà nước, thuyết phục bà con nhận bò giống để phát triển chăn nuôi, tạo thêm nguồn thu nhập. Gần đây nhất, anh miệt mài gõ cửa từng nhà để vận động bà con tham gia dự án trồng cà phê giai đoạn 2024 - 2025, với hy vọng cây trồng mới sẽ mang lại sự ổn định và bền vững lâu dài.

Một dấu ấn sâu đậm khác mà anh Mùa A Thi để lại trong lòng người dân Háng Pu Xi là nỗ lực không mệt mỏi vận động các gia đình cho con em đến trường. Anh thấu hiểu hơn ai hết rằng chỉ có con đường học vấn mới có thể giúp thế hệ tương lai thoát khỏi vòng luẩn quẩn của đói nghèo. Trước đây, tình trạng học sinh, đặc biệt là các em vừa học xong lớp 9, bỏ học để ở nhà phụ giúp gia đình là một vấn đề nhức nhối. Anh Mùa A Thi đã không quản ngại khó khăn, đến từng nhà, kiên trì phân tích, thuyết phục cả phụ huynh và các em.

Bằng tấm lòng chân thành và lý lẽ thuyết phục, anh đã vận động thành công gần chục em quay trở lại trường học. Nhiều em trong số đó hiện đang học lớp 12, một số khác thì học nghề ở trung tâm tỉnh, mở ra một tương lai tươi sáng hơn. Hành động của anh không chỉ thay đổi cuộc đời của một vài cá nhân, mà còn gieo vào nhận thức của cộng đồng niềm tin mãnh liệt về giá trị của tri thức.

Cứu bản làng thoát nạn trong gang tấc

Tên tuổi của trưởng bản Mùa A Thi có lẽ sẽ chỉ được biết đến trong phạm vi bản làng, nếu không có cái đêm định mệnh 1.8.2025. Đêm đó, mưa xối xả trút xuống núi rừng Xa Dung. Khoảng 3 giờ sáng, khi cả bản đang chìm trong giấc ngủ, thấy nước tràn vào nhà, Mùa A Thi nhận định thảm họa có thể xảy ra, nên gọi điện cho các gia đình ở những vùng nguy hiểm để nắm bắt tình hình. Nhận thấy nguy cơ sạt lở đất, anh cấp báo chính quyền, đồng thời lập tức chạy bộ đến khu vực nguy hiểm kêu gọi bà con di dời khẩn cấp. Cùng với Bí thư Chi bộ và một đội thanh niên trong bản, anh lao vào từng nhà, dìu dắt người già, bế ẵm trẻ nhỏ chạy đua với tử thần.

Anh Mùa A Thi (bìa phải) cùng lực lượng chức năng tìm kiếm nạn nhân bị vùi lấp do sạt lở đất

ẢNH: XUÂN TƯ

Trong cuộc chạy đua giành giật sự sống ấy, có 3 cụ già nhất quyết không chịu rời đi. Anh Mùa A Thi đã bình tĩnh và kiên nhẫn thuyết phục: "Đất đá đã rơi xuống thế này rồi, trời thì tối không có đèn pin, các con cháu thì đang khóc. Con mong các cụ hãy đi theo chúng con, để sáng mai trời yên, mình lại về xem xét tình hình". Lời nói chân thành, đầy trách nhiệm của người trưởng bản trẻ đã lay động các cụ. Cuối cùng, cả 3 cụ đồng ý rời đi và được đưa đến nơi an toàn. Chỉ sau vài phút, đất đá sầm sập đổ xuống vùi lấp cả một bản làng. Hơn 90 người dân thoát chết trong gang tấc.

Thế nhưng, cũng rất xót xa khi trận sạt lở kinh hoàng đã cướp đi sinh mạng của 2 em nhỏ. Thời điểm đó, bố mẹ đi vắng, đất đá đổ xuống ngôi nhà khi 2 em đang ngủ say… Kể lại câu chuyện, giọng trưởng bản Mùa A Thi chùng xuống, đầy day dứt: "Rất đau xót... Mình không cứu được hai em bé". Nỗi đau đó là một vết sẹo không bao giờ lành trong trái tim người trưởng bản, một lời nhắc nhở đau đớn về sự tàn khốc của thiên tai.

Là một trong những người dân thoát nạn trong gang tấc, anh Mùa Chứ Pó vô cùng cảm phục tinh thần quả cảm của trưởng bản Mùa A Thi: "Chúng tôi được giục chạy sang nhà trường bên kia suối để tránh lũ. Ai cũng được dặn cứu người mới quan trọng, nhà cửa, tài sản tính sau. Các con tôi chuyển sang bên kia an toàn nhưng tài sản thì mất hết theo lũ dữ. Gia đình tôi và nhiều người dân trong bản ai cũng thấy biết ơn trưởng bản".

Khó khăn vẫn giúp đỡ đồng bào

Sau trận lũ, cuộc sống của người dân Háng Pu Xi càng thêm chồng chất khó khăn. Bản thân gia đình anh Mùa A Thi cũng chịu thiệt hại nặng nề. Một trong 2 ô ruộng lớn, nguồn sống chính của cả nhà, bị đất đá vùi lấp hoàn toàn. Chi phí để khắc phục ước tính lên đến hơn 100 triệu đồng - con số khổng lồ đối với một gia đình nông dân nghèo. Tuy nhiên, ngay cả khi đối mặt với mất mát của riêng mình, anh vẫn đặt nỗi lo chung của cộng đồng lên trên hết.

Trong nghịch cảnh, tinh thần quả cảm và tấm lòng nhân ái của anh Mùa A Thi lại tỏa sáng. Tháng 10 vừa qua, khi nghe tin đồng bào ở Nghệ An phải gánh chịu hậu quả nặng nề của bão lũ, người trưởng bản trẻ không ngần ngại đứng ra vận động bà con trong bản quyên góp ủng hộ. Anh chia sẻ một cách giản dị: "Lúc mình gặp khó khăn thì bà con nơi khác cũng hỗ trợ mình. Bây giờ bà con ở Nghệ An khó khăn hơn, mình có ít giúp ít, có nhiều giúp nhiều".

Lời kêu gọi của anh đã chạm đến trái tim của mỗi người dân. Từ những đồng tiền chắt chiu, từ những sản vật ít ỏi còn lại sau trận lũ, bà con đã cùng nhau quyên góp được hơn 4 triệu đồng. Số tiền tuy không lớn nhưng chứa đựng tình yêu thương, sự sẻ chia và tinh thần "lá lành đùm lá rách" của những con người dù nghèo về vật chất nhưng vô cùng giàu có về tình người.

Hành động ấy của trưởng bản Mùa A Thi và người dân Háng Pu Xi đã viết nên một câu chuyện cổ tích giữa đời thường, lan tỏa tình nghĩa đồng bào trong lúc khó khăn. Anh là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ đồng bào các dân tộc, những người đang ngày đêm cống hiến để xây dựng quê hương ngày một ấm no, hạnh phúc hơn. Với những đóng góp đó, anh Mùa A Thi đã được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen; được trao tặng Huân chương Lao động hạng nhất; được T.Ư Đoàn, T.Ư Hội Liên hiệp thanh niên VN tuyên dương là Thanh niên sống đẹp năm 2025.

Nguồn: https://thanhnien.vn/nguoi-truong-ban-cua-long-dan-185251109190312279.htm