Ngưỡng doanh thu miễn thuế 500 triệu đồng/năm: Ai mừng ai lo?

Với ngưỡng 500 triệu đồng, hộ kinh doanh chỉ bắt đầu phải nộp thuế khi doanh thu bình quân khoảng 1,36 triệu đồng mỗi ngày.

Hộ kinh doanh dễ thở hơn

Công văn 18491/BTC-CST của Bộ Tài chính gửi Thủ tướng Chính phủ Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) đã đưa ra một thay đổi mang tính bước ngoặt: nâng mức doanh thu không phải nộp thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng của hộ, cá nhân kinh doanh từ 200 triệu lên 500 triệu đồng mỗi năm. Đồng thời, mức 500 triệu đồng cũng là phần doanh thu được trừ trước khi tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu. So với quy định hiện hành, ngưỡng mới cao gấp 5 lần, phản ánh sự điều chỉnh mạnh mẽ trong tư duy quản lý thuế theo hướng hỗ trợ khu vực kinh doanh nhỏ.

Ngưỡng doanh thu miễn thuế 500 triệu: Ai mừng ai lo?- Ảnh 1. — Quy định mới, nếu áp dụng, với ngưỡng 500 triệu đồng, hộ kinh doanh chỉ bắt đầu phải nộp thuế khi doanh thu bình quân khoảng 1,36 triệu đồng mỗi ngày

Theo Bộ Tài chính đến tháng 10/2025, cả nước có hơn 2,54 triệu hộ kinh doanh thường xuyên. Nếu áp ngưỡng 500 triệu đồng, dự kiến khoảng 2,3 triệu hộ sẽ không phải nộp thuế, chiếm gần 90% tổng số hộ. Tổng số thuế giảm, bao gồm thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng, ước khoảng 11.800 tỷ đồng. Một lượng lớn hộ kinh doanh quy mô nhỏ vì thế được "cởi trói" nghĩa vụ thuế, trong khi cơ quan quản lý cũng giảm đáng kể gánh nặng theo dõi, thu nộp những khoản thu rất nhỏ.

Cùng với ngưỡng doanh thu, cách tính thuế cũng được điều chỉnh theo hướng sát bản chất hơn. Với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đến 3 tỷ đồng mỗi năm, dự thảo quy định tính thuế theo thu nhập, tức doanh thu trừ chi phí, áp thuế suất 15%, tương tự thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp với doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng. Trường hợp không xác định được chi phí mới áp dụng thuế theo tỷ lệ trên doanh thu đối với phần vượt 500 triệu đồng. Ví dụ, với ngưỡng 500 triệu đồng, hộ kinh doanh chỉ bắt đầu phải nộp thuế khi doanh thu bình quân khoảng 1,36 triệu đồng mỗi ngày

Theo ông Nguyễn Hoàng Sơn, Phó chủ tịch Hội tư vấn và đại lý thuế TP Hồ Chí Minh, với ngưỡng 500 triệu đồng, hộ kinh doanh chỉ bắt đầu phải nộp thuế khi doanh thu bình quân khoảng 1,36 triệu đồng mỗi ngày. So với mức 100 triệu đồng trước đây, đây là bước nới rất lớn, giúp tiểu thương nhỏ lẻ giảm đáng kể áp lực. Ở lĩnh vực cho thuê bất động sản, dự thảo cũng đơn giản hóa thủ tục khi chỉ áp dụng tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu, không phải xác định chi phí, không quyết toán năm.

Nhìn tổng thể, ngưỡng 500 triệu đồng mang lại lợi ích rõ rệt cho đa số hộ kinh doanh nhỏ, đặc biệt ở khu vực chợ truyền thống, vùng nông thôn, miền núi. Tuy nhiên, khi đi sâu vào từng ngành nghề cụ thể, niềm vui ấy lại không phân bổ đồng đều.

Thu không đủ bù chi

Dưới góc nhìn thực tế, nhiều chuyên gia và người kinh doanh cho rằng ngưỡng 500 triệu đồng là "bước tiến" nhưng chưa thật sự tối ưu. Ông Huỳnh Văn Thạnh, chủ một quán Hủ Tíu ở Phường Tân Thuận, TP Hồ CHí Minh , doanh thu năm khoảng 700 đến 800 triệu đồng, nhưng lợi nhuận chỉ 70-80 triệu/năm do biên lãi thấp và chi phí đầu vào tăng nhanh. Mức 500 triệu giúp 'dễ thở hơn', song chưa phản ánh thực tế chi phí leo thang ngành bán lẻ nhỏ".

Ngưỡng doanh thu miễn thuế 500 triệu: Ai mừng ai lo?- Ảnh 2. — Nhiều hộ kinh doanh cho biết, dù doanh thu năm khoảng 700 đến 800 triệu đồng, nhưng lợi nhuận chỉ 70-80 triệu/năm do biên lãi thấp và chi phí đầu vào tăng nhanh.

Cụ thể, ông Thạnh tính toán, tiệm mì nhà ông lúc cao điểm bán tốt nhất khoảng bán khoảng 90 tô/ngày (giá 30.000 đồng/tô), doanh thu tháng đạt 75 triệu đồng. Thế nhưng, tổng chi phí lên tới 60 đến 65 triệu đồng/tháng, chiếm 90-94% doanh thu, lợi nhuận mỗi tháng thấp, do chi phí nguyên liệu đầu vào tăng vọt 10-15% so với thời điểm này năm ngoái.

Sinh hoạt gia đình 4 người của ông Thạnh vào khoảng 12-13 triệu (ăn uống 5 triệu, học phí 3-4 triệu, khác 4 triệu, tiền thuê nhà 10 triệu/tháng, chi phí cho 2 người giúp việc 18 triệu (lương 9 triệu/người). "Nếu tính hết chi phí, dù doanh thu mỗi năm của gia đình tôi gần 800 triệu, nhưng cả năm làm, vẫn không thể tích lũy được cho tương lai, chủ yếu lấy công làm lời đắp đổi qua ngày là chính", ông Thạnh nói.

Các chuyên gia cũng thừa nhận với nhiều lĩnh vực tại đô thị lớn, mức này vẫn chưa tối ưu nếu so với nghĩa vụ thuế của người làm công ăn lương. nhiều hộ kinh doanh chỉ đạt tỷ suất lợi nhuận 7–10%, tức với 500 triệu đồng doanh thu, lợi nhuận ròng chỉ khoảng 50 triệu đồng mỗi năm, hơn 4 triệu đồng mỗi tháng, trong khi người làm công ăn lương chỉ bắt đầu chịu thuế khi thu nhập trên 15,5 triệu đồng mỗi tháng. Vì vậy, nhiều ý kiến đề xuất Nhà nước nên cân nhắc nâng ngưỡng này lên 1 tỷ đồng để hợp lý hơn.

Ở góc nhìn hỗ trợ khởi nghiệp, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas dẫn thống kê cho biết, có tới 90–95% người khởi nghiệp thua lỗ và rút lui sau 3 năm. Trong khi đó, những hộ nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu vẫn phải gánh đủ nghĩa vụ thuế ngay cả khi thua lỗ, điều này đặt ra câu hỏi về tính công bằng của chính sách trong giai đoạn đầu kinh doanh. So sánh với Thái Lan, Malaysia hay Trung Quốc, ông Tuấn cho rằng mức doanh thu miễn thuế ở Việt Nam nên cân nhắc từ 750 triệu đến 1 tỷ đồng để phù hợp hơn với tương quan phát triển khu vực.

Thực tế cho thấy không thể đặt một "khuôn" doanh thu chung cho mọi ngành nghề vốn có cấu trúc chi phí và rủi ro rất khác nhau. Một quầy tạp hóa, một cửa hàng kỹ thuật, một hộ khởi nghiệp dịch vụ hay một cá nhân cho thuê nhà đều đứng trước những điều kiện kinh doanh không giống nhau. Ngưỡng 500 triệu đồng có thể là "phao cứu sinh" cho nhóm này, nhưng lại là "lằn ranh áp lực" với nhóm khác.

Ở chiều ngược lại, cơ quan quản lý cho rằng khi đã chuyển sang cơ chế tính thuế theo thu nhập thực tế thì ngưỡng doanh thu không còn tác động quá lớn. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là không ít hộ kinh doanh vẫn chưa đủ điều kiện, kỹ năng và động lực để hạch toán chi phí đầy đủ, khiến ranh giới 500 triệu đồng vẫn mang ý nghĩa rất thực trong đời sống kinh doanh.

Theo nhiều chuyên gia, mục tiêu cuối cùng của chính sách thuế không chỉ là thu ngân sách, mà còn là nuôi dưỡng nguồn thu lâu dài. Ngưỡng 500 triệu đồng là bước đi quan trọng theo hướng đó, nhưng để chính sách thực sự công bằng và đồng thuận, việc đánh giá lại theo từng ngành nghề, từng giai đoạn phát triển là điều không thể bỏ qua.

NGƯỠNG 500 TRIỆU – NHỮNG CON SỐ ĐÁNG CHÚ Ý