Nhạc sĩ Lê Đức Trí: Quê hương là chốn neo đậu tâm hồn

QTO - Trở về từ Liên hoan âm nhạc toàn quốc mở rộng với 3 giải thưởng quan trọng cho Chi hội nhạc sĩ Việt Nam tỉnh Quảng Trị, nhạc sĩ (NS) Lê Đức Trí, Chi hội trưởng lại tất bật với công việc của một người lính biên phòng và những dự định sáng tác mới. Giữa không gian ấm cúng của phòng trà Ô-Buncha (Đồng Hới), người nhạc sĩ mang quân hàm xanh chia sẻ với phóng viên (P.V) Báo và phát thanh, truyền hình Quảng Trị về con đường nghệ thuật cùng những trăn trở, niềm đam mê cháy bỏng mà anh dành cho âm nhạc.

- P.V: Là một nhạc sĩ rất thành công với đề tài người lính, nhưng gần đây công chúng lại thấy anh liên tục cho ra mắt các ca khúc đậm dấu ấn quê hương, như: “Lời cát”, “Chiều Nhật Lệ”, "Theo em về với Quảng Bình", “Mời em về Quảng Trị"... Đâu là nguyên nhân của sự “chuyển hướng” thú vị này, thưa anh?

- NS Lê Đức Trí: Đúng là chủ đề xuyên suốt trong nhiều tác phẩm trước đây của tôi là chứa đựng những xúc cảm với biên cương, chứa chan niềm tự hào về những người lính biên phòng đang ngày đêm bảo vệ Tổ quốc. Đặc thù công việc của người lính tạo cơ hội để tôi được tiếp xúc, chứng kiến sự vất vả, hy sinh thầm lặng của đồng đội. Điều đó mang lại cho tôi rất nhiều cảm xúc để viết và có được thành công nhất định với đề tài này. Tôi luôn nghĩ rằng người nghệ sĩ không nên “đóng khung” trong một đề tài nên đã tìm tòi, trải nghiệm ở nhiều lĩnh vực khác nhau và đặc biệt tâm đắc với đề tài quê hương, đất nước. Từ thực tế quê hương đang đổi mới từng ngày, trong tôi dâng lên nhiều cảm xúc, thôi thúc viết nên những bản tình ca. Tôi xem mỗi sáng tác như một món quà nhỏ gửi tặng mảnh đất thân thương này.

Với nhạc sĩ Lê Đức Trí, sáng tác âm nhạc là nhu cầu tự thân - Ảnh: Nh.V

- P.V: Âm nhạc của anh có hai mảng phong cách rất rõ: Trẻ trung với đề tài người lính; mộc mạc, đượm chất dân ca với đề tài quê hương. Điều gì mang đến cho anh sự linh hoạt và những rung cảm tinh tế đó?

- NS Lê Đức Trí: Tình yêu quê hương cùng những trải nghiệm thực tế trong cuộc sống đã mang đến cho tôi nhiều rung cảm, trở thành nguồn cảm hứng để sáng tác nên những ca khúc có ca từ giản dị, mộc mạc, giai điệu ngọt ngào, sâu lắng. Chính chiều sâu lịch sử, phong tục tập quán, đời sống sinh hoạt của người dân cùng những làn điệu dân ca mà tôi có dịp khám phá qua những chuyến đi đã trở thành chất xúc tác mạnh mẽ cho quá trình sáng tác. Tôi cũng may mắn được học hỏi nhiều từ truyền thống của Chi hội Nhạc sĩ tỉnh nhà. Các thế hệ đi trước như nhạc sĩ Hoàng Sông Hương, Dương Viết Chiến, cố nhạc sĩ Quách Mộng Lân… là những tấm gương sáng trong lao động nghệ thuật, với nhiều ca khúc sống mãi cùng thời gian nhờ bám sát đời sống và khai thác tinh tế chất liệu dân ca. Tôi luôn tâm niệm rằng: Để thành công, người nghệ sĩ phải không ngừng sáng tạo, tìm tòi chất liệu từ cuộc sống, đồng thời đầu tư nghiêm túc cho tác phẩm của mình cả về nội dung lẫn nghệ thuật.

- P.V: Trong những tác phẩm về quê hương gần đây, có vẻ như "Mời em về Quảng Trị" là ca khúc anh dành nhiều tâm huyết nhất. Anh có thể chia sẻ sâu hơn về "đứa con tinh thần" này.

- NS Lê Đức Trí: Vâng, "Mời em về Quảng Trị" là một trong những tác phẩm mới nhất và cũng là ca khúc tôi tâm đắc nhất. Bài hát ra đời trong một bối cảnh đặc biệt, khi hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị (cũ) sáp nhập, mang tên Quảng Trị. Niềm vui trước sự ra đời của một tỉnh mới với quy mô rộng lớn hơn, chứa đựng chiều dài lịch sử hào hùng và tiềm năng du lịch phong phú đã thôi thúc tôi cầm bút sáng tác. Tôi muốn khắc họa một bức tranh toàn cảnh, giàu cảm xúc về mảnh đất miền Trung kiên cường, thay vì chỉ đi sâu vào những chi tiết riêng lẻ. Trong ca khúc, tôi đưa vào nhiều hình ảnh đặc trưng của quê hương như dãy Trường Sơn hùng vĩ, gió Lào bỏng rát, cát trắng mênh mông, cùng những địa danh quen thuộc như: Cửa Tùng,  Nhật Lệ, Phong Nha, Thành Cổ… để tạo nên không gian âm nhạc đậm sắc miền Trung. Câu kết “Hẹn em về tìm lại chốn bình yên” là lời nhắn gửi trọn vẹn thông điệp mà tôi muốn gửi gắm: Quê hương luôn là nơi để trở về, là chốn bình yên neo đậu tâm hồn. Điều khiến tôi hạnh phúc nhất là ngay từ khi ra đời, ca khúc đã được công chúng đón nhận nồng nhiệt. Nhiều ca sĩ đã lựa chọn thể hiện, biểu diễn và thực hiện MV cho bài hát. Đặc biệt, tác phẩm vinh dự được chọn tham gia chương trình truyền hình trực tiếp “Quảng Trị-Hội tụ và tỏa sáng” và được Nghệ sĩ Nhân dân Thùy Linh thể hiện rất thành công trong nhiều sự kiện văn hóa, chính trị quan trọng của tỉnh.

Ca khúc “Mời em về Quảng Trị”, tác phẩm mới nhất về đề tài quê hương của nhạc sĩ Lê Đức Trí - Ảnh: Nh.V

- P.V: Có một thực tế là nhiều ca khúc hay, có giá trị nghệ thuật nhưng lại chưa đến được với đông đảo khán giả. Theo anh, đâu là nguyên nhân và Chi hội nhạc sĩ Việt Nam tỉnh sẽ có những hoạt động nào để phát triển phong trào âm nhạc tỉnh nhà trong thời gian tới?

- NS Lê Đức Trí: Đây là một trăn trở lớn, không chỉ của riêng tôi.  Điều đáng mừng là, giữa thị trường âm nhạc sôi động và đầy cạnh tranh như hiện nay, các nhạc sĩ Quảng Trị vẫn miệt mài, chuyên tâm với dòng nhạc chính thống, cho ra đời nhiều tác phẩm chất lượng. Tuy nhiên, chúng tôi cũng phải đối mặt với không ít khó khăn trong việc quảng bá, lan tỏa tác phẩm, mà nguyên nhân lớn nhất là do thiếu kinh phí. Thực tế, chi phí để hoàn thiện một tác phẩm âm nhạc từ hòa âm, phối khí đến việc mời ca sĩ thể hiện là không hề nhỏ. Vì vậy, nhiều nhạc sĩ rất trăn trở khi tác phẩm tâm huyết của mình được viết ra nhưng lại không đủ kinh phí để đầu tư đúng mức.

NS Lê Đức Trí chia sẻ: “Âm nhạc là phương tiện để mỗi nhạc sĩ chia sẻ tâm tư, tình cảm. Chúng tôi hạnh phúc vì được sống trọn với niềm đam mê”. Trong hoạt động sáng tác, NS Lê Đức Trí có nhiều tác phẩm đoạt giải thưởng quan trọng qua các cuộc thi, liên hoan âm nhạc quy mô lớn như: “Chiều Nhật Lệ” (thơ Phan Đình Tiến), Giải B Liên hoan âm nhạc toàn quốc năm 2024; “Lèn Hà, bản hùng ca bất tử” (thơ Ngô Văn Sơn), Giải B Giải thưởng Âm nhạc Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 2022; “Phong Nha đệ nhất kỳ quan” (thơ Thanh Trắc Nguyễn Văn), Giải B Cuộc vận động sáng tác VHNT nhân dịp kỷ niệm 420 năm hình thành tỉnh Quảng Bình...

Sau sáp nhập, Chi hội Nhạc sĩ tỉnh Quảng Trị có 20 thành viên. Quy mô tỉnh mới, tiềm năng mới là lợi thế lớn cho anh em sáng tác và hoạt động nghệ thuật. Tới đây, chi hội sẽ tập trung vào việc kết nối các thành viên, thu hút, bồi dưỡng hội viên trẻ, nhất là ở mảng phê bình sáng tác, một lĩnh vực mà tỉnh đang rất thiếu; khuyến khích nhạc sĩ học tập, nghiên cứu tiếp cận công nghệ thông tin, AI trong lĩnh vực sáng tác.

Chúng tôi rất mong có sự quan tâm hỗ trợ nhiều hơn nữa của tỉnh, như đầu tư cho các sáng tác có chất lượng, hỗ trợ chi hội tổ chức hoạt động biểu diễn, giao lưu để đưa âm nhạc đến gần hơn với công chúng. Khi gánh nặng kinh phí được san sẻ, các nhạc sĩ sẽ có thêm động lực để sáng tác nhiều tác phẩm hay, phục vụ nhu cầu thưởng thức ngày càng cao của Nhân dân.

- P.V: Xin cảm ơn nhạc sĩ Lê Đức Trí!

Nh.V (thực hiện)

Nguồn: https://baoquangtri.vn/van-hoa/202511/nhac-si-le-duc-tri-que-huong-la-chon-neo-dau-tam-hon-6c55b5c/