Nhiều hồ đập ở Đức Đồng xuống cấp, không đảm bảo an toàn

Đập Am tại thôn Sơn Thành, xã Đức Đồng được xây dựng từ năm 1999 với kết cấu đắp bằng đất, phục vụ trữ nước sản xuất và sinh hoạt cho các thôn Sơn Thành, Hồng Hoa và Đồng Vịnh.

Sau hơn 26 năm khai thác, đặc biệt là sau các cơn bão số 5, 6 và 10 vừa qua, công trình hiện đã xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn cho người dân sống phía hạ lưu. Thân đập hiện xuất hiện nhiều dấu hiệu hư hỏng như võng, sụt lún.

Đặc biệt là tình trạng rò rỉ nước qua thân đập bằng đất ngày càng rõ rệt, nặng hơn vào thời điểm mưa lớn.

Hệ thống cửa điều tiết nước đã hư hỏng, không còn khả năng vận hành ổn định trong mùa khô lẫn mùa mưa lũ. Trong khi đó, mực nước tại hồ chứa cao hơn khu vực sản xuất phía dưới khoảng 20m, khiến áp lực lên thân đập tăng cao, nhất là mùa mưa bão bất thường.

“Hiện nay phía dưới chân đập Am có gần 100 hộ dân sinh sống, trong khi thân đập đã xuất hiện rò rỉ, sụt lún nên người dân luôn trong tâm trạng bất an mỗi khi mưa bão xuất hiện. Thân đập bị võng, hệ thống điều tiết nước hư hỏng hoàn toàn, chỉ cần mưa lớn kéo dài là chúng tôi rất lo lắng. Đặc biệt, nếu lượng mưa vượt 500 mm thì nguy cơ xảy ra sự cố vỡ đập có thể xảy ra", ông Nguyễn Thái Học – Giám đốc HTX Vĩnh Thành chia sẻ.

Đập Am có diện tích mặt nước khoảng 17 ha, hiện cung cấp nước tưới sản xuất và nước sinh hoạt cho gần 700 hộ dân trong khu vực. Riêng HTX Dịch vụ nông nghiệp Vĩnh Thành có 500 hộ với khoảng 200 ha đất sản xuất hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn nước này. Vì vậy, bất kỳ sự cố nào xảy ra với đập đều có thể gây thiệt hại lớn cho sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.

Trước thực trạng xuống cấp nghiêm trọng và nguy cơ mất an toàn cao, HTX Dịch vụ nông nghiệp Vĩnh Thành đề nghị các cấp, ngành sớm hỗ trợ nâng cấp và gia cố đập Am. Cụ thể, kiến nghị được đổ mái bê tông chống thấm, gia cố lại thân đập, xử lý triệt để các điểm rò rỉ, đồng thời sửa chữa hệ thống điều tiết nước nhằm đảm bảo vận hành ổn định, bảo vệ an toàn cho người dân và vùng sản xuất trong mùa mưa lũ.

Sự xuống cấp cũng hiện hữu ở đập Quan, thuộc thôn Tân Quang 2, xã Đức Đồng. Đây là công trình có quy mô hơn 17.745 m³, giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung cấp nước tưới cho khoảng 60 ha đất nông nghiệp, đồng thời cấp nguồn nước chính cho hai đập lớn phía dưới là đập Đá Trắng (thôn Tân Thành) và đập Bạ (thôn Thanh Sơn). Ngoài ra, đập Quan còn là nguồn nước chung của các thôn Tân Nhân, Tân Lộc, Tân Quang và Tân Thành.

Tuy nhiên, sau nhiều năm khai thác (xây dựng khoảng năm 1983) cùng tác động của thời tiết, đập Quan hiện đang trong tình trạng xuống cấp nặng nề. Thân đập bị xói lở với chiều dài khoảng 273m, rộng 3,5m và sâu 0,8m. Tràn chính có chiều dài 37m, rộng 3,5m, cao 5m được xây bằng đá cũng đã bị xói lở nghiêm trọng, làm giảm khả năng thoát lũ và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

Ông Dương Ngọc Đại – Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Hương kiến nghị các cấp, ngành sớm quan tâm đầu tư khôi phục, sửa chữa đập Quan, xử lý triệt để tình trạng xói lở tại thân đập và tràn xả để bảo đảm việc quản lý, vận hành an toàn trong mùa mưa bão. Đập Quan là nguồn nước chính cho nhiều thôn và các đập lớn phía dưới. Nếu không được sửa chữa kịp thời, nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa bão là rất lớn.

Bên cạnh đó, tuyến đường giao thông nội đồng dẫn vào đập đã bị xói lở, hư hỏng khoảng 350m, gây khó khăn trong quản lý, vận hành và kiểm tra công trình. Việc công trình xuống cấp khiến nguy cơ mất an toàn ngày càng gia tăng, đặc biệt khi xảy ra mưa bão. Với vai trò là đập giữ và điều tiết nước cho toàn bộ hệ thống phía dưới, nếu đập Quan xảy ra sự cố vỡ đập, khoảng 50 ha đất lúa và đất màu sẽ bị cuốn trôi, đồng thời gây hư hỏng tuyến giao thông quan trọng QL 281 đi qua khu vực.

Địa phương đã nắm rất rõ thực trạng xuống cấp của các hồ, đập trên địa bàn, đặc biệt là đập Am và đập Quan. Xã đã tiến hành kiểm tra, lập báo cáo và nhiều lần kiến nghị lên các sở, ban, ngành của tỉnh để xin hỗ trợ đầu tư sửa chữa, bởi mức độ hư hỏng hiện nay đã vượt quá khả năng và nguồn lực của địa phương. Chúng tôi rất mong các cấp sớm xem xét bố trí kinh phí để triển khai nâng cấp, khắc phục kịp thời, giúp người dân yên tâm sản xuất, ổn định cuộc sống, nhất là trong mùa mưa bão.

Ông Lê Văn Hiệp - Chủ tịch UBND xã Đức Đồng

Nguồn: https://baohatinh.vn/nhieu-ho-dap-o-duc-dong-xuong-cap-khong-dam-bao-an-toan-post299797.html