Những ván cờ vỉa hè, nhịp sống bình dị giữa lòng phố núi - Báo Cao Bằng điện tử

Khi chiều xuống, trên những con phố nhỏ, bên những chiếc bàn gỗ cũ kỹ kê sát vỉa hè những ván cờ tướng quen thuộc lại bắt đầu - một thói quen giản dị nhưng bền bỉ của nhiều người, tạo nên một nét văn hóa đường phố đặc trưng, âm thầm tồn tại và lan tỏa. Không ồn ào, không náo nhiệt, những “sân chơi” cờ tướng vỉa hè chứa đựng những câu chuyện đời thường, những mối quan hệ giản dị mà sâu sắc. Dẫu nhịp sống đang đổi thay từng ngày, những ván cờ vẫn đều đặn diễn ra, như một “điểm hẹn” văn hóa, nơi con người tìm lại cho mình sự thư thái và kết nối.

Cờ tướng thu hút nhiều lứa tuổi tham gia.

Trong ánh chiều muộn, tại khu vực gần ngã tư Nà Cáp, phường Thục Phán, hình ảnh ông Nguyễn Thắng cùng bạn bè cùng nhau bàn luận hoặc tham gia những ván cờ nhanh trở nên quá quen thuộc. Vừa ngẫm nghĩ vừa xếp lại những quân cờ đã cũ màu với giọng trầm ổn ông Thắng chia sẻ: Ngày nào cũng vậy, cứ tầm 17 - 18 h tối tôi lại ra đây. Có hôm gặp bạn già, có hôm gặp người lạ, nhưng cứ tìm được đối thủ "vừa sức" là lại mê say. Vui thì đánh vài ván, còn đang hứng thú thì có khi đến tận tối muộn.

Đối với ông Thắng, cờ tướng không phải môn thể thao, càng không phải cuộc thi, mà là cách giữ đầu óc minh mẫn ở tuổi xế chiều. Bàn cờ mở ra, những đường đi nắn nót của từng quân xe, pháo, mã trở thành thước đo của sự điềm tĩnh, sự từng trải và cả triết lý sống của một đời người.

Ngay giữa trung tâm phường Thục Phán, giữa tiếng xe cộ qua lại, một người chơi trẻ hơn lại mang đến màu sắc khác. Anh Nông Trung Kiên, 37 tuổi, lái xe công nghệ, thường tranh thủ lúc đợi khách để tham gia cùng mọi người. Trên tay vẫn cầm cốc trà đá, anh cho biết: Chơi vài ván cho tỉnh táo, đỡ buồn ngủ, mà cũng vui. Mình trẻ hơn các bác, học được nhiều nước cờ hay lắm. Có hôm thua liểng xiểng nhưng vui vì được luyện đầu óc, lại có thêm bạn. Những người trẻ thích chơi cờ tướng như tôi không ít và ngày càng nhiều. Tôi tìm đến cờ tướng không chỉ để giải trí mà còn bởi sức hấp dẫn kỳ lạ của nó, chơi môn này có thể rèn luyện sự tập trung, luyện phản xạ và thậm chí giúp giảm căng thẳng giữa guồng quay công việc.

Cái hay của cờ tướng vỉa hè không chỉ nằm ở sự căng thẳng của từng nước đi, mà còn ở cách người chơi đối đãi với nhau.

Không có trọng tài, không có bảng điện tử, không có tiếng vỗ tay của khán giả. Chỉ có những chiếc ghế nhựa cũ, cốc trà đá, chiếc bàn được kê tạm trên vỉa hè và tiếng quân cờ lách tách quen thuộc. Thế nhưng, chính sự mộc mạc đó lại tạo nên sức hút mạnh mẽ.

Theo ông Hoàng Trung Sơn, Phó Chủ tịch Thường trực Liên đoàn cờ tướng tỉnh, cờ tướng vỉa hè đóng một vai trò rất riêng trong cộng đồng: Khác với thi đấu chuyên nghiệp, cờ tướng vỉa hè không đặt nặng điểm số hay thành tích. Nó mang lại cho người chơi cảm giác thư thái, sảng khoái và là một trong những hình thức sinh hoạt cộng đồng tự nhiên nhất. Đây cũng là môi trường rất tốt để lan tỏa, mở rộng phong trào cờ tướng trong nhân dân.

Trên thực tế, nhiều vận động viên nghiệp dư xuất thân từ những bàn cờ ven phố như thế này. Có người ban đầu đơn giản chỉ là tò mò đứng xem, rồi “đam mê” lúc nào không hay. Có người từ niềm vui chơi hằng ngày đã bước lên các giải phong trào của phường, của tỉnh.

Cao Bằng hôm nay đã đổi khác, những tuyến phố mới mọc lên, cửa hàng, quán cà phê hiện đại xuất hiện nhiều hơn, và cùng với đó là sự thay đổi trong thói quen sinh hoạt của giới trẻ. Thế nhưng, những bàn cờ vỉa hè vẫn bền bỉ tồn tại như một dấu lặng trong nhịp sống đô thị. Có thể nói cờ tướng vỉa hè là một mảnh ghép nhỏ trong văn hóa Á Đông, nơi trí tuệ được coi trọng, nơi các bậc cao niên thể hiện sự minh mẫn và nơi thế hệ trẻ học được cách kiên nhẫn, suy nghĩ có chiến lược và ngay cả trong thời đại công nghệ số, khi điện thoại thông minh có thể thay thế mọi cuộc giải trí, những ván cờ trực tiếp, mặt đối mặt vẫn giữ được giá trị riêng. Đó là sự giao tiếp thật, cảm xúc thật và sự kết nối giữa người với người. Với những người lao động, đặc biệt là công nhân, tài xế, người làm nghề tự do…, cờ tướng còn là cách để tạm dừng guồng quay mưu sinh, để thở, để suy tư, để tái tạo năng lượng. Một ván cờ kéo dài mười lăm phút nhưng đôi khi giúp họ quên đi cả một ngày dài mệt mỏi.

Những ván cờ vỉa hè  tồn tại như một điểm tựa tinh thần.

Dẫu mang nét đẹp văn hóa, song nhiều người cho rằng phong trào cờ tướng vỉa hè vẫn thiếu sự kết nối chính thức với các câu lạc bộ, các giải đấu phong trào. Nhiều bàn cờ “tự phát”, hoạt động hồn nhiên nhưng chưa thật sự trở thành một hoạt động cộng đồng có tổ chức.

Ông Hoàng Trung Sơn nhìn nhận: Nếu biết tận dụng nguồn lực từ phong trào đường phố, chúng ta có thể phát hiện nhiều tài năng, đặc biệt trong nhóm thanh niên. Liên đoàn cũng đang xem xét những mô hình tổ chức để tạo sân chơi lành mạnh hơn, quy củ hơn, để những người yêu cờ có cơ hội giao lưu rộng rãi. Một số phường đã từng thử nghiệm mô hình câu lạc bộ cờ tướng nhỏ, hoạt động định kỳ vào cuối tuần. Tuy nhiên, lượng người tham gia không ổn định bởi đa số người chơi vẫn thích không gian mở, tính ngẫu hứng và sự tự do của vỉa hè. Rõ ràng, cờ tướng đường phố có “hồn” riêng và việc giữ gìn bản sắc ấy cũng quan trọng không kém việc nâng tầm phong trào.

Giữa sự bùng nổ của công nghệ, sự lên ngôi của các loại hình giải trí số và tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, những ván cờ vỉa hè vẫn tồn tại như một “điểm tựa tinh thần” của nhiều người. Nó không chỉ là cuộc đấu trí mà còn là sợi dây gắn kết cộng đồng, nơi những câu chuyện đời thường được chia sẻ, nơi sự tử tế được giữ lại qua từng lời chào, từng cái bắt tay sau mỗi ván cờ. Tất cả làm nên một lát cắt bình yên của đời sống đô thị, nơi con người vẫn tìm thấy niềm vui không phải từ những điều lớn lao mà từ những khoảnh khắc nhỏ bé. Và có lẽ, đó cũng chính là giá trị đẹp nhất mà cờ tướng mang lại.

Thế Hiển

Nguồn: https://baocaobang.vn/nhung-van-co-via-he-nhip-song-binh-di-giua-long-pho-nui-3182997.html