Verspreidt het vuur zich?

Het conflict tussen Israël en Hamas brak plotseling uit na een periode van rust die na vele inspanningen van de betrokken partijen snel leek te bekoelen. Maar nu, honderd dagen later, is er nog steeds geen teken van 'licht aan het einde van de tunnel'.

Het conflict tussen Hamas en Israël brak uit nadat Hamas-troepen op 7 oktober 2023 plotseling een aanval op Israëlisch grondgebied uitvoerden. (Bron: Al Jazeera)

Sinds de islamitische beweging Hamas in de Gazastrook op 7 oktober 2023 plotseling een aanval uitvoerde tot diep in Israëlisch grondgebied, wat leidde tot een hevig conflict in de Gazastrook, is de grens van 100 dagen gepasseerd. In de afgelopen drie maanden hebben de gevechten aan beide kanten meer dan 25.000 mensenlevens geëist, voornamelijk burgers, en tegelijkertijd de hele regio van het Midden-Oosten in een complexe en chaotische crisis gestort. En, nog ernstiger, een steeds tragischer humanitaire ramp.

Zware verliezen voor alle partijen

Na jaren van relatieve rust is er weer sprake van conflict in de Gazastrook. Het begon met een aanval van ongekende omvang door de islamitische beweging Hamas, waarbij minstens 1.200 mensen omkwamen, voor het merendeel burgers, en ongeveer 240 gijzelaars werden genomen.

Het "vuur" in Gaza escaleerde vervolgens tot een conflict toen Israël een vergeldingsoperatie tegen Hamas-troepen in de Gazastrook lanceerde, met zware verliezen aan beide kanten en een verergerende humanitaire crisis tot gevolg. Nadat de staat van oorlog was uitgeroepen, lanceerde Tel Aviv Operatie "IJzeren Zwaarden", waarbij een grote troepenmacht, inclusief reservisten, werd gemobiliseerd en alle middelen werden voorbereid om wapens en uitrusting naar de grens te brengen.

De situatie in het Midden-Oosten is "heet als de hel" geworden na de grootschalige aanvallen van Israël op de Gazastrook, zowel over zee, door de lucht als over land. Volgens het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken van de Verenigde Naties (OCHA) zijn op 14 januari 2024 in totaal 359.000 huizen beschadigd of verwoest, wat betekent dat 6 van de 10 huizen in de Gazastrook beschadigd of verwoest zijn.

Na zeven opeenvolgende weken van gevechten kwamen Israël en Hamas voor het eerst overeen een tijdelijk staakt-het-vuren in te voeren, dat inging op 24 november en tweemaal werd verlengd tot de ochtend van 1 december 2023. Deze wapenstilstand werd positief beoordeeld en leek een belangrijk keerpunt in het conflict te zijn. Het droeg bij aan de facilitering van humanitaire hulp en de vrijlating van gijzelaars en gevangenen in Israël en Palestina. Tijdens het zeven dagen durende staakt-het-vuren werden 110 gijzelaars, waaronder buitenlandse burgers, door Hamas teruggebracht naar Israël. Gedurende deze periode werden hulpgoederen en brandstof van de internationale gemeenschap naar Gaza gebracht, hoewel de hoeveelheid slechts "een druppel op een gloeiende plaat" was.

Na een kortstondig staakt-het-vuren brak er opnieuw geweervuur ​​uit. Hamas uitte herhaaldelijk de wens om het staakt-het-vuren te verlengen, maar Israël weigerde dit te accepteren en bleef militaire aanvallen op Hamas hervatten in zowel het noorden als het zuiden van de Gazastrook.

De druppel die de emmer deed overlopen, was de dood van de vice-leider van de Hamas-beweging, de heer Saleh Al-Arouri, bij een Israëlische aanval in Libanon op de avond van 2 januari 2024. De volgende dag, op 3 januari 2024, kondigde de Hamas-beweging de opschorting van de onderhandelingen met Israël aan. Ondertussen zette het Israëlische leger luchtaanvallen, artillerie- en raketaanvallen op de Gazastrook voort. In de laatste verklaring zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu dat niemand Israël ervan kan weerhouden de overwinning te behalen in de oorlog tegen Hamas in de Gazastrook.

Steeds meer wijdverbreid

Wat nog zorgelijker is, is dat het conflict tussen Hamas en Israël na ruim drie maanden niet lijkt af te koelen. Sterker nog, het risico bestaat dat het zich verspreidt, omdat Hamas "het vuur deelt" met bondgenoten als de Houthi's in Jemen en Hezbollah in Libanon.

Deze troepen voeren regelmatig aanvallen uit op Israëlische en Amerikaanse troepen die in de regio gestationeerd zijn, waardoor het geweld in Libanon, Syrië en Irak blijft toenemen. Onlangs escaleerde het conflict in het zuidelijke grensgebied van Libanon, grenzend aan Israël, nadat Hezbollah raketten op Israël afvuurde ter ondersteuning van de verrassingsaanval van Hamas in Israël.

Het Israëlische leger reageerde met artilleriebeschietingen in verschillende gebieden in Zuidoost-Libanon. Volgens analisten is Hezbollah in Libanon de huidige zorg, aangezien grensoverschrijdende aanvallen met het Israëlische leger regelmatig voorkomen. Met name na de dood van Hamas-viceleider Saleh Al-Arouri na een Israëlische luchtaanval in Libanon op de avond van 2 januari 2024 bereikte het conflict tussen het Israëlische leger en Hezbollah in Libanon een nieuw niveau. Hezbollah beschouwde dit incident als een teken van "een gevaarlijke ontwikkeling" in het huidige conflict tussen Israël en Hamas.

Zorgelijker zijn de Houthi-troepen in Jemen en de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) in Gaza en andere gebieden. De Houthi's zijn ontmaskerd met drone- en langeafstandsraketaanvallen op de zuidelijkste Israëlische stad Eilat. De Verenigde Staten hebben met hun partners in het Midden-Oosten samengewerkt om te voorkomen dat het conflict in de Gazastrook zich uitbreidt. Er is echter geen haalbare politieke oplossing om de gevechten te beëindigen en een alomvattende vredesoplossing in het Midden-Oosten te vinden.

De inbeslagname van het vrachtschip Galaxy Leader zorgt al bijna twee maanden voor een verhitte sfeer in de Rode Zee. (Bron: AP)

Een ander gevaarlijk gevolg van de oorlog in de Gazastrook is de ernstige toename van de instabiliteit in de Rode Zeeregio. Ongeveer anderhalve maand na het uitbreken van de oorlog in Gaza, sinds eind november 2023, voert de islamitische gewapende groepering Houthi – die grote delen van Jemen beheerst – voortdurend langeafstandsraketaanvallen uit op Israëlisch grondgebied. Tegelijkertijd voert deze strijdmacht regelmatig aanvallen uit met zowel raketten als drones en nadert ze rechtstreeks koopvaardijschepen die in de Rode Zee varen en waarvan de groep meent dat ze banden hebben met Israël, om zo steun te betuigen aan de Palestijnen en de Hamas-beweging.

Medio januari 2024 hadden de Houthi's naar schatting meer dan 20 aanvallen in de Rode Zee uitgevoerd, waardoor grote rederijen zoals MSC, Maersk, CMA CGM en Hapag-Lloyd hun vracht moesten omleiden langs de zuidpunt van Afrika en de Golf van Aden en het Suezkanaal moesten vermijden.

De Houthi-troepen verklaarden publiekelijk dat deze aanvallen erop gericht waren Israël onder druk te zetten om te stoppen met zijn campagne van massamoorden op Palestijnen in de Gazastrook. Het hoogtepunt van de spanning was op 8 januari 2024, toen de gewapende groep een grootschalige aanval uitvoerde met 18 drones en 3 anti-scheepsraketten, gericht op een Amerikaans schip in de Rode Zee. Drie dagen later, in de nacht van 11 januari 2024, voerden het Amerikaanse leger en zijn bondgenoten, die deelnamen aan de marinecoalitie "Prosperous Protector" – die eind 2023 in de Rode Zee was opgericht om de dreiging van de Houthi-troepen het hoofd te bieden – luchtaanvallen uit op een reeks Houthi-doelen in Jemen, waarmee officieel een nieuw front van militaire confrontatie in het Midden-Oosten werd geopend.

Geconfronteerd met de aanvallen van de Houthi's konden de VS, het VK en enkele andere landen niet lijdzaam toekijken. In de nacht van 11 januari 2024 lanceerde de coalitie tussen de VS en het VK plotseling een aanval op de Houthi-rebellen in Jemen om "solidariteit te tonen met het Palestijnse volk in Gaza". De Amerikaanse president Joe Biden bevestigde dat de militaire operaties van de twee landen dit keer "succesvol" waren en dat ze bereid waren andere maatregelen te nemen om "de vrijheid van wereldhandel te beschermen". Volgens analisten zouden dergelijke aanvallen door de VS en hun bondgenoten "het vuur aanwakkeren", waardoor het risico op conflicten in de regio zou toenemen en de situatie in het Midden-Oosten nog chaotischer en ingewikkelder zou worden.

Sommige analisten zijn van mening dat het conflict ook kansen creëert voor een sterke toename van terrorisme in het Midden-Oosten, onder leiding van de zelfverklaarde Islamitische Staat (IS). Deze staat was de dader van de bloedige terroristische aanslag in Iran op 3 januari 2024, waarbij meer dan 300 slachtoffers vielen.

Humanitaire crisis

Naarmate de situatie in Gaza verder escaleert, worden de gevolgen duidelijk: een ernstige humanitaire ramp voor de bevolking van de Gazastrook, aangezien de blokkade en het geweld de internationale hulpinspanningen belemmeren. Brandstoftekorten, tekorten aan water en sanitaire voorzieningen, aanvallen op zorginstellingen en de noodzaak tot massamigratie veroorzaken hier een tragedie.

Volgens de laatste statistieken van de door Hamas geleide Gaza Health Authority van 14 januari bedraagt ​​het totale aantal slachtoffers van het grootschalige offensief van het Israëlische leger op dit gebied sinds 7 oktober 2023 bijna 25.000 doden en minstens 60.000 gewonden.

Ernstiger is dat de meeste slachtoffers van het conflict burgers zijn, waarvan 70% kinderen en vrouwen. Volgens statistieken van de Gaza Health Authority zijn tot nu toe meer dan 8.600 kinderen en meer dan 6.300 vrouwen omgekomen. Dit betekent dat er per 100 mensen in Gaza 3 gewond raken. Daarnaast staan ​​er ongeveer 7.000 mensen als vermist geregistreerd en zijn hoogstwaarschijnlijk omgekomen onder het puin dat door luchtaanvallen is veroorzaakt. Dit is het hoogste aantal slachtoffers door gevechten in de Gazastrook in de afgelopen driekwart eeuw.

Vrachtwagens met humanitaire hulp komen op 24 november Gaza binnen via de grensovergang Rafah. (Bron: AP)

Bovendien heeft de offensieve campagne, in combinatie met het Israëlische beleid van belegering en blokkade van de Gazastrook, ertoe geleid dat meer dan 2,3 miljoen inwoners van dit land in extreem moeilijke omstandigheden leven: gebrek aan elektriciteit, water, voedsel, medicijnen en toegang tot medische zorg... Regionale en internationale media meldden dat sinds het begin van de oorlog alle economische activiteiten in Gaza zijn stilgelegd en dat 100% van de kinderen niet naar school kan. De humanitaire situatie in Gaza is ongekend ernstig.

Sinds het uitbreken van het conflict zijn er in Israël ongeveer 1300 mensen omgekomen. Van de 240 gijzelaars die tot nu toe vastgehouden werden, zijn er ongeveer 100 niet door Hamas vrijgelaten. Het is opmerkelijk dat voor het eerst in een halve eeuw heel Israël in staat van oorlog verkeert, wat ernstige gevolgen heeft voor de economie, samenleving, veiligheid, defensie, diplomatie, onderwijs, enzovoort van het land.

Volgens het Israëlische Ministerie van Financiën bedragen de Israëlische militaire uitgaven in 2023 ongeveer $ 23,6 miljard, meer dan de totale militaire uitgaven van Egypte, Iran, Libanon en Jordanië samen. Als de oorlog voortduurt, zullen de Israëlische militaire uitgaven in 2024 bijna $ 26 miljard bedragen, waarmee dagelijks miljoenen dollars aan het conflict worden uitgegeven.

Op 10 januari 2024 waarschuwden de Verenigde Naties opnieuw voor de ernstige humanitaire situatie in de Gazastrook, terwijl de luchtaanvallen aanhielden, met als gevolg meer slachtoffers en de verwoesting van belangrijke civiele infrastructuur in de strook. De woordvoerder van VN-secretaris-generaal Antonio Guterres, Stéphane Dujarric, benadrukte dat humanitaire organisaties en partners zich steeds meer zorgen maakten over de impact van de beperkingen, met name in de noordelijke delen van het gebied.

Momenteel waarschuwen veel humanitaire organisaties dat de medische voorzieningen in de gebieden Deir al-Balah en Khan Younis vrijwel lam liggen. De toegenomen spanningen in deze gebieden hebben geleid tot meer slachtoffers en de steeds onstabielere veiligheid belemmert het transport van humanitaire hulpgoederen.

Betogers roepen op tot de vrijlating van gijzelaars en een einde aan het conflict voor de Opéra Bastille in Parijs, Frankrijk, 14 december 2024. (Bron: REUTERS)

Volgens het rapport van de Verenigde Naties was het aantal beschikbare ziekenhuisbedden hier op 9 januari 2024 slechts voldoende om te voldoen aan een vijfde van de totale vraag naar 5.000 noodbedden. Meer dan driekwart van de 77 medische voorzieningen in de Gazastrook is gesloten, waardoor veel mensen geen toegang hebben tot basiszorg wanneer dat nodig is.

De humanitaire crisis treft ook mensen met chronische ziekten en psychische aandoeningen. Zo'n 350.000 mensen met chronische ziekten en 485.000 mensen met psychische aandoeningen in de Gazastrook worden nog steeds niet behandeld. De precaire, overbevolkte leefomstandigheden in tentenkampen, met gebrek aan water en slechte sanitaire voorzieningen, vergroten het risico op infectieziekten.

Sterker nog, onder de pendeldiplomatie van regionale en internationale landen hebben Israël en Hamas het vuren gestaakt om een ​​veilige corridor voor humanitaire activiteiten te creëren. Het tijdelijke staakt-het-vuren van zeven dagen (van 24 november tot 1 december 2023) is echter niet voldoende voor humanitaire hulp. Het Wereldvoedselprogramma (WFP) heeft gewaarschuwd voor het risico op hongersnood in de Gazastrook als de humanitaire voedselvoorziening wordt onderbroken.

Wat de Gazastrook betreft, worden de kosten voor de wederopbouw van deze mediterrane landstrook als onmetelijk beschouwd. Volgens schattingen van experts zouden de kosten voor de wederopbouw van Gaza kunnen oplopen tot $ 50 miljard vanwege de zware verwoestingen die de oorlog heeft aangericht. Naast de schade aan Israël en Palestina heeft het conflict dit jaar ook economische schade veroorzaakt aan buurlanden zoals Libanon, Egypte en Jordanië, van meer dan $ 10 miljard, en meer dan 230.000 mensen in armoede gestort.

Diepe verdeeldheid, onzekere toekomst

Volgens veel regionale en internationale deskundigen is er nog geen einde aan het conflict tussen Israël en Hamas, maar vanwege de impact en gevolgen van de afgelopen 100 dagen en de diepe meningsverschillen tussen internationale partijen, en zal de geopolitieke en veiligheidssituatie in het Midden-Oosten de komende tijd steeds chaotischer, ingewikkelder, onzekerder en onvoorspelbaarder worden.

Analisten stellen dat de meest fundamentele politieke oplossing voor dit conflict gebaseerd moet zijn op de tweestatenoplossing. Het conflict tussen Israël en de Palestijnen, dat al tientallen jaren aanhoudt, is uitgegroeid tot een van de meest complexe brandhaarden ter wereld en vereist een alomvattende politieke oplossing. De belangrijkste daarvan is de tweestatenoplossing, die sinds begin jaren negentig door internationale diplomatieke inspanningen wordt gepromoot, maar al decennialang vastzit.

Nadat het conflict tussen Israël en Hamas was uitgebroken, bevestigde de regering-Biden haar steun voor een tweestatenoplossing, maar heeft ze geen specifiek stappenplan opgesteld om de onderhandelingen nieuw leven in te blazen. De laatste ronde vredesbesprekingen mislukte in 2014. Woordvoerder John Kirby van het Witte Huis zei dat de VS en hun partners nog steeds in gesprek zijn over een toekomstige bestuursstructuur voor Gaza.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties tijdens een vergadering over het conflict in de Gazastrook. (Bron: UN News)

Sinds het uitbreken van het Hamas-Israël conflict heeft de internationale gemeenschap voortdurend druk uitgeoefend op zowel Israël als de Hamas-troepen die de Gazastrook controleren om het vuren te staken en een einde te maken aan de gevechten. De afgelopen drie maanden heeft de internationale gemeenschap voortdurend inspanningen geleverd om een ​​staakt-het-vuren te bereiken en het conflict te beëindigen, maar de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties is er nog steeds niet in geslaagd overeenstemming te bereiken over een oplossing voor dit conflict.

Terwijl de internationale gemeenschap nog steeds geen alomvattende oplossing heeft gevonden voor het huidige conflict tussen Hamas en Israël, is het overduidelijk dat niemand zich kan voorstellen hoeveel onschuldige burgers er zullen sterven tegen het einde van deze oorlog, zowel door kogels en bommen als door het gebrek aan basisbehoeften, zoals voedsel, schoon water en medicijnen.

In een bericht ter gelegenheid van de 100e dag van de oorlog tussen Hamas en Israël riep de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) alle partijen opnieuw op om alle vijandelijkheden te staken, bloedvergieten te voorkomen, gijzelaars vrij te laten en onmiddellijk een staakt-het-vuren te eisen. Op 14 januari 2024 gingen mensen over de hele wereld, van Londen, Parijs, Kuala Lumpur tot Johannesburg... de straat op om te protesteren en een staakt-het-vuren te eisen.

Ondanks dit alles blijft de rook van geweervuur ​​in de Gazastrook hangen en dreigt zich verder te verspreiden. Ondertussen blijft de hoop op een fundamentele oplossing die de spanningen kan verlichten en de basis kan leggen voor vredesopbouw in de regio ver weg.

Bron: https://baoquocte.vn/dai-gaza-sau-100-ngay-dam-chay-dang-lan-rong-257511.html