'Ik werd geboren met het zien van de dorpspoort...'

Dorpspoort van Mo Trach (gemeente Duong An) met een driedeursarchitectuur. Foto: THANH CHUNG

Oude vorm in het nieuwe levensritme

In het dorp Phuong Xa (gemeente Yet Kieu) staat de eeuwenoude dorpspoort, honderden jaren oud, nog steeds stil naast de oude waterput. De heer Doan Van Tho (88 jaar) herinnerde zich: "Ik zie deze dorpspoort al sinds mijn geboorte. Mijn ouders weten niet wanneer de poort is gebouwd. Toen ik jong was, klom ik op het dak van de poort en sprong in de waterput om af te koelen."

Meneer Tho herinnerde zich dat de dorpsoudsten hadden gezegd dat de poort in het verleden met melasse was gebouwd, zonder cement, en dat hij vele malen was gerepareerd door de dorpelingen die hun arbeid en geld hadden bijgedragen. Binnenin de poort zijn nog steeds sporen te vinden van een plaquette met de bijdragen van degenen die hebben bijgedragen en een herinnering dat "Iedereen verantwoordelijk is voor de bescherming van de dorpspoort".

Als je door de dorpspoort van Phuong Xa loopt, kom je bij de plek waar het feestcomité van het district Gia Loc (voorheen de provincie Hai Duong ) werd opgericht. Veel toeristen die hier wierook komen offeren bij het relikwie waar het feestcomité van het district Gia Loc werd opgericht, zijn onder de indruk van de dorpspoort van Phuong Xa. Voor de inwoners is de dorpspoort dan ook niet alleen een architectonisch element, maar ook een symbool van trots en herinneringen aan het vaderland.

De dorpspoort van Dau Tri (gemeente Ninh Giang) is ook een van de weinige oude bouwwerken die nog intact zijn. De poort is meer dan 100 jaar oud en heeft een architectuur uit de Nguyen-dynastie, gemaakt van bakstenen, stenen, kalkmortel, melasse, zand en schelpen. Op de heuvelrug staan twee Chinese karakters, "Tat Thuc", duidelijk geschreven om de dorpelingen eraan te herinneren orde te houden bij het in- en uitgaan.

Dhr. Pham Dinh Tai, een dorpsoudste, vertelde: "Toen ik jong was, vertelden de dorpsoudsten me dat deze poort twee winkels en een wachttoren had om de kaderleden te beschermen tijdens de verzetsoorlog. Hoewel de dorpsweg is verbreed, moedigen we elkaar altijd aan om de dorpspoort te behouden als een kostbaar erfgoed van ons vaderland."

Oude dorpspoorten zoals Phuong Xa en Dau Tri zijn niet overdadig of opzichtig, maar stralen een plechtige en statige uitstraling uit. Ze weerspiegelen de discipline van oude dorpen en vormen tegelijkertijd een verbindingspunt tussen families, clans en gemeenschappen.

Honderden jaren oude dorpspoort in het dorp Phuong Xa (gemeente Yet Kieu).

Culturele symbolen die de gemeenschap verbinden

De dorpspoort is niet alleen een geografische grens, maar ook een bijzondere culturele ruimte waar mensen elkaar dagelijks begroeten, kletsen en ontmoeten. Voor mensen ver van huis is het beeld van de oude dorpspoort vaak de eerste herinnering die bij hen opkomt als ze aan hun thuisland denken.

Architect Nguyen Van Thuong, voorzitter van de Hai Duong Architects Association, analyseerde: "Vroeger had niet elk dorp de voorwaarden om een poort te bouwen. Slechts enkele dorpen met potentie konden uitgebreide poorten met drie deuren en aparte daken bouwen. Nu de verkeersvraag toeneemt, moeten dorpspoorten groter en moderner worden gebouwd, maar moeten ze toch de traditionele indeling behouden om de dorpssfeer niet te verliezen."

Een typisch voorbeeld is de poort van het dorp Mo Trach (gemeente Duong An), een dorp dat bekendstaat om zijn traditie van mandarijnexamens. De poort werd in 2007 herbouwd, maar heeft nog steeds zijn traditionele uiterlijk met een architectuur met drie ingangen, waaronder een hoofdpoort, twee zijpoorten en een gebogen pannendak op vier hoeken. Op de poort staan de woorden "dorpspoort van Mo Trach" gegraveerd, evenals drie paren parallelle zinnen, uitgesproken door professor en held van de arbeid Vu Khieu. De meest opvallende is de zin: "Het betreden van kinderlijke vroomheid en het verlaten van loyaliteit, een glorieuze carrière begint vanuit die poort / Het verwelkomen en terugbrengen van briljante geleerden in dit dorp."

De reproductie van traditionele architectuur in nieuwe werken zoals de dorpspoort van Mo Trach laat zien dat mensen, ondanks de moderne ontwikkeling, zich nog steeds sterk bewust zijn van de culturele waarde van de dorpspoort en deze beschouwen als het "gezicht" dat het karakter en de identiteit van de gemeenschap weerspiegelt. De dorpspoort is daarom niet alleen architectuur, maar ook een band die generaties verbindt en iedereen herinnert aan zijn of haar wortels.

In het moderne leven van vandaag vervangen veel dorpen oude dorpspoorten door moderne, imposante welkomstpoorten om aan de verkeersbehoeften te voldoen. De massale bouw van nieuwe poorten zonder onderzoek heeft er echter toe geleid dat veel dorpspoorten hun oorspronkelijke Vietnamese uiterlijk hebben verloren.

Cultureel onderzoekers zijn van mening dat oude dorpspoorten het erfgoed vormen dat de identiteit en levensstijl van Vietnamese dorpsgemeenschappen het duidelijkst weerspiegelt, met name in de Noordelijke Delta. Het behoud van oude dorpspoorten is dus niet alleen het behoud van een structuur, maar ook het behoud van de ziel van het dorp.

"De dorpspoort is een symbool van verbondenheid met de gemeenschap. De huisdeur kan eenvoudig zijn, de mensen kunnen arm zijn, maar de dorpspoort moet fatsoenlijk en volwassen zijn, want het is het gezicht van het dorp", aldus de heer Pham Dinh Tai.

De dorpspoort, samen met de banyanboom, de waterput, de binnenplaats van het gemeenschappelijke huis... is de geboorteplaats, de ruimte die vele lagen herinneringen aan het Vietnamese volk herbergt. Het behoud van de oude dorpspoort is niet alleen bedoeld om de vorm van een gebouw te behouden, maar, belangrijker nog, om herinneringen te bewaren, om de gemeenschapsbanden te behouden, die al generaties lang de blijvende vitaliteit van Vietnamese dorpen hebben gecreëerd.

Van de oude, met mos bedekte dorpspoorten van Phuong Xa en Dau Tri tot de onlangs gebouwde majestueuze dorpspoorten van Mo Trach: het zijn allemaal heilige monumenten die iedereen aan zijn of haar wortels herinneren. In het moderne leven markeert de dorpspoort niet alleen een geografische plek, maar is het ook een plek om culturele herinneringen te bewaren, een symbool van gemeenschapscohesie en dankbaarheid aan de voorouders die hard hebben gewerkt om het dorp te bouwen en het land te beschermen.

LINH LINH

Bron: https://baohaiphong.vn/sinh-ra-toi-da-thay-cong-lang-521125.html