Nuôi dúi - hướng mở cho kinh tế nông thôn

Trong quá trình tìm kiếm sinh kế mới, nhiều hộ dân ở Thái Nguyên, đặc biệt là tại các xã miền núi, đang chuyển sang những mô hình chăn nuôi đặc sản thay vì chỉ dựa vào cây lúa hay gia súc truyền thống. Trong số đó, nuôi dúi đang là một hướng đi triển vọng. Với vốn đầu tư thấp, tận dụng được nguồn thức ăn sẵn có và thị trường tiêu thụ ở phân khúc đặc sản giá cao, mô hình này đang được nhiều hộ ở nông thôn quan tâm phát triển.

Trại dúi của gia đình anh Hứa Văn Thượng (xã Na Rì) trang bị hệ thống sưởi và làm mát, giúp dúi sinh trưởng, phát triển tốt.

Dúi là loài gặm nhấm phân bố nhiều ở vùng đồi núi, thân hình nhỏ gọn, lông nâu xám, sống trong hang và hoạt động chủ yếu về đêm. Thức ăn ưa thích gồm tre, nứa, mía, ngô, sắn – những loại cây dễ tìm ở nông thôn. Dúi sinh sản quanh năm, sức đề kháng tốt, ít mắc bệnh hơn nhiều vật nuôi khác. So với các mô hình chăn nuôi khác, nuôi dúi không cần diện tích lớn hay vốn cao.

Một hộ có thể bắt đầu với 5–10 cặp giống, vốn khoảng 10–15 triệu đồng. Chuồng nuôi chỉ cần các ô nhỏ, thoáng mát, đặt ở góc sân hoặc nhà kho bỏ trống. Ở những vùng tre nứa mọc nhiều, chi phí thức ăn thấp, tạo lợi thế rõ rệt cho nông dân miền núi.

Ông Nông Văn Vinh, xã Trần Phú, nuôi dúi từ năm 2023. Khi mới bắt đầu, ông chỉ nuôi 10 cặp thử nghiệm, sau 1 năm bắt đầu tăng tổng đàn. Đến nay, đàn phát triển lên 200 con. Ông xuất bán cả dúi giống và dúi thương phẩm, chủ yếu xuất trong tỉnh và các tỉnh như: Hà Nội, Bắc Ninh, thành phố Hải Phòng…

Ông Vinh chia sẻ: Con dúi được nhiều người ưa chuộng nên thị trường tiêu thụ dễ dàng. Hiện nay, quy mô chuồng của gia đình có thể nuôi tối đa 300 con nên tôi tiếp tục nhân tổng đàn.

Mặc dù con dúi khá dễ nuôi nhưng nhạy cảm với nhiệt độ, thích hợp trong khoảng 19–28°C. Chúng có thể mắc các bệnh tiêu chảy, táo bón, viêm phổi, cảm cúm do thay đổi thời tiết hoặc thức ăn không đảm bảo. Người nuôi cần thường xuyên theo dõi sức khỏe đàn, xử lý bệnh kịp thời và chú ý vệ sinh chuồng trại. Ngoài ra cũng cần tìm hiểu kỹ đặc điểm, tập tính của dúi để ghép đôi sinh sản thuận lợi, hạn chế hao hụt đàn.

Nhiều thanh niên nông thôn lựa chọn nuôi dúi để phát triển kinh tế (ảnh chụp tại xã Bạch Thông).

Sau 6 năm chăn nuôi, anh Hứa Văn Thượng, xã Na Rì, đã tích lũy nhiều kinh nghiệm. Anh đầu tư xây dựng chuồng nuôi kiên cố, lắp đặt hệ thống làm mát, sưởi ấm, các loại máy đo nhiệt độ, độ ẩm để tạo điều kiện thuận lợi cho dúi sinh sản. Vì thế dúi phát triển, sinh sản tốt. Trung bình mỗi lứa, dúi đẻ từ 1-6 con. 

Anh Thượng, cho biết: Từ chỗ không biết gì về con dúi, giờ tôi có thể bắt bệnh, chữa trị, xử lý vết thương. Tôi cũng dự phòng đủ các loại thuốc men, cồn, băng gạc…  Khi được chăm sóc chu đáo, dúi sẽ phát triển tốt, cho thu nhập khá.

Tại xã Yên Phong, mô hình nuôi dúi đang được nhân rộng. Theo thống kê, toàn xã hiện có trên 200 hộ nuôi dúi quy mô từ 50 con trở lên. Ngoài ra còn nhiều hộ mới nuôi thử nghiệm quy mô nhỏ. Có nhiều hộ đạt từ 300-500 con, thậm chí có 2 hộ có tổng đàn gần 1.000 con.

Từ hiệu quả kinh tế mang lại, xã đã triển khai 2 dự án từ các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo nuôi dúi. Ngoài ra, từ nguồn Quỹ hỗ trợ nông dân các cấp, xã giải ngân cho 35 hộ nuôi dúi, tạo điều kiện cho bà con mở rộng quy mô. 

Bà Nguyễn Thị Bích Thu, Chủ tịch Hội Nông dân xã Yên Phong, cho biết: Từ năm 2013, một số hộ trong xã bắt đầu nuôi dúi thử nghiệm, sau khi có hiệu quả bà con dần nhân rộng. Đến nay, nuôi dúi trở thành một hướng phát triển kinh tế bền vững của địa phương. Xã tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ, vốn vay để tạo điều kiện cho bà con chăn nuôi.

Để nuôi dúi hiệu quả, người dân cần chuẩn bị chuồng trại khép kín, nền xi măng, thoáng nhưng ít ánh sáng, độ ẩm vừa phải. Thức ăn cần đảm bảo tươi, sạch, tránh mốc.

Dúi sau khi đẻ khoảng 45 ngày tuổi thì tách mẹ. Sau khi tách, nuôi khoảng 2 tháng khi đạt trọng lượng từ 500 gram thì có thể bán dúi giống. Trung bình giá giao động từ 1,2 – 1,5 triệu đồng/1 cặp. Dúi thương phẩm tuỳ từng giống có trọng lượng từ 1,2-2,6kg. Giá dao động từ 400-550 nghìn đồng/kg.

Từ một loài gặm nhấm hoang dã ít người biết đến, dúi đã trở thành đặc sản mang lại thu nhập đáng kể cho nhiều hộ dân ở miền núi. Để nghề nuôi dúi phát triển bền vững, cần sự liên kết chặt chẽ giữa người nuôi, đơn vị cung cấp giống và kênh tiêu thụ, cùng sự hỗ trợ từ chính quyền trong tập huấn kỹ thuật và xây dựng thương hiệu, góp phần đưa con dúi trở thành một ngành hàng đặc sản mang lại giá trị bền vững cho người dân Thái Nguyên.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/kinh-te/202508/nuoi-dui-huong-mo-cho-kinh-te-nong-thon-53c6d41/