Phát triển hệ thống giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, đa dạng, liên thông

Một số cơ sở giáo dục đại học được đào tạo cao đẳng, trung cấp

Luật Giáo dục nghề nghiệp gồm 9 chương, 46 điều, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2026.

Luật quy định về hoạt động giáo dục nghề nghiệp trong hệ thống giáo dục quốc dân; tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục nghề nghiệp; quyền hạn và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động giáo dục nghề nghiệp; quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp.

Luật quy định phát triển hệ thống giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, linh hoạt, đa dạng, liên thông, bảo đảm chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế; chú trọng giáo dục nghề nghiệp chất lượng cao.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành nội dung phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Ngân sách cho giáo dục nghề nghiệp được ưu tiên trong tổng chi ngân sách nhà nước dành cho giáo dục, đào tạo nhằm chuẩn hóa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp; hiện đại hóa một số trường cao đẳng trọng điểm, chất lượng cao đạt chuẩn quốc tế phù hợp với phát triển các ngành, nghề ưu tiên tại các trung tâm kinh tế lớn.
Đồng thời, để đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề cao trong các ngành, nghề kỹ thuật, công nghệ; các ngành, nghề trọng điểm quốc gia; các ngành, nghề tiếp cận với trình độ tiên tiến của khu vực, quốc tế và các chương trình, dự án chiến lược, trọng điểm quốc gia; phát triển giáo dục nghề nghiệp tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và ven biển.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành nội dung phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Để xác định vị trí của trình độ trung học nghề trong hệ thống bậc/trình độ của Khung trình độ quốc gia, Luật quy định, chương trình giáo dục trung học nghề nhằm hoàn thiện học vấn phổ thông, đồng thời trang bị cho người học năng lực thực hiện, giải quyết được các công việc trong điều kiện ổn định và môi trường quen thuộc của ngành, nghề; có khả năng ứng dụng kỹ thuật, công nghệ hiện đại vào công việc, làm việc độc lập, làm việc theo nhóm.

Người học học hết chương trình giáo dục trung học nghề và đủ điều kiện theo quy định, thì được dự thi tốt nghiệp; đạt yêu cầu thì được người đứng đầu cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp cấp bằng trung học nghề; trường hợp người học không dự thi tốt nghiệp hoặc thi tốt nghiệp không đạt yêu cầu, thì được người đứng đầu cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp cấp giấy chứng nhận hoàn thành chương trình.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) với tỷ lệ 433/439 tổng số ĐBQH tán thành. Ảnh: Phạm Thắng

Về cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp, Luật quy định, các cơ sở này bao gồm trường cao đẳng, trường trung cấp, trường trung học nghề; có sứ mạng đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng nghề ở các trình độ giáo dục nghề nghiệp cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Bên cạnh đó, các cơ sở giáo dục đại học đang đào tạo ngành hoặc nhóm ngành đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật, thể thao ở trình độ đại học; đang đào tạo nhóm ngành đào tạo giáo viên ở trình độ đại học; của lực lượng vũ trang nhân dân; đang đào tạo nhóm ngành thuộc Danh mục công nghệ chiến lược theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ở trình độ đại học sẽ được thực hiện chương trình đào tạo trình độ cao đẳng cùng nhóm ngành.

Cụ thể hóa chính sách ưu tiên cho doanh nghiệp tham gia đào tạo nghề

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã báo cáo về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).

Theo đó, tiếp thu các chỉ đạo của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, Ban soạn thảo dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) đã nghiên cứu thực tế, tham khảo kinh nghiệm quốc tế và kịp thời thể chế hóa các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ để hoàn thiện dự thảo trình Quốc hội với nhiều điểm mới.

Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng mở, linh hoạt, liên thông, tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi công dân thông qua việc bổ sung mô hình Trung học nghề và mở rộng đối tượng tham gia hoạt động giáo dục nghề nghiệp. Trung học nghề được xác định cùng bậc học với THPT, tích hợp giữa kiến thức cốt lõi của chương trình THPT và chuyên môn nghề nhằm giúp người học hoàn thiện trình độ học vấn phổ thông.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày báo cáo về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi). Ảnh: Quang Khánh

Việc bổ sung mô hình Trung học nghề nhằm tăng cường định hướng nghề nghiệp cho thanh thiếu niên ngay từ bậc học phổ thông, tăng số lượng học sinh sau THCS, THPT vào học giáo dục nghề nghiệp.

Từ đó, góp phần đẩy nhanh lộ trình phổ cập nghề cho thanh niên theo tinh thần Kết luận số 91-KL/TW của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế; khắc phục hạn chế, yếu kém về hướng nghiệp, phân luồng, liên thông.

Thứ hai, đột phá trong đổi mới chương trình, tổ chức đào tạo và bảo đảm chất lượng giáo dục nghề nghiệp thông qua việc quy định chuẩn chương trình, cơ sở đào tạo; quản lý đăng ký hoạt động trên nền tảng dữ liệu số; hoạt động công nhận kiến thức hoặc kỹ năng đã tích lũy của người học để tham gia các chương trình học tập khác.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày báo cáo về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi). Ảnh: Quang Khánh

Thứ ba, tăng cường sự gắn kết giữa các cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp với doanh nghiệp thông qua việc cụ thể hóa các chính sách ưu tiên cho doanh nghiệp và quy định cơ chế hình thành Quỹ đào tạo nhân lực của doanh nghiệp. Bổ sung quy định về Quỹ đào tạo nhân lực của doanh nghiệp sẽ là động lực để người lao động gắn bó lâu dài với doanh nghiệp, thể hiện sự gắn bó thực chất giữa doanh nghiệp và nhà trường.

Thứ tư, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, bảo đảm thực hiện nghiêm túc, đồng bộ và giữ ổn định hệ thống trong các chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về rà soát sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thông qua việc tối đa quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/phat-trien-he-thong-giao-duc-nghe-nghiep-theo-huong-mo-da-dang-lien-thong-10399933.html