Phát triển mảng xanh để hướng đến khu công nghiệp sinh thái

Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh đến thăm một nhà máy sản xuất theo tiêu chí xanh ở Khu công nghiệp Amata. Ảnh: Ban Mai

Chính vì vậy, bên cạnh việc “xanh hóa” sản xuất thông qua nguyên - nhiên liệu, công nghệ, tái sử dụng chất thải, các KCN đang quan tâm hơn đến việc duy trì và phát triển mảng xanh.

Cơ bản đạt tỷ lệ 25% diện tích cho cây xanh và hạ tầng

Đồng Nai hiện có 59 KCN, khu kinh tế và khu công nghệ cao. Theo quy hoạch đã được phê duyệt, đến năm 2030, con số đó được nâng lên hơn 83 khu. Với quy mô này, Đồng Nai tiếp tục nằm trong nhóm địa phương dẫn đầu cả nước về không gian phát triển công nghiệp.

Trong Quy hoạch tỉnh và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Đồng Nai xác định kinh tế xanh và tăng trưởng bền vững là mục tiêu trọng tâm, xuyên suốt trong chiến lược phát triển. Là ngành giữ vai trò chủ lực trong cơ cấu kinh tế, công nghiệp được ưu tiên và phải đi đầu trong triển khai các giải pháp nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển xanh.

Ông Phạm Việt Phương, Phó Trưởng ban phụ trách Ban Quản lý các KCN, Khu kinh tế tỉnh cho biết: Ngày càng nhiều doanh nghiệp trong KCN tham gia vào hoạt động sản xuất sạch hơn và sử dụng hiệu quả tài nguyên, có sự liên kết, hợp tác trong sản xuất để thực hiện hoạt động cộng sinh công nghiệp.

Đối với các KCN, chủ đầu tư hạ tầng ngoài việc chấp hành nghiêm túc các quy định pháp luật, cung cấp đầy đủ dịch vụ cơ bản, cũng quan tâm đảm bảo diện tích đất cây xanh, giao thông, các khu kỹ thuật và hạ tầng xã hội dùng chung đạt 25% theo tiêu chí KCN sinh thái. Một số KCN còn có khu nhà ở và các công trình văn hóa, thể thao phục vụ người lao động.

Tính đến thời điểm hiện tại, hầu hết các KCN trên địa bàn tỉnh đều đảm bảo được tỷ lệ diện tích đất cây xanh và công trình hạ tầng chung. Một số KCN như: Amata, Long Đức, Long Khánh và một số khu mới hình thành đạt tỷ lệ cao hơn so với các KCN đời đầu. Nhờ đó, không chỉ tạo bóng mát và cảnh quan mà những ảnh hưởng đến khu dân cư như bụi, tiếng ồn cũng được kiểm soát tốt. Đặc biệt, trong bối cảnh các doanh nghiệp ngày càng phải tuân thủ Tiêu chuẩn môi trường quốc tế (ESG) để đáp ứng yêu cầu từ đối tác, nhà đầu tư nước ngoài và thị trường thì việc phát triển các hạ tầng vì lợi ích môi trường, cộng đồng là lợi thế cạnh tranh.

Là một trong số ít KCN của cả nước tham gia thí điểm chuyển đổi từ mô hình truyền thống sang KCN sinh thái hiện đại, KCN Amata (ở phường Long Bình) xác định phát triển bền vững là trọng tâm. Đại diện Công ty cổ phần Đô thị Amata Biên Hòa cho biết: Doanh nghiệp đã chú trọng ứng dụng năng lượng sạch, quản lý tài nguyên hiệu quả, đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và các tiện ích phục vụ nhà đầu tư, công nhân lao động. Thời gian tới, Amata tiếp tục cải thiện cảnh quan, tăng tỷ lệ cây xanh, ưu tiên sử dụng năng lượng tái tạo và mở rộng các hoạt động vì cộng đồng, hướng tới mục tiêu trở thành điểm đến đầu tư bền vững của các nhà đầu tư quốc tế và là mô hình mẫu cho quá trình chuyển đổi các KCN tại Đồng Nai và Việt Nam.

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần KCN Long Đức 3 cho biết: Doanh nghiệp đang triển khai các thủ tục đầu tư xây dựng hạ tầng KCN Long Đức 3 theo định hướng phát triển KCN sinh thái. Về hạ tầng, KCN sẽ đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về giao thông nội bộ, hệ thống xử lý nước thải, diện tích cây xanh và các công trình phục vụ người lao động. Ở góc độ thu hút đầu tư, KCN ưu tiên các ngành sử dụng công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường, đặc biệt là dự án công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ và dịch vụ logistics.

Đồng Nai hiện đã thành lập 57 KCN, 1 khu kinh tế và 1 khu công nghệ cao, thu hút hơn 2,7 ngàn dự án đầu tư trong nước và ngoài nước. Theo Quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đến năm 2030, tỉnh có 81 KCN, 1 khu công nghệ cao và 1 khu kinh tế.

Hướng đến không gian công nghiệp xanh - sạch - đẹp

Mô hình KCN xanh, sinh thái là mong muốn chung của đơn vị kinh doanh hạ tầng, nhà đầu tư thứ cấp và chính quyền địa phương. Bởi mô hình này không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành, sử dụng hiệu quả tài nguyên và đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường mà còn nâng cao sức cạnh tranh trong thu hút dòng vốn chất lượng cao. Đồng thời phát triển KCN xanh góp phần bảo vệ môi trường, cải thiện chất lượng sống của người lao động và tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững.

Doanh nghiệp Nhật Bản tìm hiểu sản phẩm tái chế từ chất thải công nghiệp ở Đồng Nai.

Mặc dù được đánh giá cao về tính cần thiết, việc xây dựng và duy trì mảng xanh trong các KCN vẫn có những rào cản nhất định. Những KCN hình thành lâu đời, quỹ đất đã trở nên chật hẹp, dẫn đến diện tích dành cho mảng xanh, công trình phòng ngừa sự cố môi trường hay khu dịch vụ phục vụ người lao động không đáp ứng theo yêu cầu. Có KCN vẫn ưu tiên tối đa diện tích cho nhà xưởng, kho bãi để kinh doanh dẫn đến tổng diện tích đất cây xanh, giao thông, các khu kỹ thuật và hạ tầng xã hội chưa đạt tỷ lệ theo tiêu chí sinh thái. Tương tự, những doanh nghiệp nhỏ và vừa bị hạn chế nguồn vốn, quỹ đất cũng khó đủ nguồn lực ưu tiên cho yếu tố “xanh” về công nghệ, môi trường trong khuôn viên nhà máy.

Phó Trưởng ban phụ trách Ban Quản lý các KCN, Khu kinh tế tỉnh Phạm Việt Phương cho biết: Thời gian tới, đơn vị sẽ yêu cầu các chủ đầu tư hạ tầng KCN quan tâm đầu tư đáp ứng tiêu chí diện tích đất cây xanh, giao thông, các khu kỹ thuật và hạ tầng xã hội dùng chung. Ưu tiên hoàn thiện cả hạ tầng kỹ thuật lẫn hạ tầng xã hội. Cùng với đó là phát triển hạ tầng giao thông xanh.

Đối với KCN đã hình thành lâu đời, chưa đáp ứng tiêu chí sẽ được thống kê, rà soát doanh nghiệp thứ cấp đang sử dụng đất kém hiệu quả; thu hồi diện tích đất sử dụng không đúng mục đích hoặc hiệu quả thấp; điều chỉnh quy hoạch. Đối với các KCN mới hình thành, khuyến khích áp dụng mô hình KCN sinh thái ngay từ khâu thiết kế, xây dựng, đến vận hành; áp dụng thu hút đầu tư có chọn lọc, ưu tiên các ngành nghề có khả năng đáp ứng các tiêu chí cộng sinh công nghiệp.

Phát triển mảng xanh trong KCN, nhà máy không chỉ là yêu cầu về cảnh quan mà còn là giải pháp thiết thực giúp giảm ô nhiễm, cải thiện môi trường làm việc và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Việc tăng yếu tố xanh, sinh thái cũng hỗ trợ các KCN, doanh nghiệp trong thu hút đầu tư, mở rộng thị trường tiêu dùng và xuất khẩu. Ngoài ra, việc làm này cũng đóng góp quan trọng vào mục tiêu xây dựng nền kinh tế bền vững, hiện đại và thân thiện với môi trường của Đồng Nai.

Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Hà cho biết: Những năm qua, Đồng Nai kiên định chủ trương phát triển xanh và bền vững, đặc biệt tập trung chuyển đổi các KCN hiện hữu cũng như đầu tư KCN mới theo mô hình Sinh thái, xanh và công nghệ cao. Việc nghiên cứu, rà soát và xác định các cơ hội chuyển đổi theo mô hình Xanh, sinh thái trong KCN được xem là nhiệm vụ nhằm tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế địa phương. Đây cũng là tiền đề quan trọng để tỉnh phát triển kinh tế - xã hội theo hướng tăng trưởng xanh, bền vững, góp phần thực hiện cam kết đưa phát thải ròng về 0 của Việt Nam tại Hội nghị Thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc lần thứ 26 (COP26).

Để đạt mục tiêu này, các nhà đầu tư hạ tầng và doanh nghiệp cần định hình kế hoạch triển khai các hoạt động cộng sinh công nghiệp, sản xuất sạch hơn… trên cơ sở chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Những nỗ lực này sẽ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm phát thải và góp phần xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn tại Đồng Nai.

Ban Mai

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/ban-doc/202512/phat-trien-mang-xanh-de-huong-den-khu-cong-nghiep-sinh-thai-78901ec/