Phát triển sản xuất hiệu quả nhờ tiếp cận thông tin bằng tiếng mẹ đẻ

Việc có chung một ngôn ngữ giúp người dân tộc Mông trao đổi và chia sẻ thông tin nhanh, chính xác hơn. Nhờ đó, công tác tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước đến đồng bào trở nên thuận lợi, hiệu quả. Đặc biệt, khi được tiếp cận thông tin đầy đủ bằng tiếng mẹ đẻ, họ có điều kiện nâng cao tri thức, cải thiện đời sống, phát triển sản xuất, góp phần thiết thực vào công cuộc xóa đói giảm nghèo.

Thời gian qua, xã Văn Chấn, tỉnh Lào Cai, đẩy mạnh việc truyền dạy tiếng nói, chữ viết dân tộc Mông nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mông. Đồng thời, giúp đồng bào hiểu, sử dụng và duy trì tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình trong đời sống hàng ngày. Bà Trần Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Văn Chấn, tỉnh Lào Cai, đã có cuộc trao đổi với PV Báo Phụ nữ Việt Nam xung quanh nội dung này.

- Xin bà cho biết, đây có phải một trong những nội dung của Dự án 6: Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2025 nhằm nâng cao khả năng tiếp cận thông tin của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần giảm nghèo đa chiều đang được triển khai trên địa bàn xã Văn Chấn?

Đúng vậy, nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó đẩy mạnh việc truyền dạy tiếng nói, chữ viết của đồng bào dân tộc Mông là một trong những nội dung quan trọng thuộc Dự án 6: Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch mà xã Văn Chấn đang tích cực triển khai thực hiện trong thời gian qua.

- Các hình thức truyền thông nào được xã Văn Chấn áp dụng để góp phần lan tỏa phong trào học chữ Mông trong cộng đồng, trong đó có giới trẻ, thưa bà?

Có rất nhiều hình thức truyền thông phong phú được xã Văn Chấn áp dụng mang lại những hiệu quả tích cực như thông qua các trang mạng xã hội (facebook, tiktok, zalo...); thông qua các buổi tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kỹ năng; thông qua các hội thi, các chương trình văn hóa, văn nghệ… Qua đó góp phần lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, trong đó có việc bảo tồn và phát huy tiếng nói và chữ viết của đồng bào dân tộc Mông.

Hình thức truyền thông phong phú được xã Văn Chấn, tỉnh Lào Cai áp dụng mang lại những hiệu quả tích cực

- Theo bà, việc mời được các nghệ nhân tham gia bồi dưỡng, tập huấn về phương pháp giảng dạy hiện đại có ý nghĩa như thế nào đối với chất lượng truyền dạy tiếng Mông cho học viên, đặc biệt là giới trẻ?

Theo tôi, việc mời được các nghệ nhân tham gia bồi dưỡng, tập huấn về phương pháp giảng dạy hiện đại có ý nghĩa rất lớn và thiết thực trong việc tăng cường hơn nữa chất lượng truyền dạy tiếng Mông cho học viên đặc biệt là giới trẻ. Trong dòng chảy của kỷ nguyên số hiện nay, việc kết hợp giữa các phương pháp truyền thống và hiện đại rất quan trọng để học viên có thể tiếp thu, bảo tồn và phát huy các giá trị bản sắc một cách tốt nhất.

- Các lớp học tiếng Mông này đã giúp học viên thay đổi nhận thức và hành vi ra sao trong việc sử dụng chữ viết dân tộc mình, thưa bà?

Thông qua lớp học tiếng Mông, học viên hiểu rõ hơn ý nghĩa của việc giữ gìn ngôn ngữ, xem chữ viết Mông là một phần quan trọng của bản sắc văn hóa cần được bảo tồn. Đặc biệt thông qua lớp học cũng đã góp phần lan tỏa các giá trị truyền thống, đậm bản sắc của đồng bào dân tộc Mông. Họ cùng nhau tạo nên một ý chí mạnh mẽ trong việc gìn giữ những giá trị tốt đẹp và quý báu qua nhiều thế hệ để những giá trị đó không bị mai một theo thời gian.

- Xin bà chia sẻ cụ thể về hiệu quả của những lớp truyền dạy tiếng nói, chữ viết Mông do xã Văn Chấn tổ chức thời gian vừa qua?

Việc truyền dạy và phổ biến tiếng nói, chữ viết dân tộc Mông có vai trò hết sức quan trọng trong công tác bảo tồn bản sắc văn hóa của đồng bào tại địa phương. Tiếng nói và chữ viết của dân tộc là sợi dây gắn kết và lưu giữ tri thức, phong tục, lễ nghi và những giá trị truyền thống tốt đẹp. Khi tiếng nói và chữ viết được bảo tồn thì các giá trị văn hóa được lưu giữ, phát triển, qua đó giúp cộng đồng người Mông càng gắn kết, tự hào về cội nguồn và ý thức rõ hơn trách nhiệm giữ gìn bản sắc dân tộc mình. Đây cũng là cơ sở để phát huy các giá trị văn hóa bản sắc, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững.

Thông qua lớp học, học viên đã hiểu rõ giá trị của ngôn ngữ dân tộc, từ đó tự giác sử dụng trong sinh hoạt và giao tiếp hằng ngày; nhiều học viên trở thành người hỗ trợ, hướng dẫn lại cho bà con trong thôn bản, góp phần mở rộng phạm vi sử dụng chữ Mông trong cộng đồng. Nhiều giá trị văn hóa, lễ nghi được lưu giữ bài bản và truyền lại cho thế hệ trẻ, góp phần tích cực trong việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể trong cộng đồng.

Các lớp học thu hút đông đảo người dân tham gia

- Theo bà, việc học và sử dụng tiếng Mông hằng ngày góp phần củng cố khối đại đoàn kết cộng đồng dân tộc như thế nào? Khi người Mông biết đọc, biết viết tiếng mẹ đẻ, họ sẽ có thêm những cơ hội gì trong học tập, giao tiếp và gìn giữ truyền thống?

Trên địa bàn xã Văn Chấn hiện nay có gần 30% dân số là dân tộc Mông. Việc học và sử dụng tiếng Mông hằng ngày góp phần quan trọng trong việc củng cố khối đại đoàn kết cộng đồng dân tộc. Cụ thể, khi người Mông cùng sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ của dân tộc mình một cách thống nhất và chuẩn mực sự gắn kết trong cộng đồng được tăng cường hơn, tạo nên sợi dây liên hệ bền chặt giữa các thế hệ, giữa các dòng họ và giữa người Mông ở các vùng khác nhau. Ngôn ngữ chung giúp mọi người hiểu nhau sâu sắc hơn, chia sẻ thông tin nhanh hơn, việc tuyên truyền, phổ biến các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong đồng bào được nhanh hơn, tốt hơn, chính xác hơn, qua đó cũng phát huy tinh thần tương trợ, đoàn kết trong đời sống thôn bản.

- Theo bà, để nâng cao hơn hiệu quả bảo tồn tiếng nói, chữ viết của dân tộc Mông, xã Văn Chấn cần ưu tiên những giải pháp truyền thông - tập huấn nào trong thời gian tới?

Để nâng cao hơn hiệu quả bảo tồn tiếng nói, chữ viết, trong thời gian tới xã Văn Chấn tiếp tục tăng cường và nâng cao chất lượng các chương trình tập huấn; duy trì thường xuyên các lớp dạy tiếng Mông cho nhiều nhóm đối tượng cán bộ thôn - bản, người có uy tín, phụ nữ, đoàn viên thanh niên, học sinh - đây là những nhân tố quan trọng trong việc gìn giữ và lan tỏa các giá trị văn hóa; phát huy vai trò của người uy tín, nghệ nhân tiếng nói, chữ viết trong cộng đồng. Lồng ghép học chữ Mông với sinh hoạt văn hóa như hát dân ca, kể chuyện, nghi lễ truyền thống,…

- Với đặc thù là một xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, xin bà cho biết quá trình thực hiện dự án 6 có những thuận lợi, khó khăn gì?

Về thuận lợi, quá trình triển khai được sự quan tâm của các cấp, chính quyền, sự ủng hộ, hưởng ứng của người dân và mọi tầng lớp, đối tượng. Cán bộ thôn và người có uy tín, các nghệ nhân tích cực hỗ trợ công tác vận động, giảng dạy, góp phần nâng cao hiệu quả các lớp tập huấn.

Bên cạnh đó, dù đạt được nhiều kết quả trong thực hiện dự án, song trong quá trình triển khai cũng gặp một số khó khăn như: Nhiều hộ phải đi làm xa hoặc bận rộn sản xuất, nên khó thu xếp thời gian tham gia, nhất là các lớp tổ chức vào mùa vụ nên việc mở lớp chủ yếu diễn ra vào buổi tối; tài liệu dạy học chưa thật sự phong phú, chưa đồng bộ. Một số thôn bản xa trung tâm xã, đường sá đi lại khó khăn vào mùa mưa, ảnh hưởng đến việc mở lớp và duy trì sĩ số học viên…

- Xin trân trọng cảm ơn bà!

Nguồn: https://phunuvietnam.vn/phat-trien-san-xuat-hieu-qua-nho-tiep-can-thong-tin-bang-tieng-me-de-238251212163335577.htm