Nguy cơ rửa tiền qua tài sản mã hóa

Ngày 15/9, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành Thông tư số 27/2025/TT-NHNN (có hiệu lực từ 1/11), thay thế Thông tư 09/2023/TT-NHNN, hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống rửa tiền và phổ biến nội dung tại Nghị quyết 05 của Chính phủ về thí điểm thị trường tài sản mã hóa.

Văn bản cũng cập nhật kết quả đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền, tài trợ khủng bố.

Tại hội thảo phổ biến sáng 16/10, bà Nguyễn Thị Minh Thơ, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống rửa tiền (NHNN), cho biết Thông tư 27 nhấn mạnh nguyên tắc quản lý dựa trên rủi ro. Theo đó, các tổ chức phải định kỳ đánh giá rủi ro rửa tiền, xây dựng quy trình nhận biết và xác minh khách hàng, kể cả với khách hàng không có tài khoản hoặc ít giao dịch.

Các đối tượng báo cáo cũng phải thường xuyên giám sát mối quan hệ kinh doanh, đảm bảo các giao dịch phù hợp với nguồn tiền hợp pháp và hồ sơ nhận diện khách hàng.

Tại hội thảo, ông Tô Trần Hoà - Phó Trưởng ban Phát triển thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cảnh báo nhiều thủ đoạn rửa tiền qua tài sản mã hóa đang phổ biến trên thế giới.

Theo ông Hoà, các tổ chức, cá nhân đã qua mặt hệ thống xác thực của các nền tảng dịch vụ bằng việc cung cấp các giấy tờ giả để thực hiện hành vi chuyển tiền phi pháp. Các đối tượng cũng lợi dụng giao dịch giữa các cá nhân thông qua “chợ đen” để trực tiếp mua bán tài sản mã hóa bằng tiền mặt. 

Tuy nhiên, khó xác định nhất là hành vi “trộn” tài sản mã hóa khi các tổ chức cung cấp dịch vụ chỉ có thể xác định cá nhân sở hữu tài sản mã hoá, trong khi nguồn gốc tài sản mã hoá thường không được xác thực. 

Hội thảo rửa tiền.jpg
Hội thảo có sự tham dự của cơ quan quản lý, công ty chứng khoán, quản lý quỹ, bảo hiểm, doanh nghiệp bất động sản, công chứng, kế toán, kiểm toán, casino, kinh doanh vàng...

Ngoài ra, các đối tượng cũng chuyển tài sản mã hóa thông qua các blockchain, tạo ra rất nhiều giao dịch khác nhau với giá trị dưới ngưỡng cảnh báo, dẫn đến khó khăn trong việc truy vết. 

Một phương thức rửa tiền khác thông qua tài sản mã hóa là các đối tượng tạo ra dự án “sạch”, sau đó dùng tài sản mã hóa phi pháp để mua lại các dự án này rồi chuyển tiền ngược trở lại trước khi “đánh sập” luôn dự án để xóa dấu vết. 

Theo Thượng tá Đàm Văn Minh, Báo cáo viên pháp luật trung ương Cục an ninh nội địa (Bộ Công an), với sự phát triển của Internet và các loại tài sản số, lượng người Việt Nam tham gia mua bán tài sản số rất lớn, ước tính có khoảng 26 triệu tài khoản do người Việt sở hữu tài khoản tài sản số.

Ông Đàm Văn Minh cho hay đến thời điểm này, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp nào sử dụng tài sản số để tài trợ khủng bố. “Nguy cơ tài trợ khủng bố thông qua tài sản số ở Việt Nam ở mức thấp”, ông Minh nói. 

Tuy nhiên, đại diện Bộ Công an cho rằng rủi ro rửa tiền vẫn ở mức đáng lo. Do đó, cần đánh giá năng lực tổ chức và nguồn khách hàng có yếu tố rủi ro rửa tiền, tài trợ khủng bố cụ thể, thay vì chỉ đánh giá một cách chung chung như các doanh nghiệp, hiệp hội nghề nghiệp như hiện nay. 

Ngăn thổi giá, rửa tiền qua bất động sản

Đại diện Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), Chủ tịch Lê Hoàng Châu cho rằng Thông tư 27 là bước tiến lớn giúp thị trường bất động sản minh bạch, an toàn hơn.

Lý do, bất động sản là lĩnh vực có nguy cơ cao về rửa tiền vì đây là kênh đầu tư quy mô lớn, giao dịch phức tạp, dễ bị lợi dụng để hợp thức hóa nguồn tiền bất hợp pháp. Do đó, Thông tư 27 ra đời đúng thời điểm, giúp tạo hành lang pháp lý chặt chẽ hơn, góp phần ngăn ngừa rủi ro và củng cố niềm tin của nhà đầu tư. 

Đại diện Hiệp hội Bất động sản cho rằng, thông điệp quan trọng nhất của Thông tư 27 là thúc đẩy tuân thủ và minh bạch. “Nếu thực thi nghiêm túc, văn bản này sẽ giúp thị trường vận hành lành mạnh hơn, đồng thời hạn chế các hiện tượng đầu cơ, thổi giá, rửa tiền thông qua mua bán bất động sản”, ông nhấn mạnh. 

Trong bối cảnh tín dụng bất động sản chiếm gần 24% tổng dư nợ toàn hệ thống, theo vị này, việc quản lý dòng tiền minh bạch là cực kỳ cần thiết. 

“9 tháng đầu năm, tín dụng tiêu dùng bất động sản tăng hơn 12%, chủ yếu là vay mua, sửa nhà - phản ánh nhu cầu thực của người dân. Nhưng chính vì vậy, cơ quan quản lý và các tổ chức tín dụng càng phải giám sát kỹ, tránh việc lợi dụng tín dụng tiêu dùng để che giấu hành vi rửa tiền”, ông cảnh báo. 

Chủ tịch HoREA đề xuất cần đẩy mạnh đào tạo, hướng dẫn và tuyên truyền pháp luật cho doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty môi giới, sàn giao dịch và chủ đầu tư, nhằm nâng cao ý thức tuân thủ.

Nguồn: https://vietnamnet.vn/rua-tien-thoi-tai-san-so-mua-du-an-sach-bang-tien-ban-danh-sap-de-xoa-dau-vet-2453415.html