Sau nhiều tháng mất dấu, tàu cổ ở Hội An bất ngờ nổi lên nguyên vẹn sau bão số 13

Hình hài con tàu gỗ xuất hiện ở vị trí từng nổi lên cuối năm 2023 - Ảnh: LÊ QUỐC VIỆT

Sáng 8-11, nhiều người dân ở Hội An tìm ra bãi biển Tân Thành (phường Hội An Tây, TP Đà Nẵng; trước đây là phường Cẩm An, TP Hội An, tỉnh Quảng Nam) để chứng kiến hình hài rõ ràng hơn về con tàu gỗ nghi là tàu cổ xuất hiện trở lại trên bãi biển.

So với những gì ghi nhận được trước đó, hình dạng, kích cỡ con tàu này nổi lên trên bãi cát rõ ràng hơn.

Tàu cổ xuất hiện trở lại ở biển Hội An

Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa thế giới Hội An và các lực lượng chức năng cũng đã tiếp nhận thông tin để có hướng bảo vệ hiện trường, xác minh.

Trước đó rạng sáng 26-12-2023, nhiều người dân ở Hội An ra bờ biển thì bất ngờ phát hiện phần khung con tàu gỗ giống như tàu cổ nổi dần lên dưới lớp cát.

Vị trí phát hiện tàu nằm sát bờ biển với đất liền, đoạn cách UBND phường Cẩm An (cũ) chừng 400m hướng lên biển An Bàng. Phần khung gỗ ôm quanh thân nổi lên mặt cát tạo hình bao quanh thân tàu.

Sau khi ghi nhận sự việc, các cơ quan chính quyền, cơ quan chuyên môn đã tích cực vào cuộc bảo vệ hiện trường, xác minh.

Nhiều người dân tới quan sát hình hài con tàu - Ảnh: LÊ QUỐC VIỆT

Năm 2024, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa thế giới Hội An đã báo cáo kết quả nghiên cứu về con tàu được đơn vị này phối hợp với chuyên gia từ Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM).

Báo cáo cho biết con tàu gỗ bị đắm có kích thước lớn, cấu trúc mạnh mẽ, kết hợp giữa truyền thống đóng tàu Đông Nam Á với Trung Quốc.

Tàu được làm từ gỗ bằng lăng, kiền kiền tại Đông Nam Á và gỗ thông từ Trung Quốc; dùng chất xảm trét ngăn chặn sự xâm nhập của nước biển.

Chờ khai quật để làm rõ lai lịch tàu cổ

Theo các nhà khoa học, các đặc điểm từ kết cấu con tàu cổ cho phép tàu thực hiện những chuyến hải trình dài ngày như hoạt động thương mại trên biển hoặc thậm chí hải chiến.

Các nhà khoa học cũng nhận định nhiều khả năng tàu có chiều dài trên 17,8m với khoảng 12 khoang.

Về niên đại tàu, đến nay tuy chưa có kết quả xác định niên đại tuyệt đối, nhưng các dữ kiện cho thấy khả năng cao tàu có niên đại giữa cuối thế kỷ 14 đến thế kỷ 16.

Đáng chú ý, các nhà khoa học nhận định nó có thể là một bảo vật tàu cổ vì được phát hiện trong trạng thái gần như nguyên vẹn.

Hình ảnh con tàu gỗ xuất hiện ở bãi biển Hội An sáng 8-11 - Ảnh: LÊ QUỐC VIỆT

"Nhờ may mắn của lịch sử mà tàu gỗ còn giữ được cấu trúc khá nguyên vẹn mà rất nhiều con tàu truyền thống Biển Đông, Đông Nam Á và ở Trung Quốc được phát hiện không có may mắn này.

Sự tồn tại của tàu đắm không chỉ là minh chứng cho lịch sử hàng hải sôi động trước khi tiếp xúc với hàng hải phương Tây, mà còn là "bảo vật" tàu cổ cực kỳ hiếm hoi đến nay còn được bảo tồn nguyên vẹn nhất ở Việt Nam, Đông Nam Á và Đông Á" - báo cáo điều tra nêu.

Sau báo cáo này, cơ quan chuyên môn đã đề xuất có giải pháp bảo vệ hiện trường, lập kế hoạch khai quật để tiếp tục nghiên cứu.

Tuy nhiên khi công việc đang được xúc tiến thì cát lại vùi lấp vị trí nơi con tàu, khiến mọi thứ mất dấu khoảng nửa năm qua.