Sinh kế bền vững - "lá chắn" chống khai thác IUU

Cùng các tỉnh, thành ven biển cả nước trong nỗ lực gỡ “thẻ vàng” của EC, thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã huy động cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, cùng người dân thực hiện nghiêm túc, đầy đủ và hiệu quả các chỉ đạo của Trung ương về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Song song với đó, tỉnh đã quy hoạch 45.000ha mặt nước phục vụ phát triển nuôi trồng thủy sản, đồng thời hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề từ khai thác sang nuôi trồng, hướng đến phát triển kinh tế biển bền vững.

Tiêu biểu là anh Phạm Văn Sơn, ngư dân ở Đặc khu Vân Đồn, người từng có nhiều năm gắn bó với nghề khai thác hải sản. Tuy nhiên, do phương tiện khai thác nhỏ, đã cũ kỹ, trong khi nguồn lợi ven bờ ngày càng suy giảm, anh Sơn quyết định chuyển sang nuôi trồng thủy sản từ năm 2014 và cùng anh em thành lập hợp tác xã nuôi biển. Quyết định táo bạo ấy đã mở ra hướng đi mới, bền vững hơn cho gia đình và cộng đồng ngư dân địa phương. Hiện mỗi năm, hợp tác xã của anh thu hoạch khoảng 1.000 tấn thủy sản, khẳng định hiệu quả rõ nét của quá trình chuyển đổi sinh kế gắn với phát triển kinh tế biển xanh.

Anh Phạm Văn Sơn, Giám đốc Hợp tác xã Đại Lộc kiểm tra chất lượng hàu nuôi.

Anh Phạm Văn Sơn, Giám đốc Hợp tác xã Đại Lộc, Đặc khu Vân Đồn, chia sẻ: Trước đây, nhiều thành viên trong hợp tác xã đều làm nghề khai thác, nhưng do ngư trường ngày càng thu hẹp, chúng tôi đã quyết định chuyển sang nuôi trồng thủy sản. Tính đến nay đã 11 năm gắn bó với nghề nuôi hàu, tôi thấy hướng đi này rất ổn định. Nếu biết quy hoạch hợp lý diện tích mặt nước, con hàu sẽ phát triển tốt, béo và giữ được giá trị thương phẩm cao. Hiện Hợp tác xã Đại Lộc có 21 thành viên, toàn bộ đều nuôi hàu, với sản lượng thu hoạch hằng năm gần 200 tấn.

Vùng nuôi thủy sản của Hợp tác xã Đại Lộc có gần 200ha. 

Đối với tỉnh Quảng Ninh, công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện trách nhiệm của địa phương trong thực hiện cam kết quốc gia với quốc tế. Nhận thức rõ tầm quan trọng của nhiệm vụ này, tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt, triển khai đồng bộ các giải pháp, tập trung xử lý dứt điểm những tồn tại, hạn chế, bảo đảm thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chỉ đạo của Trung ương.

Trong đó, một nội dung quan trọng là hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề từ khai thác ven bờ kém hiệu quả, gây tác động xấu đến nguồn lợi thủy sản và môi trường, sang các nghề có tính chọn lọc hơn, khai thác xa bờ hoặc chuyển sang nuôi trồng thủy sản bền vững. Từ năm 2018 đến nay, toàn tỉnh đã chuyển đổi thành công 766 tàu khai thác, với khoảng 2.240 lao động sang nghề mới. Đáng chú ý, có 372 hộ từng làm các nghề bị cấm đã chủ động chuyển đổi sang các nghề khai thác thân thiện hơn. Đặc biệt, tỉnh ưu tiên 162 hộ sử dụng ngư cụ lồng bát quái được hỗ trợ chuyển đổi nghề, với tổng kinh phí trên 5,9 tỷ đồng từ Quỹ Hỗ trợ nông dân Trung ương, nguồn của tỉnh và Ngân hàng Chính sách xã hội. Những chính sách thiết thực này không chỉ giúp ngư dân ổn định sinh kế, mà còn góp phần bảo vệ nguồn lợi hải sản, hướng tới phát triển nghề cá bền vững, gắn với mục tiêu gỡ “thẻ vàng” của EC trong thời gian sớm nhất.

Tỉnh Quảng Ninh đã quy hoạch 45.000 ha mặt nước để phát triển nuôi trồng thuỷ sản.

Toàn tỉnh đã có khoảng 200 hộ khai thác thủy sản chuyển sang nuôi trồng thủy sản. Đã đóng mới, nâng cấp cải hoán 448 tàu, trong đó 42 tàu được hỗ trợ lãi suất vay 6%/năm, tổng số tiền hỗ trợ lãi suất từ 2016-2020 là trên 6,9 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho trên 2.240 lao động. Cùng với đó, tỉnh Quảng Ninh đã quy hoạch 45.000 ha mặt nước để phát triển nuôi trồng thuỷ sản và chuyển đổi nghề khai thác sang nuôi trồng.

Nhiều tàu cá của Quảng Ninh được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi để nâng cấp đảm bảo điều kiện vươn khơi.

Ông Nguyễn Văn Thìn, Giám đốc Hợp tác xã Nuôi trồng thủy sản Vân Hải, chia sẻ: Ngư dân chúng tôi cũng như nông dân, muốn sản xuất ổn định và phát triển thì trước hết phải có mặt nước để nuôi trồng. Vấn đề này đã được tỉnh quan tâm sâu sát. Khi tỉnh và địa phương quy hoạch lại vùng nuôi, Hợp tác xã của chúng tôi được ưu tiên cấp mặt nước kịp thời, giúp bà con yên tâm đầu tư sản xuất, ổn định mùa vụ. Hiện Hợp tác xã có 57 thành viên, tất cả đều được cấp diện tích mặt nước để nuôi trồng. Trong đó, có 7 thành viên trước đây làm nghề khai thác, nay chuyển sang nuôi trồng thủy sản. Ai cũng phấn khởi vì được tạo điều kiện có vị trí ổn định, an tâm phát triển kinh tế lâu dài.

Trong nỗ lực chung tay gỡ “thẻ vàng” của EC, cùng với việc ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề, tỉnh Quảng Ninh đang tiếp tục rà soát, sắp xếp và cơ cấu lại đội tàu khai thác theo hướng giảm nhanh, bền vững đội tàu khai thác ven bờ kém hiệu quả, khuyến khích ngư dân chuyển sang nuôi biển hoặc tham gia các hoạt động dịch vụ du lịch biển. Đây là hướng đi vừa giúp bảo vệ nguồn lợi thủy sản, vừa đảm bảo việc làm, thu nhập ổn định cho người dân ven biển, góp phần phát triển nghề cá có trách nhiệm và bền vững trên địa bàn tỉnh.

Hải Hà

Nguồn: https://baoquangninh.vn/sinh-ke-ben-vung-la-chan-chong-khai-thac-iuu-3384096.html