Văn hóa dân gian là bản sắc, là giá trị của văn hóa dân tộc. Chẳng thế mà các nhà nghiên cứu về văn hóa đều khẳng định, văn hóa dân gian là “cội nguồn”, là “văn hóa gốc”, “văn hóa mẹ” của văn hóa dân tộc. Trong tổng thể văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam nói chung, mỗi tộc người sinh sống ở mỗi địa phương khác nhau lại hình thành nên những đặc trưng văn hóa khác nhau.
Lào Cai là một tỉnh đa dân tộc, đa văn hóa. Cho đến nay, toàn tỉnh có 13 dân tộc, với 25 nhóm ngành có dân số từ 100 người trở lên, thuộc 3-4 ngữ hệ lớn của Việt Nam, gồm: ngữ hệ Nam Á, ngữ hệ Hán - Tạng, ngữ hệ Thái - Ka Đai; với 6-8 nhóm ngôn ngữ, gồm: Việt - Mường; Tày - Thái; Mông - Dao, Hán; Tạng - Miến; Ka Đai. Mỗi dân tộc lại có bản sắc văn hóa riêng. Các nhóm ngành trong cùng một dân tộc nhưng lại mang những đặc trưng văn hóa khác nhau. Mặc dù có nhiều sự khác biệt về giá trị văn hóa truyền thống, về niềm tin tôn giáo, về nguồn gốc tộc người... nhưng họ luôn đoàn kết, cư trú đan xen tạo nên một Lào Cai đa sắc màu văn hóa.
Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, vùng đất Lào Cai là vị trí chiến lược hết sức quan trọng; người dân Lào Cai có nhiều đóng góp vào quá trình bảo vệ và xây dựng đất nước. Đặc biệt, từ sau khi tái lập tỉnh (1-10-1991) đến nay, Lào Cai luôn được Đảng và Nhà nước hết sức quan tâm nhằm ổn định dân cư, phát triển kinh tế - xã hội, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân gian các dân tộc.
Để phác họa lại bức tranh văn hóa nghệ thuật của các dân tộc tỉnh Lào Cai nhằm tiếp tục đẩy mạnh công tác bảo tồn và phát huy vốn văn hóa truyền thống phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội địa phương, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh đã tiến hành nghiên cứu, biên soạn cuốn sách “Văn hóa dân gian các dân tộc Lào Cai”. Cuốn sách giới thiệu những đặc trưng văn hóa nghệ thuật truyền thống của các dân tộc dưới dạng khảo tả là chủ yếu. Trong đó giới thiệu những nét đặc trưng cơ bản về văn hóa vật chất (ẩm thực, kiến trúc, nhà ở, trang phục, các phương tiện vận chuyển mang tính đặc thù); văn hóa tinh thần (quan hệ gia đình, dòng họ, cộng đồng làng bản; các phong tục theo chu kỳ vòng đời người; tôn giáo, tín ngưỡng, lễ, tết, hội, trò chơi dân gian; văn học dân gian; nghệ thuật tạo hình, nghệ thuật biểu diễn…).
Với những nội dung đa dạng, phong phú như vậy, hy vọng cuốn sách sẽ là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích về lĩnh vực văn hóa học, dân tộc học ở Lào Cai cho những ai muốn tìm hiểu, nghiên cứu.
Cuốn sách được thực hiện bởi nhóm tác giả có nhiều kinh nghiệm và tâm huyết với quê hương Lào Cai nói chung và văn hóa Lào Cai nói riêng. Tuy nhiên, với phạm vi, đối tượng nghiên cứu rộng nên chắc chắn không tránh khỏi những hạn chế. Rất mong nhận được ý kiến góp ý, xây dựng của độc giả để cuốn sách được hoàn thiện hơn trong lần xuất bản sau.
