Tầm nhìn Sáng tạo 2025 của Hội đồng Anh: Bức tranh toàn cảnh hệ sinh thái sáng tạo Việt Nam

Trước sự phát triển nhanh chóng của các không gian văn hóa sáng tạo tại Việt Nam, Báo cáo Tầm nhìn Sáng tạo 2025 do Hội đồng Anh công bố được xem là nguồn tham chiếu quan trọng, cung cấp dữ liệu và góc nhìn chiến lược cho quá trình hoạch định chính sách phát triển ngành công nghiệp sáng tạo.

Không gian văn hóa sáng tạo nghệ thuật - những "điểm chạm" mới

Những năm gần đây, không gian văn hóa sáng tạo tại Việt Nam không chỉ tăng nhanh về số lượng mà còn đa dạng về loại hình, từ nghệ thuật thị giác, thiết kế, điện ảnh đến âm nhạc và kiến trúc cộng đồng. Sự xuất hiện của nhiều sáng kiến độc lập đã góp phần nâng cao hình ảnh sáng tạo của các đô thị, qua đó giúp Hà Nội (Thiết kế), Hội An (Thủ công và nghệ thuật dân gian) và Đà Lạt (Âm nhạc) lần lượt gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, khẳng định vị thế sáng tạo của Việt Nam trên bản đồ quốc tế.

Dự án Lưu trữ và Phát triển Âm nhạc Chăm thuộc Quỹ Tài trợ nhỏ của Hội đồng Anh năm 2024

Báo cáo đầu tiên về Các không gian sáng tạo ở Việt Nam năm 2014 cho thấy phần lớn sáng kiến còn tự phát, thiếu nguồn lực và hạn chế trong kết nối công - tư. Sau một thập kỷ, nhiều không gian phải dừng hoạt động, nhưng cũng có những mô hình bền bỉ tồn tại, không ngừng đổi mới và dần trở thành hạt nhân của đời sống sáng tạo đô thị. Báo cáo Tầm nhìn Sáng tạo 2025 ghi nhận sự mở rộng này, cùng những cơ hội và tiềm năng mới.

Thực tế từ các thành phố gia nhập Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO cho thấy danh hiệu này đã thúc đẩy chính quyền địa phương tăng cường hợp tác công - tư và xây dựng kế hoạch phát triển cùng cộng đồng. Theo đó, tiếng nói của các không gian văn hóa sáng tạo cũng được lắng nghe nhiều hơn, mở ra triển vọng phát triển bền vững.

Ví dụ, ở Hội An, Lò Gạch Cũ được hồi sinh từ công trình bỏ hoang thành không gian kết hợp nghệ thuật và cộng đồng. Festival "Nổ Cái Bùm" mang nghệ sĩ đương đại đến Đà Lạt và nhiều đô thị khác, tạo nên trải nghiệm mới mẻ. Tại Hà Nội, Think Playgrounds nhiều năm qua kiên trì xây dựng sân chơi tái chế cho trẻ em, vừa sáng tạo vừa gắn kết cộng đồng.

Không gian Lò Gạch Cũ ở Hội An - mô hình sáng tạo kết hợp bảo tồn kiến trúc, nông nghiệp bền vững và trải nghiệm cộng đồng

Định hướng phát triển các không gian sáng tạo hiện đã được Nhà nước quan tâm hơn, thể hiện qua Chiến lược công nghiệp văn hóa đến 2030, tầm nhìn 2045 với mục tiêu đóng góp 7% GDP. Trong bối cảnh đó, Vương quốc Anh được xem là đối tác quan trọng, và Hội đồng Anh tại Việt Nam đã tiên phong với các nghiên cứu nền tảng như Báo cáo Không gian sáng tạo (2014, 2018) và Hồ sơ Thành phố văn hóa (2020), góp phần định hình dữ liệu, kết nối cộng đồng và hỗ trợ cho việc hoạch định chính sách.

Tầm nhìn Sáng tạo 2025: Những làn sóng đa sắc của công nghiệp sáng tạo Việt Nam

Đến thời điểm hiện tại, Hội đồng Anh vẫn tiếp tục cam kết hỗ trợ sự phát triển ngành công nghiệp sáng tạo của Việt Nam trong dài hạn. Ấn phẩm Tầm nhìn Sáng tạo 2025 được công bố mới đây là nghiên cứu có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, với 300 không gian và cá nhân sáng tạo tại sáu thành phố lớn (Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Hội An, Đà Lạt, Huế). Báo cáo không chỉ phác họa bản đồ hệ sinh thái sáng tạo, mà còn cung cấp dữ liệu và góc nhìn chiến lược, trở thành nguồn tham chiếu cho hoạch định chính sách trong giai đoạn tới.

So với năm 2014, số lượng không gian sáng tạo trong báo cáo đã tăng gấp đôi. Tầm nhìn Sáng tạo 2025 chú trọng hơn đến tầm nhìn tương lai với khảo sát do chính nghệ sĩ và địa phương thực hiện. Nhờ đó, báo cáo phản ánh chân thực đời sống sáng tạo, thể hiện tiếng nói đa chiều từ nhà nước, doanh nghiệp đến xã hội, trở thành tài liệu tham chiếu quan trọng cho hoạch định chính sách.

Ấn phẩm Tầm nhìn Sáng tạo 2025 với sự góp mặt của 300 không gian văn hóa sáng tạo tiêu biểu tại Việt Nam

Báo cáo không dừng lại ở những con số khô khan, mà tập trung tìm hiểu về hệ thống sinh thái sáng tạo tại từng địa phương với những câu chuyện sống động như: Kilomet109 phát triển mô hình thời trang bền vững kết hợp kỹ thuật thủ công và thiết kế đương đại; Tuần lễ phim Queer Hà Nội tạo diễn đàn cho góc nhìn đa dạng; tại Huế, các nhóm sáng tạo làm mới nghệ thuật truyền thống để gần gũi hơn với đời sống hôm nay.

Một điểm nhấn khác của báo cáo là đề xuất các yếu tố cần cân nhắc khi xây dựng chiến lược phát triển ngành. Đơn cử, báo cáo chỉ ra rằng phần lớn các không gian sáng tạo vẫn thiếu nguồn tài chính ổn định, cơ sở hạ tầng phù hợp và chính sách hỗ trợ dài hạn. Điều này khiến nhiều mô hình nhỏ, dù có tác động tích cực tới cộng đồng, vẫn gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động.

Ông James Shipton, Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam, cho rằng báo cáo ra đời đúng thời điểm Việt Nam đẩy mạnh hỗ trợ công nghiệp sáng tạo và kỳ vọng ấn phẩm sẽ trở thành tài liệu tham chiếu hữu ích để cơ quan quản lý nhận diện khoảng trống, tiềm năng và xây dựng chính sách phù hợp.

Đọc thêm và tải thông tin bản đồ hệ sinh thái ngành công nghiệp sáng tạo Việt Nam - Tầm nhìn Sáng tạo tại đây:

https://www.britishcouncil.vn/cac-chuong-trinh/nghe-thuat/tam-nhin-sang-tao-2025

Nguồn: https://thanhnien.vn/tam-nhin-sang-tao-2025-cua-hoi-dong-anh-buc-tranh-toan-canh-he-sinh-thai-sang-tao-viet-nam-185250929090947555.htm