สะพานสหรัฐฯ-จีน

กรุงเทพฯ ประเทศไทย เพิ่งประสบความสำเร็จในการจัดการประชุมพิเศษระหว่างนายเจค ซัลลิแวน ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติของสหรัฐฯ และนายหวัง อี้ รัฐมนตรีว่าการกระทรวง การต่างประเทศ จีน ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่านี่เป็นการยืนยันจุดยืนของไทยโดยเฉพาะและอาเซียนโดยรวมในนโยบายต่างประเทศที่เป็นอิสระ

นักท่องเที่ยวชาวจีนเยี่ยมชมพระบรมมหาราชวังในประเทศไทยในปี 2566 ภาพ: BANGKOK POST

ความขัดแย้งระหว่างสองมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกาและจีนทวีความรุนแรงขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ทั้งในด้านเศรษฐกิจ ความมั่นคง และ การทหาร เบนจามิน ซาวัคกี ผู้เขียนหนังสือ Thailand: Shifting Ground Between the US and Rising China ระบุว่า การพบปะกันครั้งนี้สะท้อนให้เห็นถึงมุมมองของทั้งวอชิงตันและปักกิ่งที่มีต่อบทบาทของไทย

ระหว่างการพบปะกันที่ประเทศไทย ซัลลิแวนและหวังได้หารือกันในประเด็น ทางภูมิรัฐศาสตร์ หลายประเด็น อาทิ อิหร่าน การปะทะรอบทะเลแดง ความมั่นคงในช่องแคบไต้หวัน เมียนมาร์ เกาหลีเหนือ และสถานการณ์ในทะเลจีนใต้ ทั้งสองให้คำมั่นว่าจะรักษาความสัมพันธ์ในประเด็นอ่อนไหว และมีแผนที่จะหารือกันเพิ่มเติมในอนาคต คาดว่าประธานาธิบดีโจ ไบเดนจะพูดคุยทางโทรศัพท์กับประธานาธิบดีสีจิ้นผิงของจีนในช่วงฤดูใบไม้ผลิ และคาดว่ารัฐมนตรีต่างประเทศแอนโทนี บลิงเคน จะเดินทางเยือนกรุงปักกิ่งในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า

สำหรับเจ้าหน้าที่ไทย นอกจากผลการประชุมแล้ว การประชุมครั้งนี้ยังถือเป็นชัยชนะทางภูมิรัฐศาสตร์ครั้งยิ่งใหญ่ และเป็นการยืนยันนโยบายไม่เข้าข้างไทยโดยเฉพาะและอาเซียนโดยรวม ตามหลักการเป็นมิตรของทุกประเทศ ไม่ศัตรูของใคร สำหรับนายกรัฐมนตรีคนใหม่ของไทย นายเศรษฐา ทวีสิน การปรากฏตัวของเจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหรัฐฯ ประจำกรุงเทพฯ ถือเป็นการอุ่นเครื่องความสัมพันธ์ระหว่างวอชิงตันและกรุงเทพฯ หลังจากที่เคยเย็นชากันมานาน ก่อนที่นายเศรษฐา ทวีสิน จะได้รับเลือกเป็นนายกรัฐมนตรี วอชิงตันได้ลดความร่วมมือด้านความมั่นคงและถอนความช่วยเหลือทางทหารหลายล้านดอลลาร์สหรัฐให้แก่ประเทศไทย หลังจากนายเศรษฐา ทวีสิน ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ความสัมพันธ์ก็ดีขึ้นมากจนนายกรัฐมนตรีไทยได้พบกับประธานาธิบดีไบเดนแห่งสหรัฐอเมริกา ณ สมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ ณ นครนิวยอร์ก ในปี พ.ศ. 2566 ก่อนการหารือที่กรุงเทพฯ กับนายหวัง นายซัลลิแวนได้พบปะกับนายกรัฐมนตรีเจ้าภาพและคณะรัฐมนตรีของนายเศรษฐาหลายคน

เช่นเดียวกับสมาชิกอาเซียนอื่นๆ ประเทศไทยมีความสัมพันธ์อันดีกับทั้งสหรัฐอเมริกาและจีน จีนเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของไทย โดยคาดว่าจะมีมูลค่าการค้าสูงถึง 135,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ภายในปี 2566 ก่อนเกิดการระบาดของโควิด-19 ชาวจีนมีสัดส่วนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางมาเยือนประเทศไทยประมาณ 11 ล้านคน จากจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางมาเยือนประเทศไทยสูงสุดเป็นประวัติการณ์ที่ 39 ล้านคนในปี 2562 ในระหว่างการเยือนกรุงเทพฯ นายหวัง อี้ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศจีน และนายปานปรี พหิทธนุกร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศไทย ได้ลงนามในข้อตกลงยกเว้นวีซ่า เพื่อให้การเดินทางระหว่างไทยและจีนสะดวกยิ่งขึ้น

นักวิเคราะห์ระบุว่า ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ประเทศต่างๆ ในภูมิภาคต่างเผชิญกับความสัมพันธ์ที่เสื่อมถอยลงระหว่างสองประเทศมหาอำนาจของโลกอย่างน่ากังวล สำหรับอาเซียน การแข่งขันระหว่างสหรัฐฯ และจีนจะดีขึ้นอย่างแน่นอน ดังนั้น การประชุมดังกล่าวและการประชุมสุดยอดระหว่างสหรัฐฯ และจีนที่จะเกิดขึ้นอีกหลายครั้ง จึงทำให้เอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีความหวังว่าทั้งสองมหาอำนาจจะยังคงเจรจากันต่อไป แทนที่จะเผชิญหน้ากัน

ข่านห์มินห์

แหล่งที่มา