เว้และชานเมือง

เช้านี้ลมเย็นสบาย ทะเลกำลังซัดฝั่ง ลูกบอลสามลูกที่ห้อยลงมาจากเสากระโดงเรือเป็นสัญญาณเตือนให้เรือรู้ว่าคลื่นลมแรงมาก

ผ่านเมืองถ่วนอันไป ในที่สุดเราก็ได้เข้าสู่แม่น้ำ เว้ [แม่น้ำน้ำหอม] ที่เต็มไปด้วยเรือประมงที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เสากระโดงเรือสองต้นที่เอียงไปข้างหน้าสุดรองรับแขนโยกขนาดใหญ่ ซึ่งแขวนตาข่ายกว้าง 40-50 ตารางฟุตไว้ แขนโยกนี้ถ่วงน้ำหนักด้วยตะกร้ากรวด ใช้งานโดยชายคนหนึ่งที่วิ่งบนคานเหมือนนักกายกรรมไต่เชือก

ปฏิบัติการนี้ดำเนินไปอย่างแม่นยำทางทหาร เมื่อสัญญาณดังขึ้น เรือแคนูขุดขนาดเล็กหลายสิบลำก็ออกจากท่าเรือทันที พายอย่างแรง แผ่กว้างเป็นรูปพัด ชายคนหนึ่งที่หัวเรือนอนคว่ำหน้าเกือบเสมอระดับน้ำ กระแทกแผ่นไม้แข็งสองแผ่นเข้าด้วยกันเพื่อขู่ปลาและต้อนปลาให้ติดแห ขั้นตอนการตกปลานี้เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของเวียดนามตอนกลาง นักท่องเที่ยวที่ตั้งแคมป์ใกล้แม่น้ำหรือทะเลสาบเป็นครั้งแรกต่างสงสัยอย่างกังวลว่าเสียงดังกะทันหันในยามค่ำคืนจะหมายความว่าอย่างไร

แม่น้ำเว้-ดงบา

ทิวทัศน์งดงามจับใจ เรือแล่นไปมาระหว่างฝั่ง เจดีย์เล็กๆ สีสันสดใสตั้งอยู่ทางเข้าหมู่บ้าน เพิ่มความสดใสให้กับบ้านมุงจากสีเทา นี่คือบ๋าววิญ ท่าเรือเว้ เรือลำใหญ่บางลำดูเหมือนจะจ้องมองคุณอย่างสนใจ ด้วยดวงตากลมโตที่วาดไว้บนหัวเรือ

ไม่นานเราก็ออกจากแม่น้ำ [เฮือง] ที่โค้งใหญ่เพื่อเข้าสู่แม่น้ำดองบา บนสองฝั่งที่เชื่อมต่อกันด้วยสะพานเล็กๆ สองแห่ง สะพานไม้แห่งแรกผุพังมาก ส่วนสะพานเหล็กแห่งที่สองเพิ่งเปิดใช้งานเมื่อปีที่แล้ว เราสังเกตเห็นกระท่อม แผงขายของ และบ้านเรือนทรุดโทรมที่สร้างด้วยอิฐจีนเรียงรายอยู่ แต่ก็ทรุดโทรมพอสมควรเช่นกัน เขื่อนกั้นน้ำของเว้ไม่ได้ใหญ่โตนัก

คงจะยากจะเชื่อว่าเราไปถึงเมืองหลวงแล้ว หากเหนือกระท่อมทรุดโทรมเหล่านี้ไม่มีกำแพงเมืองอันมืดมิดปรากฏขึ้น และในระยะไกลมีประตูขนาดใหญ่พร้อมหอคอยเฝ้าระวังสามหลังคาอันสง่างาม

เมื่อออกจากคลอง [แม่น้ำดงบา] แล้ว เราก็พบกับแม่น้ำ [เฮือง] อีกครั้ง ตรงจุดนี้ พื้นแม่น้ำกว้างเท่ากับทะเลสาบ และอีกห้านาทีต่อมา เราก็มาถึงอีกฝั่งหนึ่ง ห่างจากที่ทำการอัครสาวกเพียงไม่กี่ก้าว ในเขตสัมปทานของฝรั่งเศส [ที่ตั้งอยู่บนฝั่งใต้ของแม่น้ำเฮือง]

ทัศนียภาพงดงามจับใจ ด้านหน้าเป็นอาคารขนาดใหญ่ของคณะผู้แทนพระสันตะปาปา และในสวนมีบ้านสีขาวหลังเล็กๆ ใช้เป็นสำนักงาน ด้านหลังเป็นเนินเขาสีเขียวขจีเป็นวงกลม ยอดเขาที่สูงที่สุดคือภูเขาหงิ่งบิ่ญ (Montagne du Roi) เทือกเขานี้หันหน้าเข้าหาเมืองหลวง มีต้นสนขึ้นอยู่ด้านบน รูปทรงคล้ายฉากกั้น

เจดีย์เทียนมู่-บริเวณเว้

ไกลออกไป ท่ามกลางท้องฟ้าสีครามอ่อน ทิวเขาใหญ่ที่มียอดเขาแหลมคมและขรุขระ ทั้งหมดนี้ล้วนมีรูปลักษณ์ที่มนุษย์สร้างขึ้น ผสมผสานกับความสง่างาม ผสมผสานระหว่างธรรมชาติอันโหดร้ายของที่ราบสูงและธรรมชาติ ซึ่งได้รับการตกแต่งและประดับประดาอย่างวิจิตรบรรจงโดยศิลปินภูมิทัศน์ชาวญี่ปุ่น

ไม่มีร่องรอยของเมืองที่แท้จริงให้เห็นเลย จนถึงตอนนี้ ฉันเห็นเพียงกระท่อมมุงจาก หมู่บ้านที่กระจัดกระจายอยู่ท่ามกลางแมกไม้เขียวขจี ความประทับใจแรกจากเมืองหลวงอันมืดมิดแห่งนี้ช่างแปลกประหลาด บ้านเรือนที่บอบบางจนลมกระโชกแรงพัดปลิวหายไป ราวกับจะเข้าใจผิดว่าเป็นค่ายพักแรม กระท่อมสองสามหลังตั้งตระหง่านอยู่ใต้พุ่มไผ่ ติดกับป้อมปราการอันมืดมิด

ยากจะเชื่อว่าหนึ่งสัปดาห์ผ่านไปแล้วนับตั้งแต่เช้าอันแสนวิเศษนั้น เมื่อเมืองหลวงเก่าของดินแดนนาม แม่น้ำ คลองที่มีกระท่อมมุงจากสองฝั่งแม่น้ำ และป้อมปราการอันมืดมิด ก่อเกิดเป็นเสียงเศร้าในงิ้ว ปรากฏกายขึ้นต่อหน้าฉันเป็นครั้งแรก ท่ามกลางกอไผ่และต้นหงอนไก่ที่เบ่งบาน ด้วยการต้อนรับอย่างอบอุ่นและเป็นกันเองของคณะผู้แทนอัครสาวก เราจึงสามารถให้อภัยการเสียเวลาไปเล็กน้อยได้อย่างง่ายดาย มีวิธีใดที่จะไม่สับสนกับวันที่เมื่อวันเวลาผ่านไปอย่างรวดเร็วราวกับชั่วโมงหรือไม่

หากผมต้องคำนวณความน่าจะเป็นที่นักเดินทางได้ร่างแผนการเดินทางคร่าวๆ ไว้ การพักของผมที่เว้คงใกล้จะสิ้นสุดแล้ว อย่างไรก็ตาม ความพยายามอย่างเป็นมิตรของเจ้าบ้านทำให้ช่วงเวลาแห่งการจากไปดูเลือนลางและผ่านไปอย่างรวดเร็วยิ่งกว่าที่เคย พวกเขาย้ำว่าผมไม่อาจจากไปโดยไม่เข้าร่วมพิธีอันศักดิ์สิทธิ์หลายพิธีที่จะจัดขึ้นในเร็วๆ นี้ ซึ่งรวมถึงพิธีงิญซวน การเสด็จออกจากเมืองหลวงของกษัตริย์ และเทศกาลอื่นๆ ที่ผมไม่เคยรู้มาก่อน

สรุปแล้ว มีเหตุผลดีๆ นับพันข้อที่ทำให้ฉันถูกปราบลง นั่นคือทั้งหมดที่ฉันทำ และมันวิเศษมาก การถูกกักขังที่เข้าใจได้เช่นนี้ช่างแสนหวาน (โปรดติดตามตอนต่อไป)

(Nguyen Quang Dieu อ้างอิงจากหนังสือ Around Asia : Cochinchina, Central Vietnam, North Vietnam แปลโดย Hoang Thi Hang และ Bui Thi He, AlphaBooks - National Archives Center I และ Dan Tri Publishing House ตีพิมพ์ในเดือนกรกฎาคม 2024)

ที่มา: https://thanhnien.vn/du-ky-viet-nam-hue-va-vung-ngoai-o-185241210222554996.htm