ควันติดอยู่ในสายฝน

08:59 น. 22/10/2566

ฉัน กลับบ้านในวันที่มีฝนตกปรอยๆ เช้าวันหนึ่ง ขณะที่กำลังงีบหลับอยู่ ฉันก็ตื่นขึ้นมาด้วยกลิ่นควันไฟ แม้จะมองไม่เห็น แต่ฉันก็นึกภาพควันไฟที่ลอยมาจากห้องครัวเก่าที่แม่กำลังทำอาหารเช้าให้ครอบครัวได้แล้ว

ฉันก้าวออกไปที่บันไดบ้านหลัก มองลงไปที่ห้องครัวเก่าๆ ที่มีควันขาวลอยฟุ้งท่ามกลางสายฝน ควันขาวลอยฟุ้งตามสายฝน ฉันยิ้มเมื่อนึกถึงสิ่งที่เคยพูดกับครอบครัวสมัยเด็ก

ข้างนอกฝนยังคงโปรยปรายลงมาอย่างแผ่วเบา บางทีนี่อาจเป็นฝนสุดท้ายของฤดูใบไม้ร่วง ฝนฤดูใบไม้ร่วงทำให้ผู้คนรู้สึกเหมือนกำลังละลายหายไปในทุกขณะ ทุกอย่างค่อยๆ ผสมผสานกันอย่างสงบนิ่ง ฝนไม่ได้ตกหนักหรือตกหนักอย่างที่คิด ดังนั้นจึงเป็น "เงื่อนไข" ให้ควันลอยขึ้นมาพร้อมกับสายฝน ฉันจำได้ว่าตอนที่ห้องครัวของฉันมุงด้วยหลังคามุงจาก พอฝนตก หลังคามุงจากก็เกาะติดกันและเปียกโชก แม้ว่าพ่อจะคลุมห้องครัวไว้แน่น แต่ควันก็ยังซึมผ่านฟางและฟางแต่ละเส้นขึ้นไปได้ จนกระทั่งห้องครัวปูด้วยกระเบื้องหยินหยาง กระเบื้องอิฐแดงสไตล์อุตสาหกรรม ควันก็ซึมผ่านทุกช่องว่างและลอยขึ้น

สีของควันเป็นสีขาวขุ่น หากมองจากไกลๆ จะดูเหมือนก้อนเมฆ ทั่วทั้งชนบท แผ่รังสีจางๆ ของกระเบื้องหลังคา สีของต้นไม้เขียวขจี และ "กลุ่มควัน" ลอยฟุ้งราวกับอยู่ในความฝัน ตอนเด็กๆ ฉันถามแม่ว่าถ้าโดนฝนแล้วควันจะลอยไปทางไหน แม่ลูบหัวฉันเบาๆ แล้วยิ้มให้ ควันจะลอยไปจนขาเมื่อยแล้วก็หยุด ควันในใจของเด็กอายุสิบขวบอย่างฉันในตอนนั้นเปรียบเสมือนสิ่งมีชีวิตที่รู้จักความรัก รู้จักความโกรธ และยังมี...ขา อย่างที่แม่เคยบอก ฉันว่าควันนั้นน่ารักมาก

ภาพประกอบ: Tra My

ควันฝนลอยขึ้นมาจากห้องครัว เป็นสถานที่ที่ฉันใช้ชีวิตในวัยเด็ก บางครั้งนั่งกับแม่ บางครั้งนั่งคนเดียว หุงข้าว ต้มซุป ต้มน้ำ หรือหุงรำให้หมู ในยุคก่อนเตาแก๊สหรือเตาไฟฟ้า เตาไม้เป็นเชื้อเพลิงหลัก ฟืนอาจเป็นรากฝรั่ง รากลำไย รากขนุนแห้ง ลำต้นข้าวโพด และฟาง ข้างๆ ที่วางหม้อ พ่อของฉันใช้อิฐก่อเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัสเรียบร้อยสองอันแยกกัน อันหนึ่งสำหรับฟืน อีกอันสำหรับแกลบ ขึ้นอยู่กับสิ่งที่ฉันทำอาหาร ฉันจะใช้ฟืนหรือใส่แกลบลงไปเพื่อให้เตามีสีสันมากขึ้น ทุกครั้งที่ฉันหุงรำหมู ฉันจะใส่ฟืนลงไปก่อน รอให้ติดไฟ แล้วจึงวางแกลบไว้รอบๆ แกลบติดไฟเร็วมากแต่ก็สร้างควันจำนวนมากเช่นกัน

กลิ่นควันแกลบเป็นหนึ่งในควันหลายประเภทที่ทำให้ฉันตื่นเต้นและคิดมาก กลิ่นควันแกลบทำให้ฉันได้กลิ่นหอมอ่อนๆ ของข้าวใหม่ กลิ่นไหม้ของเมล็ดข้าวหัก และบางทีอาจเป็นกลิ่นเหงื่อและแรงกายของพ่อแม่ที่ทำงานหนักเพื่อหุงข้าวเหนียวหอมๆ

ฉันเติบโตมาท่ามกลางควันและสายฝนหลายฤดู บางครั้งฉันก็ถามตัวเองว่า ควันเหล่านั้นติดอยู่ในสายฝน หรือว่าฉันหลงลืมตัวเองไป? เพราะบางครั้งฉันก็รู้สึกแปลกแยก เมื่อกลับถึงบ้านในฤดูฝนและพบเจอกับควัน ฉันก็เหม่อลอย ไร้จุดหมาย ยืนโดดเดี่ยว นิ่งสงบ ก่อนจะสูดดมกลิ่นควันในสายฝนเบาๆ จนเต็มปอด ฉันฝัน โหยหาอิสรภาพดุจควันที่ลอยอยู่บนท้องฟ้ากว้างใหญ่ของบ้านเกิด...

ง็อก ลินห์

แหล่งที่มา