Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 1/12, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.
Bảo đảm quyền lợi chính đáng của người bị thu hồi đất
Một trong những vấn đề nhiều đại biểu còn băn khoăn là cơ chế thu hồi đất khi dự án đã thỏa thuận trên 75% diện tích và trên 75% số lượng người sử dụng đất đồng thuận.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) cho biết, đây là điểm mở quan trọng nhưng cũng nhạy cảm nhất, tác động trực tiếp đến quyền tài sản của công dân được Hiến pháp bảo hộ. Nếu quy định không chặt chẽ nguy cơ có thể khiếu kiện kéo dài, mất đồng thuận, thậm chí tạo điểm nóng xã hội là hoàn toàn có thể xảy ra.
Về giá bồi thường khi Nhà nước thu hồi phần đất còn lại, dự thảo mới nhất đề xuất 2 phương án.
Phương án 1, việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện như các trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Luật Đất đai 2024.
Phương án 2, thực hiện như phương án 1, nhưng nếu tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ được nhận trên một đơn vị diện tích thấp hơn trung bình của giá đất đã thỏa thuận trước đó, người có đất thu hồi được nhận thêm khoản tiền chênh lệch.
Nhà đầu tư phải trả số tiền chênh lệch này cho người có đất bị thu hồi và được tính vào chi phí đầu tư của dự án.
Đa số ý kiến đại biểu đều tán thành với phương án 2. Theo đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Đoàn Bắc ninh), nếu thực hiện theo phương án này sẽ bảo đảm quyền lợi chính đáng của người có đất bị thu hồi trong trường hợp dự án đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất.
Việc bổ sung cơ chế thanh toán phần chênh lệch giúp người dân nhận được mức bồi thường không thấp hơn mặt bằng giá đã thỏa thuận, bảo đảm sự công bằng, hạn chế khiếu nại và phù hợp với bản chất cơ chế tự thỏa thuận khi thu hồi phần diện tích còn lại. Phần chênh lệch do nhà đầu tư chi trả và được tính vào chi phí dự án nên sẽ không làm tăng gánh nặng ngân sách.
Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Đoàn Khánh Hòa) cho rằng, quy định theo phương án thứ hai sẽ khắc phục được phần nào hạn chế về áp giá đền bù thường thấp hơn so với giá thị trường, gây thiệt thòi cho người có đất bị thu hồi. Quy định này cũng đã xác định rõ trách nhiệm tài chính của nhà đầu tư nên sẽ thuận lợi hơn trong triển khai thực hiện.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy (Đoàn Gia Lai) đề nghị Ban soạn thảo cần làm rõ căn cứ vì sao xác định là 75%, và làm rõ quy định này áp dụng cho dự án nào bởi về bản chất, các dự án sẽ khác nhau về quy mô, diện tích.
“Tỷ lệ 25% hộ dân không đồng thuận cũng tiềm ẩn những vấn đề gây bất ổn về xã hội, an ninh trật tự tại địa phương, khiếu nại, khiếu kiện hành chính liên quan đến đất đai”, đại biểu Thủy nhìn nhận.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn thành phố Hải Phòng) cũng lựa chọn phương án 2, vì phương án 1 tuy có ưu điểm là đơn giản về thủ tục và giảm bớt chi phí cho nhà đầu tư, nhưng lại tạo ra sự chênh lệch lớn giữa các hộ dân trong cùng một khu vực đất thu hồi, dễ phát sinh khiếu kiện.
Còn phương án 2 có sự hài hòa hơn giữa lợi ích của Nhà nước, người có đất bị thu hồi và chủ đầu tư.
“Phương án này bảo đảm sự công bằng, bảo đảm người dân thuộc phần diện tích còn lại được hưởng mức bồi thường không thấp hơn mặt bằng giá trung bình đã thỏa thuận với các hộ dân trước đó. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi chính đáng của người bị thu hồi đất, mà còn giảm thiểu nguy cơ phát sinh tranh chấp, khiếu kiện”, đại biểu Nga phân tích.
Giao HĐND cấp tỉnh xem xét, quyết định việc thu hồi phần diện tích đất còn lại
Báo cáo giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, tại Điều 79 của Luật Đất đai năm 2024 đã quy định cụ thể 31 trường hợp nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Tuy nhiên, để thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của đất nước trong tình hình mới, với mục tiêu tăng trưởng 2 con số, đòi hỏi phải bổ sung một số trường hợp thu hồi đất.
Các trường hợp đề xuất thu hồi đất gồm: các dự án trong khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế; thu hồi đất để tạo quỹ đất thanh toán dự án theo hợp đồng BT, tạo quỹ đất để cho thuê đất tiếp tục sản xuất kinh doanh đối với trường hợp tổ chức đang sử dụng đất mà bị Nhà nước thu hồi đất.
Tiếp nữa là là thu hồi đất đối với phần diện tích còn lại của dự án khi nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và nhận được sự đồng thuận của trên 75% số lượng người sử dụng đất trong phạm vi thực hiện dự án.
Về trường hợp thu hồi đất khi dự án đã thoả thuận trên 75% diện tích và trên 75% số lượng người sử dụng đất đồng thuận, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nêu rõ, cơ quan soạn thảo xác định đây là trường hợp thu hồi đất “đặc biệt”, cần phải được cân nhắc, đánh giá kỹ lưỡng, thận trọng trên các khía cạnh về kinh tế-xã hội, an ninh trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người dân.
Vì vậy, dự thảo Nghị quyết đã giao cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh - cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân xem xét quyết định thông qua việc có hay không thu hồi phần diện tích đất còn lại khi nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và trên 75% số lượng người sử dụng đất.
Dự thảo nghị quyết cũng đưa ra 2 phương án giá bồi thường khi Nhà nước thu hồi phần đất còn lại. “Trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ và ngày hôm nay, Chính phủ sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra nghiên cứu lựa chọn phương án xem xét báo cáo với Quốc hội”, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường hồi âm.
Về một số ý kiến đại biểu đề nghị cân nhắc quy định cho phép thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, Bộ trưởng Trần Đức Thắng giải thích, cơ chế này chỉ áp dụng cho các dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp theo pháp luật đầu tư công và các dự án nhận được sự đồng thuận của đa số người dân đối với việc thực hiện dự án.
“Chính phủ sẽ quy định chi tiết trình tự, thủ tục, bảo đảm thực hiện rất dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch quyền và lợi ích hợp pháp của người có đất bị thu hồi”, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường nêu rõ.
Nguồn: https://nhandan.vn/thu-hoi-dat-khi-du-an-da-thoa-thuan-tren-75-dien-tich-la-truong-hop-dac-biet-post927235.html
![[Ảnh] Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Chủ tịch Hãng thông tấn Mỹ Latinh của Cuba](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fvphoto.vietnam.vn%2Fthumb%2F1200x675%2Fvietnam%2Fresource%2FIMAGE%2F2025%2F12%2F01%2F1764569497815_dsc-2890-jpg.webp&w=3840&q=75)
Bình luận (0)