Thúc đẩy chuyển đổi số gắn với chuyển đổi xanh

Các chuyên gia và doanh nghiệp khẳng định chuyển đổi số gắn với chuyển đổi xanh – “chuyển đổi kép” là yêu cầu tất yếu để Việt Nam tạo đột phá mô hình tăng trưởng, hướng tới phát triển nhanh, bền vững và hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao trong kỷ nguyên số.

Theo ông Phạm Đại Dương, Phó trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, nền kinh tế Việt Nam đứng trước yêu cầu phải tạo ra bước đột phá trong đổi mới mô hình tăng trưởng để hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược 100 năm mà Đảng đã đề ra. Theo đó, đến năm 2030 Việt Nam phấn đấu trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Để đạt được các mục tiêu này, tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn 2026-2030 và các năm tiếp theo cần vươn tới mức hai con số.

Đại diện doanh nghiệp kiến nghị phát huy vai trò dẫn dắt của khu vực Kinh tế tư nhân.

Mô hình tăng trưởng mới không chỉ đặt trọng tâm vào tốc độ, mà phải bảo đảm đồng thời các yếu tố bền vững, toàn diện và bao trùm; nhấn mạnh chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh dài hạn của nền kinh tế. Mô hình này được định hình bởi việc triển khai đồng bộ bốn chuyển đổi mang tính cách mạng, gồm: chuyển đổi số; chuyển đổi xanh; chuyển đổi năng lượng; và chuyển đổi cơ cấu, chất lượng nguồn nhân lực.

Trong đó, chuyển đổi số tạo ra tốc độ và sự thông minh, giúp vượt qua các giới hạn vật lý, nâng cao năng suất lao động và hình thành những ngành kinh tế số có giá trị gia tăng cao. Chuyển đổi xanh tạo ra sự bền vững và tính nhân văn, bảo đảm môi trường, an sinh xã hội và tránh việc đánh đổi tương lai dài hạn để lấy lợi ích tăng trưởng ngắn hạn. Hai quá trình này không tồn tại tách rời mà gắn bó chặt chẽ, hòa quyện với nhau trong “chuyển đổi kép”.

Ông Phạm Đại Dương khẳng định, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không phải là lựa chọn, mà là yêu cầu khách quan của thực tiễn phát triển. Hai quá trình này gắn kết chặt chẽ, bổ trợ lẫn nhau, tạo thành “chuyển đổi kép” động lực tăng trưởng toàn cầu trong nhiều thập kỷ tới. Kinh tế tuần hoàn với vai trò là động lực quan trọng của chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số, gắn liền với phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đã được xác định là trụ cột chiến lược của mô hình tăng trưởng mới.

Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 chủ đề “Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số” đã thu nhận nhiều ý kiến của chuyên gia, doanh nghiệp.

Với tư cách đại diện khối doanh nghiệp công nghệ, ông Nguyễn Trung Chính – Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ CMC nhấn mạnh Việt Nam cần kiên định mô hình “chuyển đổi kép” (chuyển đổi số gắn với chuyển đổi xanh) như động lực tăng trưởng mới trong dài hạn, đồng thời khai thác mạnh hơn vai trò dẫn dắt của khu vực kinh tế tư nhân theo tinh thần các nghị quyết lớn về phát triển khoa học công nghệ – đổi mới sáng tạo – chuyển đổi số và phát triển kinh tế tư nhân.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch Nguyễn Trung Chính nêu ba kiến nghị gồm: Hạ tầng số quốc gia – mạnh dạn giao cho doanh nghiệp tư nhân. Chủ tịch CMC kiến nghị Chính phủ tiếp tục mạnh dạn giao khu vực tư nhân đầu tư, xây dựng và phát triển hạ tầng số quốc gia (trung tâm dữ liệu, cloud, AI, nền tảng số dùng chung…), thay vì chỉ dựa chủ yếu vào doanh nghiệp nhà nước. Việc mở rộng không gian cho tư nhân sẽ giảm áp lực đầu tư công, tăng năng lực cạnh tranh và thu hút dòng vốn chất lượng cao.

Tiếp đó là chính sách dữ liệu đủ cạnh tranh để trở thành Digital & AI Hub. Từ các khảo sát chính sách kinh tế số trong khu vực, CMC cho rằng Việt Nam cần nâng cấp năng lực cạnh tranh thể chế để thu hút các tập đoàn công nghệ toàn cầu. Do đó, Chủ tịch CMC đề xuất: Lập bảng so sánh chính sách dữ liệu – kinh tế số giữa Việt Nam và các trung tâm trong khu vực (như Singapore, Malaysia) để xác định rõ “khoảng cách chính sách”; Xây dựng khung quản trị dữ liệu số cạnh tranh, hướng tới tương đồng và có điểm vượt trội trong ASEAN, nếu Việt Nam muốn trở thành Digital & AI Hub của khu vực.

Kiến nghị thứ ba là hệ sinh thái & nhân lực phát triển mô hình “3 nhà”tập trung vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực số. Chủ tịch CMC đề xuất Việt Nam có thể trở thành quốc gia sáng tạo thông qua mô hình liên kết “3 nhà” (Nhà nước – Nhà trường – Nhà doanh nghiệp), với các không gian khoa học – công nghệ – đổi mới sáng tạo gắn với doanh nghiệp.

Do đó, ông Nguyễn Trung Chính cho rằng có thể quy hoạch các đô thị kho hoạc công nghệ, đổi mới sáng tạo (KHCN ĐMST) quy mô lớn tại các địa bàn trọng điểm; Xem xét giao các không gian KHCN tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng cho những mô hình đại học – doanh nghiệp như CMC Uni, nhằm tăng tốc R&D (trung tâm nghiên cứu), đào tạo và thương mại hóa công nghệ.

Một số đại biểu doanh nghiệp kiến nghị cần tập trung vào ứng dụng công nghệ cao, công nghệ xanh để đưa ra sản phẩm đến người tiêu dùng; nghiên cứu, áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp khép kín sẽ giúp tiết kiệm chi phí, giảm giá thành sản phẩm.

Bên cạnh đó, các đại biểu tập trung thảo luận về: dự báo nhu cầu vốn và khả năng huy động nguồn lực phục vụ tăng trưởng cao giai đoạn 2026-2030; các định hướng chính sách tín dụng ngân hàng và phát triển thị trường vốn; đề xuất các chính sách để phát huy hiệu quả hơn nữa vai trò của các chủ thể tài chính, tiền tệ để có thể huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính trong và ngoài nước.

Bà Francesca Nardini, Phó Trưởng đại diện Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam cho rằng, các dữ liệu từ châu Âu và OECD cho thấy Việt Nam có đầy đủ cơ sở để triển khai mô hình kinh tế này, nhất là hướng tới kinh tế tuần hoàn.

Theo các dự báo, đến năm 2030 và 2050, kinh tế tuần hoàn có thể giúp giảm 30 đến 34% chất thải đô thị; giảm 40 đến 70% phát thải khí nhà kính; tạo thêm việc làm, tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế; giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu thô.

Nguồn: https://baotintuc.vn/kinh-te/thuc-day-chuyen-doi-so-gan-voi-chuyen-doi-xanh-20251217123841759.htm