Thúc đẩy người dân nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về thuế

Đề xuất trích 0,1% nguồn thu từ thuế giá trị gia tăng (GTGT) nội địa của năm trước liền kề để bảo đảm nguồn chi thưởng cho người tiêu dùng lấy hóa đơn và tham dự chương trình “Hóa đơn may mắn” nếu được đưa vào dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) không chỉ là giải pháp tài chính, mà còn mang ý nghĩa giáo dục và định hướng xã hội, giúp người nộp thuế hiểu rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình.

Ảnh minh hoạ

Đề xuất này xuất phát từ chính người dân và thực tế công tác quản lý thuế, kinh nghiệm quốc tế và sự quan sát tâm lý người nộp thuế. Qua nhiều năm triển khai chương trình “Hóa đơn may mắn”, cơ quan thuế nhận thấy những hiệu quả trong việc nâng cao ý thức tuân thủ, đồng thời cũng bộc lộ nhiều khó khăn, hạn chế khi nguồn kinh phí cho các chương trình này không được duy trì ổn định và có thể dự kiến.

Việc đưa mức trích này trực tiếp vào dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) giúp khắc phục hạn chế về nguồn lực và tạo ra cơ chế minh bạch, bền vững, giúp mọi công dân dễ dàng hiểu, nắm bắt, thực hiện pháp luật thuế. Nhờ vậy, chính sách không chỉ mang tính khuyến khích mà còn thúc đẩy ý thức tự giác, tuân thủ tự nguyện của người dân, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước.

Ở các nước OECD và nhiều nước tiên tiến, những chương trình quay số hoá đơn, hoàn tiền hoá đơn, điểm thưởng thuế… từ lâu được xem là một công cụ khoa học kết hợp nghệ thuật hành vi. Ở các quốc gia phát triển, mỗi 1 đồng chi cho chương trình khuyến khích lấy hóa đơn có thể mang lại 7 - 15 đồng tăng thu.

Việt Nam đang đi cùng xu hướng thế giới, với mong muốn: khuyến khích bằng niềm vui và sự công bằng. Tỷ lệ 0,1% thuế GTGT như đề xuất là cực kỳ khiêm tốn khi so sánh với lợi ích đem lại.

Hành vi con người có thể thay đổi mạnh mẽ nhờ những động lực giúp nó trở nên bền vững. Mặc dù chương trình “Hóa đơn may mắn” đã được triển khai qua một số năm gần đây cho thấy tác động lan tỏa trong việc khuyến khích người nộp thuế, nâng cao ý thức tuân thủ tự nguyện, tuy nhiên cũng bộc lộ những khó khăn và hạn chế: nguồn kinh phí không ổn định, mức giải thưởng nhỏ, thậm chí người trúng thưởng không mặn mà nhận giải do giá trị thấp.

Việc thiết kế bảo đảm nguồn lực ở cấp độ Luật sẽ giúp chương trình không bị gián đoạn nhằm tạo thành thói quen. Cùng với đó, làm tăng quyền cho người nộp thuế, người dân không còn cảm giác “lấy hoá đơn giúp Nhà nước”, mà là “lấy hoá đơn cho chính tôi, để có cơ hội nhận thưởng, để xã hội công bằng hơn.” Ngoài ra, nó sẽ tạo động lực mềm thay cho mệnh lệnh hành chính. Khi đó, luật sẽ tạo ra “trò chơi xã hội” tích cực, để người dân vui vẻ thực hiện đúng quy định.

Khi luật đã định, trách nhiệm của cơ quan thuế cũng tăng lên. Cơ quan thuế phải tổ chức quay số minh bạch, công khai dữ liệu, giải quyết khiếu nại nhanh chóng, góp phần củng cố niềm tin vào sự công bằng của hệ thống pháp luật. Một xã hội minh bạch bắt đầu từ những điều nhỏ nhất: một tờ hoá đơn cũng phải đúng. Người dân thấy mình được tôn trọng, có quyền và vai trò trong chống thất thu thuế.

Điều khoản 0,1% thuế GTGT cho “Hóa đơn may mắn” có khả năng mở ra nhiều cánh cửa: tăng tính tuân thủ tự nguyện; giảm thất thu tự nhiên; tạo thói quen văn minh tiêu dùng; củng cố niềm tin vào sự công bằng và minh bạch; gắn kết người dân – doanh nghiệp – Nhà nước trong một mục tiêu chung.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/thuc-day-nguoi-dan-nang-cao-y-thuc-tuan-thu-phap-luat-ve-thue-10396440.html