Tinh hoa võ học xứ Huế: Ông lão chăn vịt với huyền thoại võ thuật

Giai thoại giới võ thuật xứ Huế kể rằng trước năm 1954, người dân quanh khu vực chợ Nọ (làng Dương Nỗ) và các làng Dưỡng Mông, Trung Đồng hai bên sông Phổ Lợi (nay là P.Dương Nỗ, TP.Huế), thậm chí mở rộng khắp tỉnh Thừa Thiên truyền tụng về một ông lão chăn vịt có võ công tuyệt thế. Với một cây sào tre, ông có thể phi thân qua sông Phổ Lợi một cách dễ dàng khi lùa đàn vịt về chuồng. Kỳ thực, do nhiệm vụ truyền dạy võ thuật cho các cán bộ Việt Minh nên ông phải giả dạng ông lão chăn vịt để qua mắt mật thám Pháp.

Tinh hoa võ học xứ Huế: Ông lão chăn vịt với huyền thoại võ thuật- Ảnh 2. — Tranh vẽ chân dung cố võ sư Nguyễn Hữu Cẩn

Ông lão chăn vịt ấy chính là võ sư Nguyễn Hữu Cẩn, chưởng môn đời thứ 20 của môn phái Võ ta - Bạch hổ sơn quân phái.

Danh tiếng võ công tuyệt thế của ông lão chăn vịt ngày càng vang xa khiến nhiều thanh niên trong tỉnh cũng như cán bộ Việt Minh tìm đến học. Trước sự cầu học của giới trẻ đương thời, võ sư Nguyễn Hữu Cẩn nhận lời và truyền dạy. Từ đây, nhiều người đã được truyền thụ tuyệt học võ công và sau này hình thành nên nhiều nhánh khác nhau của võ thuật ở cố đô Huế.

Võ sư Đoàn Phú, con trai bà Nguyễn Hữu Thị Trúc, em gái cố võ sư Nguyễn Hữu Cẩn, cho biết ông được mẹ và cậu truyền thụ môn võ hổ độc đáo của gia tộc Nguyễn Hữu. Bà Nguyễn Hữu Thị Trúc cũng được cha truyền dạy võ cùng với anh trai (võ sư Nguyễn Hữu Cẩn). Võ sư Đoàn Phú hiện là chưởng môn của môn phái Võ ta - Hổ quyền đạo ở làng Dương Nỗ.

Sự sáng tạo tuyệt vời của người Việt

Theo võ sư Đoàn Phú, trong quan niệm dân gian Á Đông, hổ được xem là chúa tể sơn lâm, biểu trưng cho sức mạnh, uy nghi, được thần thánh hóa mang sứ mạng thiêng liêng trừ tà, yểm quỷ. Bởi vậy, trong đời sống tâm linh có hình hổ phù, hổ trấn được vẽ thành tranh và tạc thành tượng để thờ ở các đền, đình, miếu, điện…

"Võ hổ là một sáng tạo tuyệt vời của người Việt, lấy các động tác hình tượng của hổ trong chiến đấu sinh tồn mô phỏng, kết hợp với nguyên lý âm dương (cương - nhu), ngũ hành (tương sinh, tương khắc…) hình thành nên các đòn thế để tập luyện, xây dựng triết lý võ học mang bản sắc của môn phái. Võ hổ bên ngoài (dương) luyện gân cốt, da thịt, cơ bắp làm đường nét quyền cước; bên trong (âm) luyện khí, nội lực, kình lực làm nền tảng của sức khỏe, võ công", võ sư Đoàn Phú chia sẻ.

Tinh hoa võ học xứ Huế: Ông lão chăn vịt với huyền thoại võ thuật- Ảnh 3. — Võ sư Đoàn Phú *(trái)* cùng các môn sinh bái tổ

Từ nền tảng đó, các bộ quyền hình thành. hổ quyền (cương quyền) lấy cái mạnh mẽ, hùng dũng, oai vệ, dữ dằn (nhe nanh, giương vuốt) để uy hiếp, khống chế rồi triệt hạ đối thủ bằng một đòn thế quyết định và tiếng gầm thét (Hổ hống quyền) oai vệ. Hổ vĩ quyền (nhu quyền) thì lấy cái mềm dẻo, uốn lượn, trong mềm có cứng, trong cứng có mềm của đuôi hổ (hổ vĩ) khi gầm gừ, quẫy đuôi phóng tới chụp mồi làm hình tượng. Các đòn thế hổ vĩ quyền thường khéo léo, khi kéo tới vừa tầm thì mượn lực đẩy vòng lui làm cho địch "hạ thổ". Mượn sức địch để đánh địch, gài địch, khóa địch rồi triệt địch bằng hổ quyền.

Tinh hoa võ học xứ Huế: Ông lão chăn vịt với huyền thoại võ thuật- Ảnh 4. — Nhà thờ họ Nguyễn Hữu làng Mai Xuân, nơi một nhánh hậu duệ của Lễ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh dừng chân và lưu truyền môn phái Bạch hổ Sơn quân phái

Trong các bài quyền hổ của Võ ta - Hổ quyền đạo, có hổ quyền, hổ vĩ quyền phối triển lẫn nhau một cách hài hòa, khéo léo để đạt được hiệu quả cương - nhu trong thi triển bài quyền hầu luyện thành thân, thủ, cước, nhãn pháp nhuần nhuyễn làm cho nội lực, khí lực phát tác qua kình lực, thần lực của từng bài quyền tương ứng. Bên cạnh hổ quyền, hổ vĩ quyền, nét đặc sắc nhất của võ hổ là hổ hống quyền - luyện tiếng gầm thét của hổ để thông khí nở phổi, làm cho tiếng nói rang rảng, tỏ rõ oai phong của người luyện võ, cũng khiến cho đối phương kinh sợ, bải hoải tay chân để rồi khống chế đối phương mà kết thúc trận đấu.

Tinh hoa võ học xứ Huế: Ông lão chăn vịt với huyền thoại võ thuật- Ảnh 5.

Tinh hoa võ học xứ Huế: Ông lão chăn vịt với huyền thoại võ thuật- Ảnh 6. — Cố võ sư Nguyễn Hữu Cẩn (áo trắng, giữa) cùng các môn đồ

Các bài quyền của Võ hổ gồm: hổ nhi sơ quyền, hắc hổ trảo quyền, thanh hổ tứ quyền, xích hổ lôi quyền, hoàng hổ nhất quyền, bạch hổ hoa quyền, ngũ hổ trấn sơn quyền, hổ hống quyền. Bên cạnh đó, về võ dưỡng sinh còn có bạch hổ hoa quyền và ngọa hổ sinh công.

Võ sư Đoàn Phú năm nay đã ngoài 70 tuổi nhưng thân thể cường tráng, tiếng nói âm vang đầy nội lực. Mỗi chiều, khi môn sinh đến, ông khoác võ phục ra sân đi quyền, dạy võ cho học trò. "Võ học cốt tủy là để dạy cho con người có sức khỏe, sống tự tin, không khiếp sợ trước gian tà, bạo ngược. Người có võ do đó làm gì, ở đâu cũng có được sự trầm tĩnh, tự tin trong cuộc sống", võ sư Đoàn Phú chia sẻ. (còn tiếp)

Nguồn: https://thanhnien.vn/tinh-hoa-vo-hoc-xu-hue-ong-lao-chan-vit-voi-huyen-thoai-vo-thuat-185250624223318557.htm