2023 Nobel Edebiyat Ödülü'nün kazananını tahmin etmek mümkün değil.

Şu sıralar çok ilgi gören isimler arasında, 80 yaşındaki Rus yazar Lyudmila Ulitskaya da sıkça anılıyor. Romanları kişisel yaşamı ve ilişkileri ele alırken, aynı zamanda tarih ve dinin daha geniş anlatılarını da yansıtıyor.

İngiliz yazar Salman Rushdie (76 yaşında) de gelecek vadeden bir yazar olarak kabul ediliyor. Rushdie, geçen yıl edebiyat üzerine düşüncelerini dinleyicilerle paylaşmak üzere katıldığı bir etkinlik sırasında ciddi bir bıçaklı saldırıdan sağ kurtuldu.

2023 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi, İsveç Akademisi tarafından bu Perşembe akşamı açıklanacak (Fotoğraf: iStock).

Uzun yıllar boyunca yazar Rushdie, 1988'de yayımlanmasından bu yana İranlı Müslümanlar arasında tartışmalara yol açan *Şeytan Ayetleri * adlı romanı nedeniyle inzivada yaşadı. Salman Rushdie'nin eserinin aşırı ve küfür niteliğinde olduğu algısı üzerine bir öfke dalgası yükseldi.

İsveç Akademisi, Lyudmila Ulitskaya veya Salman Rushdie gibi isimleri seçerek, ifade özgürlüğünü ve edebi yaratıcılığı savunan yazarları tercih etmiştir. Bu tür bir seçim, İsveç Akademisi'nin güncel olaylardan ve edebiyat dışındaki öykülerden uzaklaşma kararını gösteren cesur bir adım olarak değerlendirilebilir.

Bununla birlikte, İsveç Akademisi'nin alışılagelmiş tercihi her zaman ödülü dünya genelinde daha az tanınan yazarlara vermek olmuştur.

Şu anda 70 yaşındaki Çinli kadın yazar Tan Xue büyük ilgi görüyor. Anavatanının edebiyat çevrelerinde Tan Xue, edebiyatta yeni deneylere öncülük eden cesur ve yenilikçi bir yazar olarak tanınıyor.

Aslında İsveç Akademisi, ödülü Batı ülkelerinde yaşayan birçok beyaz erkek yazara vermesi nedeniyle eleştirilmişti. Ödülü uluslararası edebiyat camiasına ve kamuoyuna daha erişilebilir kılmak amacıyla İsveç Akademisi'nin, sürpriz unsuru içerebilecek bir seçim yapması muhtemeldir.

Nobel Ödülü sahibine verilen madalya (Fotoğraf: iStock).

2018'de bazı tartışmalara yol açtıktan sonra, İsveç Akademisi ödül töreninin uluslararası edebiyat camiası üzerinde olumlu bir etki yaratmasını sağlamak için büyük çaba sarf etti.

Geçen yıl Nobel Edebiyat Ödülü, eserleri kadınları konu alan kadın yazar Annie Ernaux'ya verildi. 2021'de ise ödül, Tanzanya kökenli İngiliz yazar Abdulrazak Gurnah'a takdim edildi. Gurnah'ın eserleri sürgün, ırk ayrımcılığı ve sömürgeciliğin sonuçları gibi temaları ele alıyor.

Son yıllarda, Nobel Edebiyat Ödülü'nün oylama ve verilme şekli, İsveç Akademisi'nin ödülü değiştirme ve yenileme çabalarını göstermektedir. Amaç, farklı edebi gelenekler arasında eşitliği yansıtmanın yanı sıra, eserleri çağımızın sorunlarını yansıtan yazarları onurlandırmaktır.

Şu anda, Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibini seçmekle görevli İsveç Akademisi üyelerinin tamamı yazar, tarihçi, filozof, dilbilimci ve diğer alanlardan oluşmaktadır. Birçoğu ifade özgürlüğü ve eşitlik için aktif savunuculuk yapmıştır.

Bu nedenle, aday gösterme ve seçim sürecinin öngörülemez doğası nedeniyle, son yıllarda Nobel Edebiyat Ödülü'nün kazananını tahmin etmek daha da zorlaştı.

Son yıllarda Nobel Edebiyat Ödülü'nün oylama ve verilme şekli, İsveç Akademisi'nin ödülü değiştirme ve modernize etme çabalarını göstermektedir (Fotoğraf: iStock)

Japon yazar Haruki Murakami, Kenyalı yazar Ngugi wa Thiong'o veya Kanadalı yazar Margaret Atwood gibi Nobel Edebiyat Ödülü törenlerinde her zaman büyük bir merakla beklenen isimler, birçok edebiyat sitesi tarafından anılmaya devam ediyor. Ancak, kimin kazanan olarak açıklanacağını tahmin etme etkinliği zamanla cazibesini giderek kaybetti.

Ödülü daha güncel hale getirmek ve çağdaş edebiyat dünyasının çeşitliliğini yansıtmak amacıyla İsveç Akademisi, akademi üyesi olmayan uzmanlardan tavsiye aldı.

Bu adım, İsveç Akademisi'ne dünya edebiyat sahnesine ve uluslararası edebiyat dünyasında fazla yer bulmayan ülkelerin edebiyatına dair daha kapsamlı bir bakış açısı kazandırmak amacıyla atıldı.

Bu değişiklikler, kazananı tahmin etmeyi daha da zorlaştırdı. Bu nedenle, Nobel Edebiyat Ödülü sahibinin resmi olarak açıklanmasına kadar geçen süre, uluslararası edebiyat camiası için çok daha heyecanlı ve gerilim dolu bir hal aldı.

Kaynak bağlantısı: https://dantri.com.vn/van-hoa/bat-luc-trong-viec-du-doan-chu-nhan-cua-giai-nobel-van-hoc-2023-20231003232501791.htm