Trọn một tấm lòng để 'đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành'

Từng là Thành ủy viên, Bí thư Quận ủy Tân Bình (TP.HCM), bà Trần Kim Cúc (78 tuổi) có thể chọn một cuộc sống an nhàn sau khi về hưu. Thế nhưng 'coi như không nghỉ ngày nào', bà Cúc lại lao vào một 'mặt trận' mới: mặt trận xóa đói giảm nghèo, giúp đỡ những mảnh đời khốn khó.

Người con gái Củ Chi và ân tình không thể nào quên

Sinh ra và lớn lên ở "đất thép thành đồng" Củ Chi, mảnh đất kiên cường trong kháng chiến, bà Trần Kim Cúc sớm giác ngộ cách mạng.

Khi mới 14 tuổi, bà đã tham gia cách mạng: đào địa đạo, làm hầm chông, đấu tranh chính trị dưới sự lãnh đạo các chi bộ Đảng hoạt động bí mật lúc bấy giờ. Trong giai đoạn 1964 - 1968, bà bị bắt 3 lần, đến năm 1969 thì bị đày ra Côn Đảo hơn 1 năm trước khi bị đưa về đất liền, giam ở Thủ Đức. Năm 1972, một lần nữa bà Cúc bị đưa ra Côn Đảo, chịu nhiều sự tra tấn dã man nhưng vẫn giữ vững ý chí kiên cường. Tháng 10.1973, sau khi Hiệp định Paris được ký kết, bà mới được trả tự do.

Chi hội Bình Phú Đông trao nhà tình thương cho gia đình khó khăn tại H.Định Quán (cũ), tỉnh Đồng Nai

ẢNH: NVCC

Bà Cúc vẫn nhớ như in trận càn ác liệt ở khu Tam Giác Sắt những năm 1966 - 1967. Khi đối phương càn quét, bà phải ẩn nấp dưới địa đạo Phú Hòa Đông suốt 10 ngày liền. "Ở dưới đó nóng lắm, tay chân nổi sảy đỏ, ngứa ngáy khắp người", bà nhớ lại. Thấy cô cán bộ trẻ chịu đựng quá khổ, tổ chức quyết định cho bà "lên sống hợp pháp", hoạt động tại vùng tranh chấp để giữ lực lượng. Bà được gửi đến nhà ông bà Ba Trường, một cơ sở cách mạng ở xã Phú Hòa Tây.

Ban ngày bà Cúc phụ giúp công việc trong nhà, tối được bà Ba Trường đưa trở lại căn cứ. Một hôm, khi cùng bà Ba đi qua bìa rừng gần một nghĩa địa, họ bất ngờ gặp 2 chiến sĩ du kích. Chưa kịp hỏi han, tiếng súng bắn tỉa của biệt kích vang lên, 2 chiến sĩ hy sinh tại chỗ.

Giữa tiếng súng, cô thiếu nữ hoảng loạn. Không có giấy tờ tùy thân, bà Cúc sợ bị bắt sống. "Tôi nói với bà Ba Trường: "Thím Ba, mình chạy đi, chứ ở lại bị bắt là chết". Nhưng bà nắm tay tôi, nói dứt khoát: "Mày chạy là nó bắn chết liền. Cứ nằm im sau tao". Rồi bà Ba trấn an: "Nếu bị bắt, mày cứ nói mày là con tao, tao nhận mày là con. Tao là Lê Thị Hoạt, bị bắt hỏi tên thì khai tên tao là mẹ của mày"". May mắn thay, đối phương rút đi, hai người an toàn.

Kể lại câu chuyện sau hơn nửa thế kỷ, giọng bà Cúc vẫn nghẹn lại: "Xúc động lắm. Thương lắm. Người dân họ thật lòng thương yêu mình, che chở mình giữa ranh giới sống chết. Đó mới là tình thương thật sự".

Sau ngày đất nước thống nhất, bà Trần Kim Cúc tiếp tục con đường cống hiến, giữ nhiều vị trí quan trọng như Thành ủy viên, Bí thư Quận ủy Tân Bình. Năm 2004, bà chính thức về hưu.

Với người phụ nữ này, nghỉ hưu không có nghĩa là nghỉ ngơi. "Coi như không nghỉ ngày nào hết", bà cười nói. Vừa rời công tác quản lý địa phương, bà nhận ngay nhiệm vụ mới: Trưởng ban Liên lạc cựu tù chính trị Q.Tân Bình - một công việc gắn bó với bà suốt 21 năm qua. Bà Cúc tâm sự công việc này vừa là giáo dục truyền thống, truyền lửa cho thế hệ trẻ, vừa là chăm lo, đền ơn đáp nghĩa những người đồng đội đã hy sinh. "Cái gì làm được cho anh em cựu tù thì mình làm. Bởi vì đây là những người mà người ta chịu đựng khó khăn, gian khổ, tù đày", bà Cúc nói.

Hành trình thiện nguyện từ "mong muốn tột cùng của Bác"

Song song với công tác giúp đỡ cựu tù chính trị, bà Trần Kim Cúc còn có một "sự nghiệp" khác, một hành trình được bà ấp ủ ngay từ khi còn đương chức.

Ở tuổi 78, bà Trần Kim Cúc vẫn cần mẫn với công việc thiện nguyện

ẢNH: HOÀI NHIÊN

"Tôi cứ nhớ mãi câu nói của Bác Hồ: "Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành". Đất nước hòa bình nhưng không phải người dân nào cũng ấm no nên khi về hưu tôi cũng muốn đóng góp thêm", bà Cúc chia sẻ.

Năm 2008, Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo TP.HCM có chủ trương thành lập các chi hội liên quận để chăm lo tốt hơn cho người nghèo ở thành phố. Chi hội từ thiện liên quận Tân Bình - Tân Phú - Q.12 ra đời, lấy tên là Chi hội từ thiện Bình Phú Đông. Đến nay, chi hội có hơn 70 thành viên tham gia.

Bà Trần Kim Cúc là một trong 478 gương điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước của TP.HCM giai đoạn 2020 - 2025. Bà cũng là thành viên trong đoàn đại biểu của thành phố tham dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI vào tháng 12 tới.

Suốt 17 năm qua, chi hội hoạt động bền bỉ, giúp đỡ nhiều hoàn cảnh thiệt thòi trong cuộc sống. Mỗi năm, Chi hội Bình Phú Đông vận động trung bình từ 3 - 5 tỉ đồng để thực hiện các chương trình như hỗ trợ mổ mắt cho bệnh nhân nghèo, xây nhà tình thương, cấp học bổng cho học sinh, sinh viên nghèo… Từ khi thành lập đến nay, chi hội đã vận động xây được 240 căn nhà tình thương tại các tỉnh. Bà Cúc lý giải việc xây nhà giúp các gia đình khó khăn "an cư", cha mẹ yên tâm làm ăn "lạc nghiệp" thì mới lo cho các con đi học được.

Với chương trình học bổng giúp học sinh nghèo, bà Cúc chia sẻ: "Mình phải giúp các con đi học thì các con mới có thể tìm được việc, đi làm. Nếu không học, các con khó khăn quá nghỉ học ngang đi làm lao động tay chân thì không thể xóa nghèo, thoát nghèo được. Cho nên Chi hội Bình Phú Đông ban đầu cấp 200 suất học bổng/năm cho các em học sinh cấp 1, 2, 3, sau mở rộng lên các cấp cao đẳng, đại học. Đặc biệt sau dịch Covid-19, chi hội tập trung đỡ đầu cho 40 em nhỏ mồ côi cả cha lẫn mẹ".

Chi hội vận động các nhà hảo tâm nhận đỡ đầu 1 - 1 cho các em thông qua "hợp đồng yêu thương" và đóng vai trò trung gian chuyển tiền hằng quý. Năm 2025, những học sinh đậu đại học được chi hội thưởng ngay 5 triệu đồng và tiếp tục vận động nhà hảo tâm đỡ đầu cho các em học tiếp.

Để duy trì Chi hội Bình Phú Đông suốt gần 18 năm, bà Cúc tiết lộ 2 bí quyết mấu chốt: tấm lòng tình nguyện giúp đỡ của các thành viên và sự minh bạch tuyệt đối. Mọi hoạt động của chi hội đều công khai, có phiếu thu - chi rõ ràng, thông báo rộng rãi trên Facebook và trong từng chuyến đi thiện nguyện, ngay cả bữa ăn của đoàn cũng do các thành viên tự bỏ tiền túi để chi, không dùng tiền quỹ của chi hội.

Ở tuổi 78, bà Trần Kim Cúc vẫn điều hành Chi hội Bình Phú Đông với sự hỗ trợ tận tâm của các thành viên. Chính cách làm minh bạch, tận tụy và đầy trách nhiệm ấy đã tạo dựng niềm tin tuyệt đối, thu hút ngày càng nhiều hội viên và nhà hảo tâm cùng chung tay giúp người nghèo. Hành trình của bà Trần Kim Cúc đã chứng minh rằng tình yêu thương con người và khát vọng "cơm ăn, áo mặc" cho đồng bào mà Bác Hồ hằng mong ước chính là ngọn lửa vĩnh cửu soi sáng cả cuộc đời bà.

Nguồn: https://thanhnien.vn/tron-mot-tam-long-de-dong-bao-ai-cung-co-com-an-ao-mac-ai-cung-duoc-hoc-hanh-185251102180229442.htm