Vai trò của Báo chí trong công tác phòng, chống lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số

Trước thực trạng lừa đảo công nghệ cao qua ứng dụng ngân hàng số ngày càng tinh vi, chiều ngày 18/12 tại TP Hồ Chí Minh, Tạp chí điện tử An ninh mạng Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Báo chí với công tác nhận diện và phòng, chống lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số”. Các tham luận tại Hội thảo đã nhấn mạnh vai trò then chốt của báo chí – truyền thông trong cảnh báo sớm, nâng cao nhận thức cộng đồng và bảo vệ niềm tin xã hội trong quá trình chuyển đổi số.

Hội thảo “Báo chí với công tác nhận diện và phòng, chống lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số”

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, ứng dụng ngân hàng số đã trở thành kênh giao dịch chủ đạo của người dân và doanh nghiệp. Song hành với sự thuận tiện là nguy cơ gia tăng các hình thức lừa đảo, gian lận công nghệ cao với thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản và làm xói mòn niềm tin xã hội.

Thông tin từ Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước, từ đầu năm đến nay, thông qua hệ thống SIMO đã phát hiện 592.000 bản ghi tài khoản thanh toán và ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. Hệ thống đã kịp thời cảnh báo khách hàng và ngăn chặn hàng trăm nghìn lượt giao dịch, qua đó bảo vệ hơn 2.570 tỷ đồng khỏi nguy cơ rủi ro.

Trong khi đó, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 - Bộ Công an) cho biết, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, cả nước ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, với tổng thiệt hại ước tính trên 1.660 tỷ đồng. Đáng chú ý, phần lớn các vụ việc liên quan trực tiếp đến giao dịch tài chính và ứng dụng ngân hàng số.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thiếu tướng Lê Minh Mạnh - Chi hội trưởng Chi hội phía Nam (Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia) nhấn mạnh: “Tội phạm công nghệ cao không tấn công trực diện vào hệ thống lõi của ngân hàng, mà chủ yếu khai thác yếu tố con người - từ sự thiếu cảnh giác của khách hàng đến các lỗ hổng trong nhận thức an toàn thông tin. Lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số hiện nay không còn là hiện tượng cá biệt, mà đã trở thành một thách thức an ninh phi truyền thống, tác động trực tiếp đến an ninh tài chính, trật tự xã hội và niềm tin của người dân”.

Thiếu tướng Lê Minh Mạnh cho rằng, báo chí không chỉ là kênh phản ánh các vụ việc sau khi xảy ra, mà cần trở thành lực lượng đồng hành trong công tác cảnh báo sớm, tuyên truyền, giáo dục cộng đồng, góp phần hình thành “lá chắn nhận thức” cho xã hội.

 Đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Khu vực II (NHNN) chia sẻ, Ngân hàng Nhà nước luôn xác định an toàn, bảo mật hệ thống và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng dịch vụ tài chính là yêu cầu xuyên suốt trong quá trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng.

Ngân hàng số mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế và người dân, nhưng chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi đi kèm với sự an toàn và niềm tin. Ngân hàng Nhà nước đã và đang ban hành nhiều quy định, tiêu chuẩn nhằm nâng cao mức độ an toàn hệ thống thông tin, đồng thời yêu cầu các tổ chức tín dụng tăng cường biện pháp phòng, chống gian lận, lừa đảo trong giao dịch điện tử.

Tham luận tại hội thảo, TS Đinh Thế Hiển - Chuyên gia tài chính của Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng cho biết: “Hiện nay tội phạm mạng có rất nhiều phương thức lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số tại Việt Nam, cụ thể: Lừa đảo qua App ngân hàng giả mạo (APK chứa mã độc) hoặc đối tượng thuê mở tài khoản để phục vụ vào việc luân chuyển tiền lừa đảo, qua mặt cơ quan chức năng trong nước. Thậm chí, nhiều đối tượng còn thực hiện các phi vụ lừa đảo xuyên quốc gia và giả danh cơ quan chức năng để thao túng chuyển tiền, chiếm đoạt tài sản của nạn nhân”.

TS Đinh Thế Hiển - Chuyên gia tài chính - Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng, trình bày tham luận.

 Theo Luật sư Lê Ngô Trung - Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, Luật An ninh mạng 2025 đã dành phần lớn các quy định liên quan đến chế tài đối với các hành vi về tội phạm mạng. Đặc biệt, Nhà nước sẽ tham gia vào quá trình phổ biến kiến thức về an ninh mạng trong phạm vi cả nước, khuyến khích cơ quan nhà nước phối hợp với tổ chức tư nhân, cá nhân thực hiện chương trình giáo dục và nâng cao nhận thức về an ninh mạng.

Luật sư Trung cho biết, luật mới cũng có nhiều quy định về thúc đẩy chuyển giao, nghiên cứu, làm chủ và phát triển công nghệ, sản phẩm, dịch vụ công nghiệp an ninh để bảo vệ an ninh mạng; Thúc đẩy ứng dụng công nghệ mới, công nghệ tiên tiến liên quan đến an ninh mạng; Tổ chức đào tạo, phát triển, tối ưu hóa sử dụng nguồn nhân lực an ninh mạng chất lượng cao…

Qua thảo luận, các chuyên gia thống nhất, công tác nhận diện và phòng, chống lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số cần triển khai đồng bộ trên ba trụ cột: Công nghệ - Quy trình - Con người. Báo chí truyền thông có vai trò đặc biệt là mắt xích quan trọng kết nối các trụ cột này với xã hội như một lực lượng phòng ngừa rủi ro trong việc đưa cảnh báo đến người dân nhanh chóng và hiệu quả nhất.

Nguồn: https://baophapluat.vn/vai-tro-cua-bao-chi-trong-cong-tac-phong-chong-lua-dao-qua-ung-dung-ngan-hang-so.html