Tư duy đổi mới về quốc phòng trong thời kỳ mới

Lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam đã minh chứng một chân lý: Bảo vệ Tổ quốc là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị. Nền QPTD, một sáng tạo độc đáo của Đảng ta không chỉ là thành quả của quá trình kế thừa và phát triển nghệ thuật quân sự truyền thống mà còn là biểu hiện sinh động của tư duy biện chứng, linh hoạt, sáng tạo trong điều kiện mới.

Trong phần mục tiêu chủ yếu, dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XII xác định rõ: Huy động mọi nguồn lực trong xây dựng nền QPTD vững mạnh, hiện đại; xây dựng phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ gắn với xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc. Tăng cường sức mạnh quốc phòng, phòng thủ dân sự, ứng phó hiệu quả với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống. Điều đó cho thấy, xây dựng nền QPTD vững mạnh, hiện đại không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn là đòi hỏi có tính chiến lược lâu dài.

Khối Chiến sĩ Tăng thiết giáp tại Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2-9. Ảnh minh họa: qdnd.vn 

QPTD vững mạnh, hiện đại là nền quốc phòng được tổ chức, bố trí và vận hành theo phương pháp luận mới, gắn chặt với công nghệ mới, tư duy mới và hệ thống quản trị hiện đại. Quốc phòng không còn bó hẹp trong khuôn khổ quân sự, mà mở rộng sang các lĩnh vực kinh tế, khoa học-công nghệ, ngoại giao, văn hóa, an ninh mạng, không gian vũ trụ... Quân đội vẫn là lực lượng nòng cốt trong xây dựng nền QPTD vững mạnh, hiện đại, nhưng không thể thiếu vai trò của các ban, bộ, ngành, địa phương, tổ chức chính trị-xã hội và toàn dân. Chủ trương này tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức lực lượng vũ trang theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, có khả năng phản ứng linh hoạt, sẵn sàng chiến đấu hiệu quả trong mọi tình huống.

Xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, hiện đại gắn với “thế trận lòng dân”

Một trong những điểm nhấn sâu sắc trong xây dựng nền QPTD vững mạnh, hiện đại là xây dựng vững chắc “thế trận lòng dân”-nơi lòng yêu nước, ý chí độc lập, khát vọng phát triển của toàn dân tộc kết tinh thành sức mạnh vô hình nhưng cực kỳ to lớn. Trong bối cảnh an ninh truyền thống và phi truyền thống đan xen, lòng dân chính là "lá chắn mềm" bảo vệ quốc gia trước mọi biến động.

Muốn xây dựng được “thế trận lòng dân” vững chắc, cần chú trọng công tác giáo dục kiến thức quốc phòng và an ninh trong toàn dân, trước hết là trong hệ thống giáo dục quốc dân, trong cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên. Phải đưa nội dung quốc phòng vào trong mọi hoạt động văn hóa, truyền thông, nghệ thuật, truyền hình, mạng xã hội... những “mặt trận mềm” của thời đại số. Đặc biệt, cần phát huy hơn nữa vai trò của báo chí cách mạng trong lan tỏa tinh thần cảnh giác, củng cố niềm tin, nâng cao bản lĩnh chính trị cho thế hệ trẻ. Tăng cường các thiết chế văn hóa quốc phòng, phát triển các sản phẩm văn hóa, sáng tạo nội dung số phục vụ mục tiêu nâng cao ý thức trách nhiệm cộng đồng đối với sự nghiệp củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc.

Một yếu tố không thể thiếu của QPTD vững mạnh, hiện đại là xây dựng lực lượng tác chiến không gian mạng tinh nhuệ, làm chủ công nghệ lõi, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, Big Data, công nghệ lượng tử, công nghệ robot, vũ khí thông minh... trong xây dựng “quân đội số” có khả năng ứng phó trên cả không gian thực và không gian mạng. Cùng với đó là hoàn thiện hệ thống pháp luật quốc phòng, xây dựng hành lang pháp lý để huy động tổng lực xã hội trong thời chiến và thời bình. Pháp luật phải tạo cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các lực lượng, địa phương, tổ chức, doanh nghiệp và người dân, bảo đảm vận hành thống nhất, linh hoạt khi xảy ra tình huống bất ngờ.

Công nghiệp quốc phòng là trụ cột của QPTD vững mạnh, hiện đại. Cần đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng theo hướng lưỡng dụng, kết hợp chặt chẽ quốc phòng với dân sinh; hình thành các tổ hợp công nghiệp-công nghệ cao, liên kết giữa Nhà nước-Quân đội-doanh nghiệp-viện nghiên cứu-khu vực tư nhân. Đây là động lực quan trọng để Việt Nam từng bước làm chủ vũ khí, trang bị hiện đại và vươn lên trở thành quốc gia có nền quốc phòng tự chủ.

Gắn kết quốc phòng với phát triển, nâng cao vị thế quốc gia

Nền QPTD vững mạnh, hiện đại không thể tách rời phát triển kinh tế-xã hội, đối ngoại và hội nhập quốc tế. Trong điều kiện mới, quốc phòng không đi sau, không làm chậm phát triển, mà phải đi cùng, làm nền tảng vững chắc và động lực thúc đẩy sự phát triển toàn diện của đất nước. Theo đó, cần triển khai có hiệu quả chiến lược kết hợp quốc phòng với kinh tế, vừa bảo đảm giữ vững chủ quyền, an ninh quốc gia, vừa thúc đẩy đầu tư, thương mại, công nghệ, giáo dục, du lịch, dịch vụ. Những mô hình gắn kết giữa quốc phòng với kinh tế tại các vùng biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa cần được tiếp tục nhân rộng, với cách làm sáng tạo, hiệu quả, phù hợp đặc điểm từng địa phương.

Đối ngoại quốc phòng, một trong những điểm sáng của Việt Nam cần tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa. Đó là kênh xây dựng lòng tin chiến lược, góp phần ổn định an ninh khu vực, duy trì môi trường hòa bình cho phát triển. Tiếp tục mở rộng quan hệ quốc phòng đa phương, đa dạng, chủ động tham gia các cơ chế hợp tác quốc phòng, an ninh quốc tế; vừa thể hiện trách nhiệm toàn cầu, vừa giữ vững nguyên tắc tự vệ, hòa bình.

Xây dựng nền QPTD vững mạnh, hiện đại không chỉ là công việc của Quân đội, mà là sự nghiệp của toàn dân, toàn hệ thống chính trị. Mỗi người dân, mỗi tổ chức, mỗi ngành, mỗi địa phương đều là một “cánh quân” trong thế trận toàn dân bảo vệ Tổ quốc. Khi quốc phòng trở thành một phần tự nhiên trong đời sống, trong tư duy phát triển, trong hành động hằng ngày của người dân thì lúc đó, nền QPTD đã ăn sâu, bám rễ và trở thành pháo đài vững chắc từ bên trong.

Phát huy vai trò nòng cốt của Quân đội trong thế trận toàn dân

Xây dựng nền QPTD vững mạnh, hiện đại không thể tách rời vai trò trung tâm, nòng cốt của Quân đội nhân dân Việt Nam, đội quân cách mạng do Đảng ta tổ chức, lãnh đạo và rèn luyện. Trong mọi hoàn cảnh, Quân đội luôn giữ vai trò là lực lượng trung kiên, là điểm tựa vững chắc trong thế trận phòng thủ đất nước, là “quả đấm thép” trong phòng, chống chiến tranh, đồng thời là “lá chắn thép” trong bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân.

Tuy nhiên, để thực hiện sứ mệnh đó trong kỷ nguyên mới, Quân đội phải không ngừng đổi mới toàn diện, từ tổ chức, biên chế tinh gọn, vũ khí, trang bị hiện đại, đến công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, ứng phó hiệu quả với an ninh phi truyền thống, phòng thủ không gian mạng và chuyển đổi số trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng. Tăng cường phối hợp với Công an nhân dân và các lực lượng khác, góp phần tạo nên một thế trận thống nhất, đồng bộ, liên hoàn, vững chắc trên tất cả các phương diện.

Bên cạnh đó, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng tiếp tục là nền tảng xuyên suốt, bảo đảm bản chất cách mạng, kiên định mục tiêu, lý tưởng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Đặc biệt, cần phát huy cao độ phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ mới, làm lan tỏa hình ảnh người chiến sĩ Quân đội nhân dân không chỉ giỏi chiến đấu mà còn tận tụy trong lao động, mẫu mực trong đạo đức, gần gũi với nhân dân để từ đó, lòng dân hướng về Quân đội, sức dân hòa vào thế trận quốc phòng vững mạnh.

Chủ trương xây dựng nền QPTD vững mạnh, hiện đại là biểu hiện sinh động của đường lối QPTD, chiến tranh nhân dân của Đảng ta, một đường lối độc lập, tự chủ, dựa vào sức mình là chính, không phụ thuộc, không chạy đua vũ trang, luôn đề cao hòa bình và chính nghĩa. Sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội và sự nghiệp quốc phòng là yếu tố then chốt, quyết định thắng lợi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Điều đó đòi hỏi các cấp ủy, tổ chức đảng trong toàn quân phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực cụ thể hóa, tổ chức thực hiện nghị quyết; phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh lệch lạc và ngăn ngừa những biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Xây dựng QPTD vững mạnh, hiện đại cũng là cơ hội để khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và vai trò của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng trong quá trình hoạch định chiến lược, tham mưu chính sách, chỉ đạo tổ chức thực hiện các nhiệm vụ QPTD một cách toàn diện, hiệu quả, thực chất.

Chủ trương xây dựng nền QPTD vững mạnh, hiện đại mà Quân ủy Trung ương xác định trong dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XII của Đảng bộ Quân đội là một quyết sách mang tầm chiến lược, vừa mang tính kế thừa sâu sắc, vừa thể hiện bước đột phá trong tư duy, tổ chức và hành động. Đây là biểu tượng của tầm nhìn xa, của bản lĩnh chính trị vững vàng và quyết tâm bảo vệ Tổ quốc bằng trí tuệ, sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc.

Thành công của chủ trương này không thể chỉ đến từ ý chí chính trị, mà phải được cụ thể hóa bằng hành động thiết thực, bằng sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, bằng sự tham gia trách nhiệm của mọi người dân. Nền QPTD vững mạnh, hiện đại không được hình thành từ mệnh lệnh hành chính hay các chương trình hành động đơn lẻ, mà phải bắt nguồn từ lòng dân, từ nhận thức tự giác và từ khát vọng vươn lên của cả dân tộc.

Trước những cơn sóng dữ của thời đại, một dân tộc muốn trường tồn và phát triển không thể chỉ dựa vào phòng thủ bị động, mà phải chủ động kiến tạo thế trận quốc phòng mạnh từ gốc rễ. Đó là khi mỗi công dân nhận thức rõ vai trò của mình trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Đó là khi quốc phòng không tách rời khỏi kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học-công nghệ, môi trường và ngoại giao. Đó là khi tư duy quốc phòng trở thành một phần hữu cơ trong mọi chính sách phát triển quốc gia.

LÊ NGỌC LONG

Nguồn: https://www.qdnd.vn/tien-toi-dai-hoi-xiv-cua-dang/xay-dung-nen-quoc-phong-toan-dan-hien-dai-chu-truong-lon-cua-quan-uy-trung-uong-trong-tinh-hinh-moi-847298