Xây dựng nông thôn mới cần đầu tư hài hòa các thiết chế văn hóa

Sau hợp nhất, người dân thành phố mong mỏi cả 2 khu vực tây và đông Hải Phòng đều được đầu tư cân đối, hài hòa các thiết chế văn hóa cũng như phát huy hiệu quả công năng sử dụng của các nhà văn hóa thôn, góp phần nâng cao đời sống người dân.

Đội văn nghệ thường xuyên tập ở nhà văn hóa Cốc Lộc, xã An Hưng.

Khác biệt trong đầu tư cải tạo, nâng cấp nhà văn hóa thôn

Nhà văn hóa thôn Tẩm Thượng 2 (xã Vĩnh Thịnh) vừa được đầu tư cải tạo, sửa chữa khang trang. Bà Nguyễn Thị Hòa, người dân địa phương cho biết: "Chứng kiến nhiều đổi thay trên quê hương nhưng chưa giai đoạn nào, tôi thấy đổi thay nhiều như giai đoạn địa phương xây dựng nông thôn mới và nông thôn mới kiểu mẫu. Hiện nay, không chỉ các tuyến đường giao thông nông thôn khang trang, rộng mở, nhà văn hóa cũng được đầu tư mới hiện đại. Nhờ vậy, đời sống tinh thần của người dân nông thôn được nâng lên rõ rệt".

Không chỉ ở Vĩnh Thịnh, vùng ngoại thành ở khu vực đông Hải Phòng, hầu hết nhà văn hóa thôn hiện nay đều được đầu tư xây dựng khang trang, sạch đẹp, rộng rãi. Nhà văn hóa trở thành nơi sinh hoạt cộng đồng hữu ích đối với bà con với các câu lạc bộ dưỡng sinh của người cao tuổi; sân chơi thể thao của thanh thiếu niên; các câu lạc bộ dân vũ, văn nghệ tập luyện vào các buổi tối. Mọi sinh hoạt cộng đồng của người dân nông thôn đều được tổ chức tại nhà văn hóa.

Trái ngược với sự đầu tư đồng bộ và hiệu quả cao của khu vực đông Hải Phòng, tại khu vực tây Hải Phòng, việc đầu tư cải tạo, xây mới nhà văn hóa còn khiêm tốn. Tại xã Nam An Phụ, chính quyền địa phương sau khi hợp nhất rất băn khoăn vì cơ sở hạ tầng ở địa phương còn nhiều thiếu thốn. Đặc biệt là các nhà văn hóa thôn hầu hết đã được xây dựng từ lâu, trong khi trước khi hợp nhất, địa phương ưu tiên đầu tư trước những công trình cấp bách. Nay sau hợp nhất càng khó có thể tranh thủ nguồn vốn để nâng cấp, đầu tư, cải tạo nhà văn hóa thôn.

Chủ tịch UBND xã Nam An Phụ Nguyễn Văn Tuy cho biết, địa phương được hợp nhất từ 3 xã Quang Thành, Lạc Long, Thanh Long, trong đó xã Lạc Long có 6 thôn thì chỉ 5 thôn có nhà văn hóa và đều trong tình trạng xuống cấp. Trong các nhà văn hóa, hệ thống trang thiết bị đều cũ kỹ, lạc hậu, không đáp ứng yêu cầu để tiếp sóng phát thanh…

Nhà văn hóa Tẩm Thượng 2, xã Vĩnh Thịnh vừa xây dựng khang trang.

Rút ngắn khoảng cách đầu tư

Theo Phó chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới thành phố Nguyễn Quốc Hưng, tiêu chí, chỉ tiêu quy định về nhà văn hóa là bắt buộc trong bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao. Cụ thể, tiêu chí số 16 trong bộ tiêu chí nông thôn mới và tiêu chí số 6 trong bộ tiêu chí nông thôn mới nâng cao quy định các thôn có nhà văn hóa đủ diện tích, hội trường đa năng trung tâm văn hóa, sinh hoạt cộng đồng…

Sự chênh lệch giữa hai khu vực đông và tây Hải Phòng là do trước khi hợp nhất, hai địa phương cũ có sự đầu tư khác nhau. Các địa phương phía đông Hải Phòng thường đầu tư theo hình thức cuốn chiếu. Thành phố có nguồn vốn đầu tư cho các xã trong quá trình xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu chủ yếu tập trung các công trình cơ sở hạ tầng trong đó có các nhà văn hóa thôn. Còn ở khu vực tây Hải Phòng, tỉnh Hải Dương (cũ) chỉ có một phần nhỏ vốn “mồi” tỉnh hỗ trợ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn. Theo đó, mỗi xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao được tỉnh Hải Dương (cũ) hỗ trợ 2 tỷ đồng, xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu 3 tỷ đồng; xã hỗ trợ thêm 2 - 6 tỷ đồng tùy theo ngân sách các xã. Cùng với đó huy động thêm nguồn vốn lồng ghép. Với nguồn vốn đó, chỉ đủ để đầu tư xây dựng các công trình thiết yếu, cấp bách. Các công trình nhà văn hóa khó được lựa chọn đầu tư hơn so với các công trình hạ tầng khác…

Tại chương trình giám sát của Ban Đô thị (HĐND thành phố) đối với Sở Nông nghiệp và Môi trường về thực hiện các dự án đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025, Trưởng Ban Đô thị (HĐND thành phố) Phạm Văn Khanh cho rằng, sau hợp nhất tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng, cần bảo đảm sự đồng nhất giữa 2 khu vực đông và tây thành phố trong xây dựng nông thôn mới. Vì vậy, Ban đề nghị UBND thành phố lựa chọn, đầu tư xây dựng nông thôn mới theo 2 phương án: Phương án 1 đầu tư cuốn chiếu, phân kỳ đầu tư trong giai đoạn 2026 - 2030, làm xã nào dứt điểm xã đó ở các tiêu chí. Phương án 2, lựa chọn những khu vực ưu tiên đầu tư như giáo dục, y tế, văn hóa, giao thông…

Phó chủ tịch UBND xã Gia Lộc Đoàn Ngọc Thuần cho biết, sau hợp nhất thành phố Hải Phòng, các xã của thành phố kỳ vọng trong giai đoạn tới, thành phố tiếp tục quan tâm, dành nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng hài hòa cả các địa phương phía đông và phía tây, trong đó có các công trình đường giao thông, nhà văn hóa, trường học... để nông thôn Hải Phòng văn minh, hiện đại hơn...

Với mong mỏi của người dân và phương án đề xuất của Ban Đô thị (HĐND thành phố), hy vọng các xã khu vực tây Hải Phòng có nhiều cơ hội cải tạo, nâng cấp hoặc xây mới để sớm hài hòa với khu vực đông Hải Phòng…

Theo rà soát của Văn phòng Điều phối nông thôn mới thành phố, trong giai đoạn 5 năm (2021 - 2025), khu vực đông Hải Phòng có 370 nhà văn hóa; 100% tổng số nhà văn hóa tại khu vực này được đầu tư xây mới, nâng cấp, cải tạo bằng nguồn vốn xây dựng nông thôn mới. Trong khi đó, khu vực tây Hải Phòng, chỉ có nhà văn hóa nào xuống cấp trầm trọng mới được đầu tư cải tạo nhỏ giọt trên cơ sở tranh thủ nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu.

HƯƠNG AN

Nguồn: https://baohaiphong.vn/xay-dung-nong-thon-moi-can-dau-tu-hai-hoa-cac-thiet-che-van-hoa-527468.html