Bứt phá kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn xanh trong kỷ nguyên mới

Ngành Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn đang đứng trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ để trở thành trụ cột thúc đẩy nông nghiệp xanh, nông thôn hiện đại...

Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, ngành Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn đang đứng trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ để trở thành trụ cột thúc đẩy nông nghiệp xanh, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh.

Dưới sự lãnh đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn đã phát huy tinh thần tiên phong, sáng tạo, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, góp phần quan trọng vào sự phát triển toàn diện của khu vực “tam nông”.

Kiến tạo thể chế, đổi mới tư duy phát triển

Với chức năng tham mưu quản lý nhà nước trên 9 lĩnh vực trọng tâm, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn luôn xác định nhiệm vụ chính trị cốt lõi là kiến tạo mô hình phát triển bền vững, thúc đẩy đổi mới tư duy quản lý và tổ chức lại sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, hội nhập.

Bà Song Miryung - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, Thực phẩm và Phát triển nông thôn Hàn Quốc (MAFRA) tìm hiểu mô hình ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt ở Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam ngày 23/3/2025. Ảnh: Quỳnh Chi. 

Trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, Cục đã tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách, xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và các chương trình, đề án lớn liên quan đến kinh tế tập thể, hợp tác xã, cơ giới hóa nông nghiệp, bố trí dân cư, đào tạo nghề và phát triển ngành nghề nông thôn.

Qua đó đã góp phần tạo nền tảng vững chắc cho việc tổ chức lại sản xuất, phát triển kinh tế nông thôn toàn diện, bảo đảm sinh kế cho người dân, thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh và giảm phát thải trong nông nghiệp.

Thực tiễn phát triển cho thấy, khu vực kinh tế hợp tác vẫn đang đối mặt với ba nút thắt lớn đó là thể chế và chính sách còn chồng chéo, thiếu tính tích hợp liên ngành. Các chính sách về hợp tác xã, ngành nghề nông thôn, cơ giới hóa, bố trí dân cư, diêm nghiệp… chưa được liên thông, dẫn tới hiệu quả triển khai chưa cao. Hạ tầng số và dữ liệu ngành còn manh mún. Hầu hết lĩnh vực quản lý chưa có hệ thống dữ liệu số đồng bộ, thiếu nền tảng kết nối, dẫn đến việc giám sát, điều hành và đánh giá chính sách còn thủ công.

Thiếu mô hình liên kết vùng, chuỗi giá trị có sức lan tỏa. Phần lớn các hợp tác xã và tổ hợp tác quy mô nhỏ, chưa hình thành cụm ngành hay mô hình tích hợp đa giá trị giữa sản xuất, chế biến, tiêu thụ, dịch vụ và môi trường.

Hướng tới nền nông nghiệp xanh, nông thôn hiện đại

Bước vào nhiệm kỳ mới, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn xác định mục tiêu chiến lược là bứt phá toàn diện, phát triển bao trùm và thích ứng trong kỷ nguyên số, hướng tới nền kinh tế hợp tác xanh, hiện đại và bền vững.

Trước hết, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách tích hợp liên ngành, liên vùng, tạo hành lang pháp lý đồng bộ cho kinh tế hợp tác phát triển. Cùng với đó, thiết lập cơ sở dữ liệu lớn ngành kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn, tích hợp các chỉ số về hợp tác xã, sinh kế, dân cư, chuyển đổi số và môi trường.

HTX Nông nghiệp Ái Nghĩa (thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam) liên kết với các doanh nghiệp để sản xuất hạt giống lúa lai F1 theo chuỗi giá trị, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: T.N.

Song song đó tạo đột phá trong chuyển đổi số. Cục sẽ xây dựng hệ sinh thái dữ liệu số, áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), Big Data, blockchain trong quản lý, truy xuất nguồn gốc, kết nối thương mại điện tử, bản đồ số vùng nguyên liệu và làng nghề, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và năng lực cạnh tranh của kinh tế hợp tác.

Đồng thời, phát triển các mô hình thực tiễn gắn chính sách với hành động, tập trung hình thành các mô hình hợp tác xã xanh, nông nghiệp tuần hoàn, cộng đồng làng nghề thông minh, khu dân cư tái định cư gắn sinh kế với thích ứng với biến đổi khí hậu, hình thành các trung tâm dịch vụ cơ giới hóa và logistic nông nghiệp cấp vùng.

Cùng với đó, chú trọng phát triển nguồn nhân lực, trong đó lãnh đạo Cục đặt trọng tâm vào xây dựng đội ngũ cán bộ có tư duy thể chế, kỹ năng số và bản lĩnh chính trị vững vàng gắn với rèn luyện thực tiễn, nâng cao năng lực tham mưu, điều hành, tổ chức thực hiện nhiệm vụ.

Cuối cùng, tăng cường cơ chế phối hợp liên thông giữa các cấp, các ngành. Cục sẽ đẩy mạnh kết nối dữ liệu và quản lý giữa Trung ương với địa phương, giữa cơ quan nhà nước với doanh nghiệp, hợp tác xã nhằm bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất trong chỉ đạo và thực thi chính sách phát triển nông thôn bền vững.

Phát huy kết quả đạt được, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tiếp tục giữ vững vai trò hạt nhân chính trị, đổi mới tư duy lãnh đạo, xây dựng khối đoàn kết nhất trí, phát huy tinh thần tiên phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, công chức.

Nhiệm kỳ tới được xác định là giai đoạn bản lề, Cục sẽ chuyển hóa các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước thành hành động cụ thể, kiến tạo đột phá trong tổ chức lại sản xuất, phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, hướng tới nền kinh tế hợp tác xanh, bao trùm và bền vững.

Nhân kỷ niệm 80 năm Ngày Nông nghiệp và Môi trường và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức chuỗi sự kiện kéo dài từ tháng 7 đến tháng 12/2025. Trong đó, trọng tâm là lễ Kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I, tổ chức sáng 12/11/2025 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội) với hơn 1.200 đại biểu tham dự. Báo Nông nghiệp và Môi trường sẽ truyền hình trực tiếp sự kiện này.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/but-pha-kinh-te-hop-tac-va-phat-trien-nong-thon-xanh-trong-ky-nguyen-moi-d422810.html