Cơ hội thu hút vốn 6 tỷ USD trong năm 2026: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì?

VTV.vn - Thị trường chứng khoán nâng hạng, Việt Nam đứng trước cơ hội đón dòng vốn ngoại khổng lồ ước tính 6 tỷ USD năm 2026, nhưng cánh cửa chỉ mở với doanh nghiệp đủ chuẩn.

Hơn 300 công ty niêm yết, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ và các định chế tài chính khác trên thị trường tham gia hộ nghị.

Cơ hội lớn để thu hút dòng vốn khủng

Sau 25 năm, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế với số lượng công ty đại chúng và doanh nghiệp niêm yết tương đương nhiều nước ASEAN. Tuy nhiên, quy mô vốn hóa và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp niêm yết vẫn còn khiêm tốn so với các thị trường mới nổi khác.

Việc được FTSE Russell công nhận là thị trường mới nổi là cột mốc phản ánh nỗ lực cải thiện khung pháp lý, thúc đẩy minh bạch và bảo vệ nhà đầu tư, đồng thời mở ra cơ hội tiếp cận dòng vốn dài hạn từ các quỹ toàn cầu. Đặc biệt, năm 2026 là năm "bản lề" quan trọng nhất để doanh nghiệp thay đổi và tận dụng cơ hội này. Bà Nguyễn Nam Anh, Giám đốc Phòng Quản lý Niêm yết HOSE, cho biết tại Hội nghị Doanh nghiệp niêm yết thường niên với sự tham dự của lãnh đạo Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; lãnh đạo các Sở Giao dịch Chứng khoán… được tổ chức tại TP Hồ Chí Minh ngày 3/12.

Triển vọng kinh tế Việt Nam 2026 được nhìn nhận khá lạc quan, Dragon Capital dự báo Việt Nam có khả năng đạt tăng trưởng GDP 10% vào năm 2026.

Dù có nhiều cơ hội, tuy nhiên ở góc nhìn nhà đầu tư, ông Dominic Scriven, Chủ tịch Dragon Capital, cũng cho rằng, có 5 thách thức lớn của thế giới: rủi ro tiền tệ, phân cực chính trị, xung đột địa chính trị, biến đổi khí hậu và công nghệ thay đổi quá nhanh. "Năm yếu tố này khi kết hợp lại tạo ra một bối cảnh đầy bất định mà Việt Nam không thể đứng ngoài", ông nhấn mạnh. Thực tế, năm 2025 lại đánh dấu sự phục hồi rõ rệt của Việt Nam sau cú trượt 2022–2023, nhờ thông điệp cải cách mạnh mẽ từ Chính phủ và Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Chỉ số niềm tin doanh nghiệp theo Dragon Capital đã vượt mốc 50, ngưỡng lạc quan.

Triển vọng 2026 vì thế được nhìn nhận khá lạc quan. Dragon Capital dự báo Việt Nam có khả năng đạt tăng trưởng GDP 10% vào năm 2026. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội hiện vào khoảng 150 tỷ USD mỗi năm, tương đương 30% GDP, trong đó đầu tư công khoảng 25 tỷ USD, FDI khoảng 25 tỷ USD và khu vực tư nhân khoảng 100 tỷ USD. Chính phủ đặt mục tiêu nâng đầu tư công lên 32–33 tỷ USD trong thời gian tới, tạo hiệu ứng "vốn mồi" kéo theo dòng vốn tư nhân. Với FDI, ông Scriven cảnh báo phải tỉnh táo trước xu hướng dịch chuyển sang bất động sản, nhấn mạnh bài học 2008 về sự chênh lệch giữa vốn đăng ký và vốn thực vào sản xuất.

Ở góc độ thị trường, theo Dragon Capital, lợi nhuận sau thuế tăng liên tục theo quý trong năm 2025, lan tỏa từ doanh nghiệp lớn sang cả nhóm vừa và nhỏ. Đáng chú ý, dự báo lợi nhuận doanh nghiệp được điều chỉnh tăng từ 15% đầu năm lên trên 20% vào quý cuối năm 2025. Hướng tới 2026, quỹ này dự báo lợi nhuận doanh nghiệp Việt Nam tăng 16–18%, trong khi P/E thị trường vẫn ở vùng trung bình lịch sử, đủ hấp dẫn với dòng vốn ngoại. Trên nền tảng đó, việc thị trường được FTSE Russell công nhận có thể mở ra dòng vốn quy mô 3 đến 6 tỷ USD ngay giai đoạn đầu, và lớn hơn nhiều trong trung hạn.

Doanh nghiệp phải "chuyển mình"

Nếu nâng hạng là tấm vé thông hành cho thị trường, thì doanh nghiệp phải ưu tiên "tái cấu trúc" nhắm đáp ứng các điều kiện khắt khe hơn để bước lên "sân chơi" mới. Bà Trần Anh Đào; Phó Tổng giám đốc HOSE, cho rằng năm 2025 là năm bản lề trên hành trình bứt phá về chất lượng theo chuẩn thị trường mới nổi, cộng hưởng với tinh thần Nghị quyết 68. Cơ hội thu hút nguồn vốn quốc tế là rất lớn, có thể lên đến hàng chục tỷ USD, nhưng chỉ thực sự mở rộng khi doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao về quản trị xanh, minh bạch và phát triển bền vững. Với nguồn vốn bền vững này, nhà đầu tư sẵn sàng trả giá cao hơn cho doanh nghiệp có quản trị minh bạch và hiệu quả.

Thống kê thị trường vốn cổ phần của Việt Nam đến 31/10/2025

Một thách thức căn bản hiện nay nằm ở cấu trúc sở hữu. Theo phân tích từ HOSE, sở hữu cô đặc vẫn phổ biến tại Việt Nam khi tập đoàn, gia đình và khu vực công chiếm tỷ trọng lớn, trong khi nhà đầu tư tổ chức, đặc biệt là khối ngoại, còn khiêm tốn so với Singapore hay Malaysia. Khi cổ phần bị tập trung vào một vài cổ đông lớn, vai trò của nhà đầu tư tổ chức suy giảm, kéo theo rủi ro về minh bạch, quyền cổ đông thiểu số và định giá thị trường.

Không chỉ cấu trúc sở hữu, tiêu chuẩn công bố thông tin và quản trị doanh nghiệp là "tấm gương" để dòng vốn ngoại soi chiếu. Nhà đầu tư quốc tế không chỉ nhìn vào lợi nhuận, mà chú trọng đến chất lượng hội đồng quản trị, tính độc lập trong giám sát, cơ chế kiểm soát giao dịch với bên liên quan, cách xử lý xung đột lợi ích và chất lượng báo cáo ESG. Việc Việt Nam triển khai Thông tư 68/2024/TT-BTC yêu cầu công bố thông tin định kỳ bằng tiếng Anh từ cuối năm 2024 đã tạo bước tiến quan trọng. Trong năm 2025, hầu hết doanh nghiệp niêm yết thuộc VNX Allshares đã tuân thủ công bố song ngữ, giúp nhà đầu tư quốc tế tiếp cận thông tin thuận lợi hơn.

Công bố thông tin minh bạch và quản trị ESG không chỉ là "hồ sơ năng lực" với nhà đầu tư, mà còn là thước đo cho uy tín, năng lực quản trị rủi ro và tầm nhìn dài hạn của doanh nghiệp. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thuế carbon và tiêu chuẩn xanh ngày càng siết chặt, doanh nghiệp không đạt chuẩn ESG sẽ khó tiếp cận vốn rẻ, thậm chí bị loại khỏi chuỗi cung ứng.

Thách thức lớn hơn nằm ở nội lực. Việt Nam hiện có khoảng 500.000 doanh nghiệp tư nhân và tới 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, phần lớn hoạt động trong khu vực phi chính thức. Theo ông Dominic Scriven, việc áp dụng hóa đơn điện tử, thanh toán qua ngân hàng và các yêu cầu minh bạch mới sẽ kéo khu vực này vào nền kinh tế chính thức. Quá trình "chính thức hóa" này có thể đóng góp thêm khoảng 1% GDP mỗi năm trong 3 năm tới, tạo dư địa mở rộng quy mô doanh nghiệp và thị trường vốn. Nhưng cùng với cơ hội là áp lực chuẩn hóa quản trị, kế toán và tuân thủ.

Cơ hội thu hút nguồn vốn quốc tế là rất lớn, có thể lên đến hàng chục tỷ USD, nhưng chỉ thực sự mở rộng khi doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao về quản trị xanh, minh bạch và phát triển bền vững.

Doanh nghiệp Việt Nam vì thế phải chuẩn bị từ hôm nay, không chỉ bằng câu chuyện lợi nhuận trước mắt, mà bằng chiến lược tái cấu trúc toàn diện. Tái cấu trúc sở hữu để mở rộng "room" cho nhà đầu tư tổ chức, nâng chuẩn hội đồng quản trị theo hướng độc lập và chuyên nghiệp, chuẩn hóa báo cáo tài chính theo IFRS, đầu tư cho hệ thống quản trị rủi ro và phát triển bền vững là những việc không thể trì hoãn. Đón dòng vốn ngoại "khủng" năm 2026 không phải là cuộc đua ngắn hạn, mà là kết quả của một quá trình chuẩn bị dài hơi.

50 doanh nghiệp niêm yết xuất sắc nhất trong minh bạch thông tin năm 2025 đã được vinh danh tại Lễ trao giải Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (VLCA) lần thứ 18 tại Hội nghị Doanh nghiệp niêm yết thường niên với sự tham dự của lãnh đạo Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; lãnh đạo các Sở Giao dịch Chứng khoán, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam và đại diện hơn 300 công ty niêm yết, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ và các định chế tài chính khác trên thị trường.

Nguồn: https://vtv.vn/co-hoi-thu-hut-von-6-ty-usd-trong-nam-2026-doanh-nghiep-can-chuan-bi-gi-100251203173407204.htm