Bác sĩ nội trú làm việc tại Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM) - Ảnh: THANH HIỆP
Việc đào tạo bác sĩ nội trú vẫn đang gây nhiều tranh luận.
Một số đại biểu Quốc hội đề xuất giao hoàn toàn cho Bộ Y tế quản lý, trong khi Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng cần tách bạch rõ ràng giữa quản lý nhà nước về giáo dục và quản lý chuyên môn y tế…
Quy trình tuyển chọn khắt khe, cần hỗ trợ học phí
Tốt nghiệp bác sĩ nội trú khóa 2021 - 2024 tại Trường đại học Y Dược Cần Thơ, ThS.BS Nguyễn Trọng Tính cho biết quy trình tuyển chọn bác sĩ nội trú hiện nay vô cùng khắt khe. Sinh viên y khoa chỉ có duy nhất cơ hội dự thi ngay sau khi tốt nghiệp và phải dưới 27 tuổi.
Số môn thi và khối lượng kiến thức nhiều hơn so với các chương trình đào tạo sau đại học khác, trong đó môn chuyên ngành bắt buộc phải đạt từ 7 điểm trở lên, những môn còn lại phải vượt qua điểm sàn mới đủ điều kiện xét tuyển. Vì vậy, tỉ lệ trúng tuyển bác sĩ nội trú luôn ở mức thấp do yêu cầu cao, chỉ tiêu tuyển sinh của các trường khá hạn chế.
Bác sĩ Tính chia sẻ thêm chương trình đào tạo nội trú đòi hỏi người học phải chịu được áp lực lớn vì phải đảm nhiệm khối lượng công việc tương đương cả thạc sĩ và chuyên khoa I. Bên cạnh các môn học nặng, bác sĩ nội trú còn phải thực hiện nghiên cứu khoa học và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định liên quan tới đạo đức nghiên cứu.
Trong thực hành lâm sàng, bác sĩ nội trú có cơ hội cọ xát thường xuyên khi tham gia trực, hỗ trợ thầy cô trong điều trị và giảng dạy, thăm khám bệnh nhân dưới sự giám sát của các chuyên gia, bác sĩ đầu ngành. Nhờ đó, họ được tiếp cận nhiều ca bệnh phức tạp tại các bệnh viện tuyến trên trong suốt ba năm đào tạo.
Sau 12 năm tốt nghiệp bác sĩ nội trú Trường đại học Y Dược TP.HCM (khóa 2010 - 2013), bác sĩ V.T. cho biết anh vẫn luôn biết ơn và tự hào khi được là một phần của "đại gia đình nội trú". Với bác sĩ T., đậu vào nội trú đã khó, học nội trú còn gian nan hơn, ngay cả khi cầm tấm bằng tốt nghiệp trên tay, hành trình phấn đấu trong nghề vẫn chưa bao giờ kết thúc.
Theo bác sĩ T., nên xem xét chính sách hỗ trợ học phí cho các bác sĩ nội trú để giảm gánh nặng tài chính, giúp nhiều nhân lực y tế trẻ tiếp tục theo đuổi con đường này.
Tương tự, bác sĩ Tính cho rằng chi phí học nội trú hiện vẫn là thách thức lớn đối với nhiều bác sĩ trẻ mới ra trường. Mức học phí dao động khoảng 50-70 triệu đồng mỗi năm, con số không nhỏ đối với sinh viên vừa tốt nghiệp. Điều này khiến nhiều sinh viên có năng lực nhưng do áp lực tài chính nên phải cân nhắc, thậm chí từ bỏ con đường nội trú.
Bác sĩ Tính cho rằng nếu có thêm các chính sách hỗ trợ, ưu tiên cả về tài chính lẫn cơ hội nghề nghiệp thì sẽ khuyến khích được nhiều nhân lực y tế chất lượng có thể quyết tâm theo đuổi chương trình bác sĩ nội trú, qua đó góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng đội ngũ bác sĩ trong tương lai.
Học bác sĩ nội trú tự hào nhưng cũng đầy áp lực - Ảnh: THANH HIỆP
Còn nhiều vấn đề nan giải
Trao đổi với Tuổi Trẻ, PGS Nguyễn Hoài Nam - nguyên phó chủ nhiệm bộ môn phẫu thuật lồng ngực và tim mạch Đại học Y Dược TP.HCM - cho hay hệ thống đào tạo bác sĩ nội trú đã trải qua hai giai đoạn phát triển.
Trước đây, bác sĩ nội trú được xem là những người ưu tú nhất, là "tinh hoa" của ngành y, với cách tuyển chọn vô cùng khắt khe. Một khóa có khoảng 350 sinh viên y khoa chỉ có khoảng 10-15 người đạt tiêu chuẩn để trở thành bác sĩ nội trú. Nhờ quá trình tuyển chọn và đào tạo nghiêm ngặt, phần lớn các bác sĩ nội trú thời kỳ này đều rất giỏi chuyên môn.
Mô hình hiện tại đã thay đổi, dần tiệm cận với các nước trên thế giới (như Pháp), xem nội trú là một con đường để trở thành bác sĩ chuyên khoa. Số lượng bác sĩ nội trú tăng lên đáng kể, không còn giữ vị thế "tinh hoa" như trước. Một bộ môn có thể có từ 20 đến gần 30 bác sĩ nội trú.
TS Phạm Hùng Vân, Hiệu trưởng Trường đại học Phan Châu Trinh, chia sẻ mô hình đào tạo bác sĩ nội trú ở Việt Nam hiện nay có nhiều điểm khác biệt so với trước đây, cũng như so với các nước phát triển. Trước kia, sau khi tốt nghiệp bác sĩ, người học thi vào nội trú, nếu trúng tuyển sẽ làm việc và được trả lương như bác sĩ tại bệnh viện. Tuy nhiên, hiện nay dù vẫn phải thi tuyển nhưng bác sĩ nội trú lại phải đóng học phí, điều này còn chưa hợp lý.
"Tại Việt Nam, bác sĩ học 6 năm nhưng khi ra trường mức lương vẫn còn thấp, chưa tương xứng với thời gian và công sức đầu tư cho nghề nghiệp. Mặc dù chương trình nội trú từ trước năm 1975 đến nay vẫn duy trì chất lượng tốt, đòi hỏi bác sĩ phải thực hành nhiều, tự đưa ra quyết định chuyên môn, nhưng việc giám sát và quản lý ở giai đoạn đầu hành nghề vẫn rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho người bệnh", TS Vân cho hay.
Theo quan điểm của ông, việc quản lý đào tạo bác sĩ nên thuộc về Bộ Y tế thay vì Bộ Giáo dục và Đào tạo, bởi ngành y có tính đặc thù cao, liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người. Điều này cũng từng được nhiều bác sĩ kiến nghị, đặc biệt là những người có kinh nghiệm từ trước năm 1975.
Trong khi đó, ông Hoài Nam lại cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo mới là cơ quan có thẩm quyền cấp các văn bằng học thuật như thạc sĩ, tiến sĩ. Bộ Y tế chỉ nên cấp các chứng chỉ xác nhận trình độ chuyên môn và năng lực hành nghề.
Đề xuất hợp nhất bác sĩ CK1, CKII và bác sĩ nội trú
Mới đây, Bộ Y tế đã có báo cáo thuyết minh, giải trình nội dung "Đào tạo trình độ chuyên khoa lĩnh vực sức khỏe thuộc hệ thống giáo dục quốc dân do Bộ Y tế quản lý".
Việt Nam hiện đang triển khai đào tạo chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe theo ba hình thức gồm: chuyên khoa cấp I (CKI), chuyên khoa cấp II (CKII) và bác sĩ nội trú. Mô hình này được kế thừa từ hệ thống ở Pháp, duy trì hơn 50 năm qua (từ năm 1972), do Bộ Y tế quản lý và các trường đại học y, dược tổ chức đào tạo.
Trong đó, chương trình đào tạo bác sĩ nội trú kéo dài 3 năm, là một phương thức đào tạo chuyên gia giỏi, nhân tài trẻ của ngành y tế, tuyển chọn qua thi tuyển cạnh tranh, đào tạo thực hành chuyên sâu tại bệnh viện.
Tuy nhiên, Bộ Y tế nhận định mô hình này còn tồn tại một số hạn chế như: các văn bằng CKI, CKII, bác sĩ nội trú chưa thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, thiếu cơ sở pháp lý cho công nhận, đối sánh và hội nhập quốc tế; thời gian đào tạo ngắn (2-3 năm) so với chuẩn quốc tế; chưa áp dụng đầy đủ mô hình đào tạo dựa trên năng lực và thiếu cơ chế kiểm định độc lập và thống nhất chuẩn năng lực hành nghề; cơ chế tài chính và chế độ thực hành cho học viên chưa hợp lý.
Bộ Y tế đề xuất hợp nhất CKI, CKII và bác sĩ nội trú thành bậc đào tạo duy nhất cấp văn bằng chuyên khoa, thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, có thời gian tối thiểu 3 năm, gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo - thực hành - kiểm định chất lượng.
Đào tạo bác sĩ nội trú ở nước ngoài ra sao?
Theo TS Vân, ở nước ngoài các trường đại học chỉ đào tạo bác sĩ, thạc sĩ và tiến sĩ; không đào tạo nội trú hay chuyên khoa I, chuyên khoa II như Việt Nam. Việc tuyển chọn và đào tạo nội trú được đảm nhiệm bởi những hội đồng độc lập, không phải bởi trường đại học. Hệ thống này tạo ra sự phân tách rõ ràng giữa đào tạo hàn lâm và đào tạo thực hành sau đại học.
Bên cạnh đó, ở nhiều quốc gia trên thế giới, sau khi tốt nghiệp bác sĩ, người học thông qua xét tuyển chặt chẽ để vào nội trú. Thời gian nội trú thường kéo dài khoảng 2-3 năm tùy chuyên ngành. Sau khi hoàn thành, bác sĩ có thể được cấp chứng chỉ hành nghề nhưng chỉ trong phạm vi bệnh viện.
Nếu muốn hành nghề độc lập ngoài bệnh viện, họ buộc phải hoàn thành chương trình chuyên khoa, vốn do các hội đồng chuyên môn cấp, chứ không phải do trường đại học. Đây là mô hình hợp lý vì đảm bảo được chất lượng chuyên môn và tính độc lập của hệ thống đào tạo sau đại học.
Đại biểu Nguyễn Hải Nam (TP Huế) cho rằng việc quản lý đào tạo ngành khoa học sức khỏe nên thuộc quản lý của Bộ Y tế cũng phù hợp mô hình quốc tế, khi quản lý theo ngành và chuyên ngành mà nhiều nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Đức, Anh... đang áp dụng. Việc này đảm bảo thống nhất giữa đào tạo với cấp phép và hành nghề, khi đây là cơ quan duy nhất hiểu rõ nhu cầu nhân lực ngành y.
Nguồn: https://tuoitre.vn/dao-tao-bac-si-noi-tru-lam-gi-giu-tinh-hoa-nganh-y-2025120100421814.htm
Bình luận (0)