Để nghệ nhân tự hào với danh hiệu nghề

Nghệ nhân nhân dân Nguyễn Văn Tiếp mong muốn nhà nước có cơ chế hỗ trợ cho các danh hiệu nghệ nhân làng nghề. Ảnh: XUÂN HIỀN — Nghệ nhân nhân dân Nguyễn Văn Tiếp mong muốn Nhà nước có cơ chế hỗ trợ cho các danh hiệu nghệ nhân làng nghề. Ảnh: XUÂN HIỀN

Động viên tinh thần

Tính đến nay, ông Nguyễn Văn Tiếp (phường Điện Bàn), Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân (NNND) gần 8 năm.

Nhìn lại thời gian qua, ông Tiếp cho biết, mặc dù danh hiệu NNND mang đến cho ông niềm tự hào cũng như cơ hội trong nghề, nhưng nếu nói sự tôn vinh cụ thể thì hầu như không có.

Tương tự, NNND Nguyễn Long Bửu, ở làng đá mỹ nghệ Non Nước (phường Ngũ Hành Sơn) cho biết, từ khi được phong tặng danh hiệu NNND (năm 2016) đến nay, hầu như ông chưa nhận được sự hỗ trợ.

Thành phố Đà Nẵng sau sáp nhập có 55 nghệ nhân làng nghề, bao gồm 12 NNND và 43 Nghệ nhân ưu tú (NNƯT). Đội ngũ này được xem là những tinh hoa làng nghề, lưu giữ những “ngón nghề” độc đáo truyền dạy cho các thế hệ tiếp nối.

Theo Nghị định số 43/2024/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định chi tiết về xét tặng danh hiệu "Nghệ nhân nhân dân", "Nghệ nhân ưu tú" trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ, để được công nhận các danh hiệu này, hồ sơ phải đáp ứng những yêu cầu khắt khe.

Cụ thể như: có kỹ năng đặc biệt xuất sắc, tâm huyết, tận tụy với nghề; có nhiều công sức đóng góp vào việc giữ gìn và phát triển nghề thủ công mỹ nghệ; có thời gian hoạt động liên tục trong nghề thủ công mỹ nghệ hoặc cộng dồn từ 20 năm trở lên... Vậy nên, nhiều người dù phấn đấu cả đời làm nghề cũng khó có thể chạm tới các danh hiệu này.

Nghệ nhân nhân dân Huỳnh Sướng - người có nhiều đóng góp cho nghề thủ công mỹ nghệ. Ảnh: VĨNH LỘC

NNND Huỳnh Sướng (làng mộc Kim Bồng, phường Hội An) bộc bạch, nếu Nhà nước có cơ chế hỗ trợ cụ thể cho nghệ nhân, sẽ góp phần động viên, khuyến khích họ cống hiến nhiều hơn cho nghề.

Theo NNND Nguyễn Văn Tiếp, các nghệ nhân, thợ giỏi chính là báu vật của nghề nên Nhà nước cần có sự quan tâm đúng mức và tôn vinh tài năng bằng các hành động thiết thực.

“Để bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống cần quan tâm nhân tố con người; trong đó các thế hệ nghệ nhân là yếu tố quyết định trực tiếp, bởi nghệ nhân là các kho báu kinh nghiệm, bí quyết nghề. Đồng thời, họ cũng là những người có sứ mệnh lĩnh hội cải biến, bổ sung nghề; là cầu nối giữa tổ nghiệp với các thế hệ mai sau”, NNND Nguyễn Văn Tiếp phân tích.

Chờ cơ chế hỗ trợ

Thực tế không ít làng nghề truyền thống thoát khỏi tình trạng mai một hoặc bờ vực phá sản nhờ vào tài năng của nghệ nhân khi họ đứng ra truyền dạy nghề, góp phần mở ra cơ hội hồi sinh, phát triển. Điều này thể hiện rõ nét tại một số làng nghề truyền thống trên địa bàn thành phố như mộc Kim Bồng, đúc đồng Phước Kiều…

NNND Nguyễn Văn Tiếp cho biết, khi chưa sáp nhập tỉnh đã nhiều lần đề xuất Nhà nước nghiên cứu hỗ trợ nghệ nhân như cấp miễn phí thẻ bảo hiểm y tế - như là phần thưởng khuyến khích, động viên nghệ nhân giữ nghề, thể hiện sự trân trọng với đóng góp và danh hiệu nghệ nhân đạt được, nhưng không thành vì không có quy định.

“Ngành liên quan cho rằng, theo Nghị định số 109 của Chính phủ về việc hỗ trợ đối với NNND và NNƯT, chỉ những người có thu nhập dưới 50% mức lương ở cơ sở mới được hỗ trợ ít tiền hằng tháng”, ông Nguyễn Văn Tiếp chia sẻ.

Nếu có cơ chế hỗ trợ, nghệ nhân sẽ yên tâm cống hiến cho nghề. Ảnh: VĨNH LỘC

Không phủ nhận, những năm qua tỉnh Quảng Nam (cũ) và thành phố Đà Nẵng (cũ) ban hành một số chính sách hỗ trợ nghề nông thôn, làng nghề trên địa bàn, nhưng với cá nhân có danh hiệu cụ thể như NNND hay NNƯT thì chưa thiết thực.

Theo đại diện Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng, bất cứ sự hỗ trợ đối với các danh hiệu NNND, NNƯT phải thực hiện theo quy định. Thời gian gần đây, Nhà nước ban hành một số hỗ trợ như ưu tiên phân bổ các đề án khuyến công, phát triển làng nghề cho những cơ sở có nghệ nhân đạt danh hiệu, nhưng việc này cần triển khai theo quy trình, đăng ký hồ sơ cụ thể.

NNND Lê Đức Hạ (phường Điện Bàn) cho rằng, những cơ chế hỗ trợ của Nhà nước dành cho nghệ nhân không đơn thuần là vật chất mà còn thể hiện sự trân trọng với những đóng góp của nghệ nhân trong việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề.

Nguồn: https://baodanang.vn/de-nghe-nhan-tu-hao-voi-danh-hieu-nghe-3306501.html