Đề xuất làm rõ và đánh giá tác động của việc thu hồi đất đai

Theo các đại biểu Tổ 14, cần làm rõ và có đánh giá tác động của việc thu hồi đất để thực hiện dự án nhằm tránh những bất cập, vướng mắc và khiếu kiện.

Sáng 19/11, Quốc hội thảo luận ở Tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế; chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Đóng góp ý kiến vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, đa số các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết. Đồng thời, đề nghị tiếp tục rà soát, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để phù hợp với các chủ trương, quan điểm cụ thể của cấp có thẩm quyền; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật.

Toàn cảnh phiên thảo luận tại Tổ 14. Ảnh: Quốc hội.

Bên cạnh đó, các ĐBQH đề nghị tiếp tục rà soát các quy định phải bảo đảm phù hợp quy định của Hiến pháp, bảo đảm tính khả thi, công bằng, minh bạch, không gây khiếu kiện, khiếu nại, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Đề cập về các trường hợp Nhà nước thu hồi đất (Điều 3) của dự thảo Nghị quyết, đại biểu Trần Thị Kim Nhung - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh đề nghị làm rõ hơn cơ sở đề xuất tỷ lệ diện tích và tỷ lệ số người đồng thuận; cơ chế xử lý đối với diện tích còn lại của dự án khi nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và nhận được sự đồng thuận của trên 75% số lượng chủ sử dụng đất trong phạm vi thực hiện dự án.

Theo đại biểu Trần Thị Kim Nhung, việc xử lý diện tích đất còn lại và số người có đất còn lại cần phải bảo đảm quyền con người, quyền công dân theo quy định của Hiến pháp; hạn chế phát sinh khiếu nại, khiếu kiện. Do đó, đại biểu đề nghị cần có quy định hài hòa lợi ích khi tính tiền bồi thường, tránh khả năng phát sinh khiếu nại, khiếu kiện khi áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh để tính tiền bồi thường đối với những trường hợp còn lại vì giá đất trong bảng giá thường thấp hơn mức giá trung bình đã thỏa thuận. Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị Chính phủ cần có sự đánh giá tác động của việc thu hồi đất trong trường hợp trên.

Liên quan đến cơ chế xử lý đối với diện tích còn lại của dự án khi nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và nhận được sự đồng thuận của trên 75% số lượng chủ sử dụng đất trong phạm vi thực hiện dự án, đại biểu Đỗ Thị Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh nhận thấy, hiện nay, việc tính tiền đền bù, thu hồi đất để thực hiện dự án UBND cấp xã thực hiện là theo quy định của Luật Đất đai quy định, còn thỏa thuận đền bù giữa chủ đầu tư dự án và người dân thường cao hơn.

Do đó, để tránh bất cập, vướng mắc xảy ra và có thể gây ra khiếu kiện kéo dài liên quan đến việc thực hiện thu hồi để thực hiện các dự án, đại biểu Đỗ Thị Lan đề nghị Cơ quan soạn thảo dự thảo Nghị quyết làm rõ, có sự đánh giá tác động đối việc phương án, thỏa thuận đền bù đất giữa chủ đầu tư và người dân cũng như việc thuận giữa UBND cấp xã thực hiện thỏa thuận với người dân.

Đại biểu Trần Thị Kim Nhung, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh. Ảnh: Quốc hội.

Nêu quan điểm về việc bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý (khoản 1 Điều 3), đại biểu Đỗ Thị Lan cho biết, hiện nay, nước ta đang rất cần có những cơ sở cai nghiện ma túy tư nhân để thực hiện cai nghiện ma túy tự nguyện để giảm gánh nặng cho Nhà nước khi thực hiện các nhiệm vụ cai nghiện ma túy.

Tuy nhiên, theo đại biểu Đỗ Thị Lan, những cơ sở cai nghiện ma túy tư nhân lại đang gặp khó khăn trong việc thực hiện vì vướng mắc liên quan đến đất đai. Vì vậy, đại biểu Đỗ Thị Lan đồng tình với việc bổ sung nội dung thu hồi đất để làm cơ sở cai nghiện ma túy nhưng chưa đồng thuận với việc chỉ quy định là thu hồi đất cho những cơ sở cai nghiện ma túy của lực lượng vũ trang quản lý. Theo đại biểu, việc thu hồi đất không nên hạn chế về phạm vi do lực lượng vũ trang quản lý nhằm tạo điều kiện cho các cơ sở tư nhân thực hiện việc cai nghiện cho các đối tượng nghiện ma túy.

Bổ sung quy định cho phép UBND cấp xã được khai thác, cho thuê ngắn hạn quỹ đất đang quản lý

Đóng góp ý kiến về quy định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất (Điều 4) của dự thảo Nghị quyết, đại biểu Trần Đình Gia - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh đề nghị nghiên cứu xem xét bỏ khoản 5, vì trong trường hợp đấu giá đất ở nếu chỉ căn cứ quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chung thì không xác định được diện tích đất ở trong lô đất, dẫn đến không tính được giá đất. Trong khi đó, theo dự thảo Nghị quyết, sau này sẽ áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh để xác định giá đất.

Tại khoản 7 quy định: “Cho phép điều chỉnh thời hạn sử dụng đất cho nhà đầu tư mới thay thế nhà đầu tư đã giải thể, phá sản; nhà đầu tư nhận chuyển nhượng dự án đầu tư có sử dụng đất. Nhà đầu tư mới, nhà đầu tư nhận chuyển nhượng dự án đầu tư phải nộp bổ sung tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định của pháp luật”.

Với quy định trên, đại biểu Trần Đình Gia đề nghị giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung nhằm bảo đảm có đầy đủ căn cứ để thực hiện việc điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, xác định rõ thời điểm được phép điều chỉnh và hình thức điều chỉnh, tránh phát sinh khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng thực tế.

Đại biểu Trần Đình Gia, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh. Ảnh: Quốc hội.

Đối với bảng giá đất (Điều 7), đại biểu Trần Đình Gia đề nghị bỏ khoản 6, đồng thời tại khoản 4 đề nghị bổ sung trường hợp xác định giá đất quy định tại khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai năm 2024, sửa thành: “Đối với trường hợp áp dụng giá đất cụ thể quy định tại Điều 160, khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai năm 2024 nhưng đến ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành, cơ quan có thẩm quyền chưa ban hành quyết định về giá đất cụ thể thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định việc xác định giá đất theo quy định của Nghị quyết này hoặc tiếp tục xác định giá đất cụ thể theo quy định của Luật Đất đai…”.

Theo đại biểu Trần Đình Gia, việc sửa đổi như trên nhằm bảo đảm tính thống nhất trong quá trình tổ chức thực hiện, tránh chồng chéo hoặc mâu thuẫn khi áp dụng các quy định về xác định giá đất tại thời điểm chuyển tiếp.

Về việc khai thác quỹ đất do UBND cấp xã quản lý, đại biểu Trần Đình Gia cho rằng, Luật Đất đai năm 2024 chỉ quy định việc cho thuê đất ngắn hạn đối với quỹ đất do Trung tâm Phát triển quỹ đất quản lý. Trong khi thực tế quỹ đất do UBND cấp xã quản lý, ngoài diện tích đất công ích được phép cho thuê ngắn hạn còn có nhiều loại đất khác chưa có quy định về việc khai thác tạm thời trước khi giao đất, cho thuê đất ổn định lâu dài.

Hiện nay, UBND cấp xã đã có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án. Vì vậy, để tránh lãng phí quỹ đất trong thời gian chờ triển khai quy hoạch, đại biểu đề nghị bổ sung quy định cho phép UBND cấp xã được khai thác, cho thuê ngắn hạn quỹ đất đang quản lý, đồng thời áp dụng trình tự, thủ tục tương tự như đối với Tổ chức phát triển quỹ đất.

Đối với xác định lại diện tích đất ở, Luật Đất đai năm 2024 cho phép xác định lại diện tích đất ở đối với trường hợp có giấy tờ theo Điều 137, nhưng không cho phép đối với trường hợp không có giấy tờ theo Điều 137. Điều này gây ra sự thiếu công bằng giữa người sử dụng đất có giấy tờ và người không có giấy tờ theo Điều 137, trong khi cả hai trường hợp đều có quyền được công nhận đất ở theo Điều 138 và Điều 141.

Để bảo đảm thống nhất và đáp ứng nhu cầu thực tiễn địa phương, đại biểu Trần Đình Gia đề nghị cho phép xác định lại diện tích đất ở đối với cả trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất theo Điều 137. Ngoài ra, để đảm bảo công bằng giữa người được cấp Giấy chứng nhận trước và sau ngày 01/7/2004 nhưng chưa được xác định đúng diện tích đất ở theo quy định, đại biểu đề nghị cho phép xác định lại diện tích đất ở đối với tất cả trường hợp đã cấp Giấy chứng nhận đến trước ngày 01/8/2024.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/de-xuat-lam-ro-va-danh-gia-tac-dong-cua-viec-thu-hoi-dat-dai-d785318.html