Giảm gánh nặng thuế: Cơ hội vàng nâng thu nhập cho hàng triệu người lao động

Kể từ khi Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi được Chính phủ trình lên Quốc hội, đây đã trở thành một trong những chủ đề kinh tế được quan tâm nhất, thu hút sự chú ý của hàng triệu người lao động và cộng đồng doanh nghiệp. Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều bất ổn, áp lực lạm phát và chi phí sinh hoạt tăng cao, việc điều chỉnh chính sách thuế theo hướng hỗ trợ người dân được coi là một động thái kịp thời, nhân văn và mang tính chiến lược của cơ quan quản lý.

Theo thông tin mới nhất từ Bộ Tài chính, trên cơ sở tiếp thu ý kiến thẩm tra và thảo luận của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, dự án luật đã được hoàn thiện với những thay đổi nổi bật nhằm đảm bảo tính công bằng, hợp lý và phù hợp hơn với thực tiễn đời sống xã hội; tác động đến tầng lớp thu nhập trung bình tạo nên một bức tranh toàn diện về vai trò của chính sách tài khóa trong giai đoạn phục hồi kinh tế. Sự thay đổi này không chỉ là một điều chỉnh kỹ thuật mà còn là một cam kết của Nhà nước trong việc bảo đảm an sinh xã hội và tạo động lực cho phát triển bền vững.

Mở rộng dư địa tài chính cho tầng lớp thu nhập trung bình

Thay đổi cốt lõi và mang tính đột phá nhất trong dự thảo lần này chính là việc điều chỉnh mạnh mẽ mức giảm trừ gia cảnh, một yếu tố then chốt quyết định gánh nặng thuế của người dân. Cụ thể, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết nâng mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 9 triệu đồng lên 15,5 triệu đồng/tháng, và cho mỗi người phụ thuộc từ 3,6 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng/tháng. Các chuyên gia kinh tế đều nhận định đây là mức tăng đáng kể, thể hiện sự đồng hành của Nhà nước với người dân trong việc đối phó với chi phí sinh hoạt leo thang, vốn đã tăng cao trong những năm gần đây do ảnh hưởng của chuỗi cung ứng toàn cầu và lạm phát.

Theo phân tích chuyên sâu của Bộ Tài chính, mức giảm trừ mới này đã nới rộng ngưỡng thu nhập chịu thuế, mang lại lợi ích trực tiếp cho đông đảo người lao động. Một cá nhân không có người phụ thuộc, với mức thu nhập lên đến 17 triệu đồng/tháng, sẽ chưa phải nộp thuế. Tương tự, một gia đình có một người phụ thuộc sẽ có mức thu nhập chưa phải chịu thuế là 24 triệu đồng/tháng, và nếu có hai người phụ thuộc, con số này tăng lên 31 triệu đồng/tháng. "Sự điều chỉnh này không chỉ là một con số, mà là sự cải thiện đáng kể về "thu nhập thực", giúp người lao động có khả năng tích lũy và tiêu dùng tốt hơn. Đây là một cơ chế tự động giúp bơm tiền trực tiếp vào nền kinh tế thông qua kênh tiêu dùng, một yếu tố cực kỳ quan trọng để thúc đẩy tổng cầu nội địa trong bối cảnh xuất khẩu gặp nhiều khó khăn", lãnh đạo Cục Thuế nhấn mạnh.

Giảm gánh nặng thuế: Cơ hội vàng nâng thu nhập cho hàng triệu người lao động - Ảnh 1. — Tất cả người nộp thuế đều được giảm nghĩa vụ thuế so với biểu thuế hiện hành.

Bên cạnh việc tăng giảm trừ gia cảnh, việc cải cách biểu thuế lũy tiến từng phần cũng là một điểm nhấn quan trọng. Biểu thuế hiện hành với bảy bậc thuế suất từ 5% đến 35% và khoảng cách thu nhập giữa các bậc còn hẹp, thường dẫn đến tình trạng cá nhân chỉ cần tăng thu nhập một chút là đã phải nhảy sang bậc thuế suất cao hơn ("tăng thuế đột ngột"), gây áp lực tâm lý và tính toán phức tạp. Dự thảo Luật đề xuất rút gọn biểu thuế chỉ còn năm bậc, đồng thời nới rộng khoảng cách thu nhập giữa các bậc. Ví dụ, bậc một sẽ áp dụng cho thu nhập đến 10 triệu đồng/tháng (thuế suất 5%); bậc hai từ trên 10 triệu đến 30 triệu đồng/tháng (thuế suất 15%). Sự điều chỉnh này giải quyết triệt để vấn đề "bẫy thuế suất" ở các bậc thu nhập trung bình thấp.

Hiện Bộ Tài chính đang nghiên cứu khả năng điều chỉnh giảm các mức thuế suất ở bậc hai và bậc ba xuống còn 10% và 20% (thay vì 15% và 25% như đề xuất ban đầu). Theo đánh giá sơ bộ, với phương án thuế mới được đề xuất, tất cả người nộp thuế đều được giảm nghĩa vụ thuế so với biểu thuế hiện hành. Việc rút gọn số bậc và nới rộng khoảng cách, cộng thêm việc giảm thuế suất ở các bậc thu nhập trung bình, tạo ra một cơ chế thuế minh bạch, dễ hiểu và công bằng hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc khuyến khích những người có thu nhập cao nỗ lực hơn, vì họ sẽ không còn lo lắng về việc "nộp thuế nhiều" một cách đột ngột, từ đó khuyến khích tính minh bạch trong kê khai thu nhập.

Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung các quy định về miễn, giảm thuế cho một số khoản thu nhập đặc thù, như thu nhập từ quỹ bảo hiểm hưu trí tự nguyện, tiền lương làm việc ban đêm, làm thêm giờ, trợ cấp thôi việc/mất việc làm do doanh nghiệp chi trả, và lãi trái phiếu chính quyền địa phương. Đáng chú ý là đề xuất cho phép người nộp thuế được trừ một số khoản chi phí về y tế, giáo dục trước khi tính thuế. Đây là những khoản chi phí thiết yếu, thường chiếm tỷ trọng lớn trong chi tiêu gia đình, nếu được khấu trừ sẽ làm giảm đáng kể gánh nặng tài chính, thể hiện sự tiệm cận với thông lệ thuế tiên tiến trên thế giới, nơi chi phí thiết yếu cho cuộc sống được xem xét kỹ lưỡng khi tính toán nghĩa vụ thuế.

Tác động đa chiều

Các chuyên gia kinh tế khẳng định, những điều chỉnh lần này là bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa chính sách thuế và đáp ứng kịp thời yêu cầu của nền kinh tế. Việc nâng mức giảm trừ gia cảnh được nhận định là phù hợp với xu hướng tăng chi phí sinh hoạt, góp phần cải thiện thu nhập thực và giảm áp lực tài chính cho người lao động.

"Việc rút gọn biểu thuế lũy tiến và mở rộng khoảng cách thu nhập giữa các bậc là hướng tiếp cận hợp lý nhằm bảo đảm tính minh bạch, giảm sự phức tạp trong áp dụng. Đề xuất giảm thuế suất ở một số bậc không chỉ giúp giảm nghĩa vụ thuế, mà còn tạo động lực khuyến khích lao động có trình độ, kỹ năng nâng cao năng suất, qua đó đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế. Những điều chỉnh này phù hợp với xu hướng quốc tế về cải thiện môi trường thuế nhằm hỗ trợ tầng lớp thu nhập trung bình, đây là nhóm có vai trò quan trọng trong tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế", TS Nguyễn Minh Phong phân tích.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp, việc giảm nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân được xem là một động thái hỗ trợ gián tiếp nhưng cực kỳ hiệu quả, mang lại hai lợi ích chính là giảm áp lực nhân sự và kích thích sức mua thị trường. TS Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội bày tỏ quan điểm, chính sách giảm thuế cá nhân là một trợ lực tài chính trực tiếp cho người lao động, giúp họ duy trì được mức sống tốt hơn mà không cần doanh nghiệp phải tăng lương đột ngột. Điều này gián tiếp giúp doanh nghiệp ổn định chi phí nhân sự và giảm áp lực cạnh tranh về lương bổng trong việc giữ chân nhân tài. Khi người lao động hài lòng hơn về thu nhập thực tế, năng suất lao động và sự gắn bó với công ty cũng được cải thiện đáng kể, tạo ra một môi trường làm việc tích cực hơn cho sự phát triển dài hạn của doanh nghiệp.

Giảm gánh nặng thuế: Cơ hội vàng nâng thu nhập cho hàng triệu người lao động - Ảnh 2. — Khi thuế giảm, người dân có thêm "tiền tươi" để chi tiêu, đặc biệt là tầng lớp trung lưu.

Dưới góc nhìn thị trường, chuyên gia kinh tế Trần Mạnh Hùng phân tích thêm, khi thuế giảm, người dân có thêm "tiền tươi" để chi tiêu, đặc biệt là tầng lớp trung lưu. Sự gia tăng sức mua này sẽ tạo ra cầu nội địa mạnh mẽ, kích thích sản xuất và kinh doanh cho hầu hết các ngành hàng, từ tiêu dùng nhanh đến dịch vụ, du lịch và bất động sản. Đây là một đòn bẩy kinh tế vĩ mô quan trọng hơn nhiều so với các gói hỗ trợ tín dụng thông thường, vì nó tác động trực tiếp, nhanh chóng và lan tỏa đến toàn bộ chuỗi cung ứng và thị trường nội địa.

Đặc biệt, dự thảo Luật cũng thể hiện sự quan tâm đến hộ kinh doanh cá thể, một thành phần quan trọng của nền kinh tế."Việc đề xuất thu thuế dựa trên thu nhập thực - doanh thu trừ chi phí thay vì chỉ dựa trên doanh thu là một động thái được chúng tôi mong chờ từ lâu. Một hộ kinh doanh mặt hàng ăn uống hay dịch vụ có chi phí nguyên liệu và vận hành rất lớn, nên việc áp thuế theo tỷ lệ doanh thu thường tạo ra gánh nặng không công bằng. Áp dụng phương thức mới này sẽ khuyến khích chúng tôi hạch toán minh bạch hơn, tiến tới mô hình doanh nghiệp, giúp quản lý tốt hơn, đồng thời giảm thiểu gánh nặng thực tế cho những hộ kinh doanh có tỷ lệ chi phí cao. Đây là sự công bằng và hỗ trợ thiết thực nhất", bà Đỗ Thị Xuân, một chủ hộ kinh doanh may mặc (Hà Nội) chia sẻ.

Bộ Tài chính dự kiến báo cáo Chính phủ phương án thu thuế trên thu nhập (doanh thu trừ chi phí) đối với tất cả cá nhân có doanh thu trên ngưỡng không chịu thuế, thay vì chỉ dựa trên tỷ lệ doanh thu như hiện hành. Cụ thể, hộ kinh doanh có doanh thu dưới 3 tỷ đồng sẽ nộp thuế với thuế suất tương ứng với thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ. Đề xuất này đã tiếp thu ý kiến của các đại biểu và chuyên gia, tạo sự công bằng hơn, khuyến khích các hộ kinh doanh hạch toán minh bạch và tiến tới mô hình doanh nghiệp, giúp nhà nước quản lý thuế hiệu quả hơn, đồng thời giảm thiểu gánh nặng cho những hộ kinh doanh có chi phí lớn.

Có thể thấy, phương án điều chỉnh lần này là một bước hoàn thiện chính sách thuế theo hướng công bằng, đồng bộ và có tính dự báo cao. Nếu được thông qua, dự án Luật sẽ góp phần mở rộng nguồn lực cho người dân, tạo nền tảng vững chắc cho phục hồi và phát triển kinh tế trong giai đoạn tới, khẳng định vai trò của chính sách tài khóa trong việc hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động vượt qua thách thức kinh tế./.

Nguồn: https://vtv.vn/giam-ganh-nang-thue-co-hoi-vang-nang-thu-nhap-cho-hang-trieu-nguoi-lao-dong-100251202225249046.htm