Giữ gìn và phát huy giá trị biệt thự cổ số 1 Pasteur

Công trình cổ có giá trị độc đáo

Trong số các công trình Pháp thuộc còn lại trên địa bàn thành phố, biệt thự số 1 Pasteur được đánh giá đặc biệt nổi bật. Theo NSND Huỳnh Hùng, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đây từng là dinh thự của một quan chức thời thuộc địa, có kiến trúc độc đáo và là một trong những công trình đẹp nhất trong số các công trình Pháp để lại ở Đà Nẵng.

Biệt thự số 1 Pasteur có tuổi đời trên 100 năm và được thiết kế theo hướng kiến trúc mở, kết hợp hài hòa giữa sự bề thế và tính gần gũi với thiên nhiên. “Công trình này đã được đưa vào danh sách những công trình kiến trúc có giá trị cần bảo tồn. Vì vậy, điều đầu tiên và quan trọng nhất là phải bảo tồn và phát huy giá trị của ngôi nhà này”, NSND Huỳnh Hùng nhấn mạnh.

Cùng quan điểm tôn vinh giá trị di sản, KTS Nguyễn Quang Bảo, Trưởng khoa Kiến trúc, Trường Đại học Kiến trúc Đà Nẵng cho hay, công trình được xây dựng từ nửa đầu thế kỷ XX, mang phong cách hiện đại nhưng khác biệt so với nhiều công trình cùng thời tại Việt Nam.

Cấu trúc và ngôn ngữ kiến trúc của biệt thự thuộc hàng hiếm, độc đáo với các đường cong mềm mại, không gian linh hoạt và chi tiết trang trí tối giản, song vẫn giữ được tinh thần của kiến trúc Pháp.

*Biệt thự cổ số 1 Pasteur là công trình với lối kiến trúc art-deco duy nhất ở Đà Nẵng.*

Trong khi đó, KTS Nguyễn Xuân Trung, giảng viên Khoa Kiến trúc, Trường Đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng), nhận định, biệt thự số 1 Pasteur là một trong những công trình kiến trúc Pháp mang phong cách Đông Dương rất đẹp và được nghiên cứu xây dựng phù hợp với điều kiện tự nhiên Việt Nam.

“Đến nay, công trình đã được duy tu, bảo dưỡng vài lần nhưng vẫn giữ nguyên nét kiến trúc ban đầu. Mặt khác, công trình cũng chứa đựng giá trị lịch sử, văn hóa, gần như là một minh chứng cho quá trình phát triển của thành phố”, KTS Nguyễn Xuân Trung nói.

Ưu tiên khai thác phục vụ lĩnh vực văn hóa

Với giá trị và bề dày lịch sử của biệt thự số 1 Pasteur, NSND Huỳnh Hùng cho rằng, để bảo tồn, phát huy tốt nhất giá trị của công trình này, thành phố nên nghiên cứu, ưu tiên sử dụng tòa nhà để phục vụ các hoạt động trưng bày, triển lãm và hội thảo văn học - nghệ thuật.

“Điều quan trọng trước hết là phải bảo tồn, đồng thời phát huy. Phát huy ở đây nghĩa là để công chúng, nhân dân có thể tiếp cận, vừa tham gia hoạt động, vừa chiêm ngưỡng ngôi nhà này”, NSND Huỳnh Hùng nhấn mạnh.

*Ngày nay, Đà Nẵng chỉ còn lại số ít biệt thự cổ .*

Về mặt chuyên môn, KTS Nguyễn Quang Bảo nhấn mạnh, trải qua thăng trầm lịch sử, biệt thự số 1 Pasteur đã trở thành 1 di sản sống trong lòng thành phố. Vì vậy, cần có hướng khai thác, sử dụng công trình một cách phù hợp, vừa tránh ảnh hưởng đến giá trị nguyên bản, vừa bảo đảm phát huy công năng, không gian kiến trúc.

“Để phát huy giá trị của di sản, cần nghiên cứu quảng bá và khai thác công trình sao cho công chúng có thể đến tham quan, chiêm ngưỡng như một báu vật. Thành phố có thể sử dụng công trình thành một bảo tàng chuyên đề, hoặc không gian trưng bày các tư liệu quý của Đà Nẵng”, KTS Nguyễn Quang Bảo góp ý.

*Công trình này vốn là biệt thự của một công chức thời Pháp thuộc, với kiến trúc độc đáo, hiếm có còn sót lại.*

Ở góc độ học thuật, KTS Nguyễn Xuân Trung cho rằng cần tiếp cận việc sử dụng công trình theo hướng “bảo tồn thích ứng”, nghĩa là vừa giữ gìn nguyên bản, vừa chuyển đổi công năng phù hợp với đời sống hiện đại. Trong tương lại, đây sẽ trở thành điểm nhấn của không gian “bảo tàng sống”, kết nối các di tích văn hóa - lịch sử lân cận, tạo thành tuyến tham quan hút khách.

Cũng theo ông Trung, việc chuyển đổi công năng của công trình để phục vụ kinh tế - xã hội là cần thiết, nhưng phải bảo đảm ít tác động nhất đến cấu trúc ban đầu. Đơn cử, Bảo tàng Đà Nẵng hiện nay là một điển hình trong việc chuyển đổi công năng của một công trình kiến trúc Pháp có giá trị.

“Với biệt thự số 1 Pasteur, những chức năng như phục vụ văn hóa, nghệ thuật, làm bảo tàng, nơi trưng bày triển lãm là phương án tốt nhất cho công trình. Đó cũng là cách khai thác sâu hơn các giá trị kiến trúc, lịch sử và văn hóa của di sản”, KTS Nguyễn Xuân Trung nói.

[Video] Chuyên gia góp ý về biệt thự cổ số 1 Pasteur

Nguồn: https://baodanang.vn/giu-gin-va-phat-huy-gia-tri-biet-thu-co-so-1-pasteur-3310368.html