Gỡ vướng thuế giá trị gia tăng cho nông sản, thức ăn chăn nuôi

Bộ Tài chính đang dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế Giá trị gia tăng (vừa có hiệu lực từ 1/7/2025). Qua đó, nhằm tháo gỡ các vướng mắc về khấu trừ thuế đầu vào cho nông sản và thức ăn chăn nuôi, cũng như bãi bỏ một quy định về hoàn thuế đang gây rủi ro cho doanh nghiệp xuất khẩu.

Doanh nghiệp "đọng vốn", giảm cạnh tranh vì vướng thuế

Bộ Tài chính cho biết, Luật Thuế Giá trị gia tăng có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Tuy nhiên, qua thời gian ngắn triển khai, Bộ đã nhận được hàng loạt văn bản kiến nghị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hội đồng Tư vấn Chính sách của Thủ tướng Chính phủ, cùng các Hiệp hội và doanh nghiệp phản ánh nhiều vướng mắc trong quá trình thực thi. Các vướng mắc này tập trung chủ yếu vào lĩnh vực nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi, gây ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh và sức cạnh tranh của doanh nghiệp nội.

Đề xuất sửa quy định về thuế giá trị gia tăng trong lĩnh vực nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi. Ảnh minh họa

Theo phản ánh, quy định hiện hành đang tạo ra nhiều bất cập nghiêm trọng. Đối với hàng hóa là sản phẩm nông nghiệp (như cá da trơn, hồ tiêu, cà phê...) mua bán ở khâu thương mại, doanh nghiệp phải trả thuế GTGT 5% đầu vào. Với các mặt hàng chủ yếu để xuất khẩu, quy trình này dẫn đến việc "thu rồi lại hoàn thuế", gây lãng phí thời gian, tiền bạc và làm đọng vốn của doanh nghiệp. Đáng chú ý, các tổ chức tín dụng thường không giải ngân phần thuế này khi cấp vốn lưu động, càng gây áp lực tài chính cho doanh nghiệp.

Quy định này cũng tạo ra sự bất bình đẳng khi nông, thủy sản nhập khẩu không phải chịu thuế GTGT ở khâu nhập khẩu. Trong khi đó, doanh nghiệp xuất khẩu khi mua nông, thủy sản sản xuất trong nước lại phải vay ngân hàng để nộp khoản thuế này, trước khi được hoàn lại.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi đang bị tăng chi phí. Khoản thuế GTGT 5% đầu vào không được khấu trừ, buộc doanh nghiệp phải đưa vào chi phí, làm tăng giá bán và ảnh hưởng trực tiếp đến người chăn nuôi. Tình trạng này làm giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm trong nước so với thức ăn chăn nuôi nhập khẩu (không chịu thuế GTGT).

Một vướng mắc khác đến từ quy định tại điểm c khoản 9 Điều 15 của Luật hiện hành. Theo đó, doanh nghiệp xuất khẩu khi đề nghị hoàn thuế GTGT đầu vào phải chờ xác nhận người bán hàng (nhà cung cấp) cho mình đã kê khai và nộp thuế.

Thực tế, doanh nghiệp mua không có công cụ pháp lý hay kỹ thuật để kiểm tra tình trạng tuân thủ thuế của nhà cung cấp. Nếu bên bán chậm nộp hồ sơ khai thuế hoặc còn nợ thuế, doanh nghiệp mua (dù đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai, chứng từ hợp lệ, thanh toán qua ngân hàng) vẫn không được chấp nhận hoàn thuế. Việc bị từ chối hoàn thuế vì lý do khách quan này ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng tiền, tiến độ sản xuất kinh doanh và gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp.

Đề xuất gỡ khó cho doanh nghiệp

Trước những bất cập trên, Bộ Tài chính khẳng định việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế Giá trị gia tăng là cần thiết. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng tập trung vào các giải pháp cốt lõi để tháo gỡ các vướng mắc hiện tại.

Giải pháp quan trọng nhất là sửa đổi khoản 1 Điều 5 (Đối tượng không chịu thuế). Dự thảo bổ sung quy định cho phép doanh nghiệp, hợp tác xã khi mua nông, thủy sản chưa qua chế biến để bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã khác thì không phải kê khai, tính nộp thuế GTGT nhưng được khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Quy định này được kỳ vọng sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng đọng vốn, lãng phí chi phí tuân thủ do quy trình "thu rồi lại hoàn" cho nông sản xuất khẩu.

Đồng thời, dự thảo cũng tháo gỡ vướng mắc cho ngành thức ăn chăn nuôi bằng cách sửa đổi khoản 5 Điều 9 (Thuế suất). Cụ thể, dự thảo đề xuất bãi bỏ quy định liên quan đến việc áp thuế suất đối với nông sản sử dụng làm thức ăn chăn nuôi. Qua đó, giúp các nhà sản xuất khấu trừ được thuế đầu vào, giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm và tăng sức cạnh tranh với hàng nhập khẩu.

Đặc biệt, để loại bỏ rủi ro bị "treo" vốn cho doanh nghiệp xuất khẩu, dự thảo đề xuất bãi bỏ hoàn toàn điểm c khoản 9 Điều 15. Đây là quy định yêu cầu người bán (nhà cung cấp) phải kê khai, nộp thuế thì doanh nghiệp mua mới đủ điều kiện hoàn thuế. Việc bãi bỏ quy định này sẽ giúp doanh nghiệp chủ động trong dòng tiền và không còn phải chịu trách nhiệm rủi ro từ phía nhà cung cấp.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/go-vuong-thue-gia-tri-gia-tang-cho-nong-san-thuc-an-chan-nuoi-10393589.html