Hoàn thiện thể chế và chính sách hành chính phục vụ Chiến lược Chính phủ số đến năm 2030

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và xu hướng chuyển đổi số toàn cầu, việc xây dựng một Chính phủ số tại Việt Nam trở thành yêu cầu cấp thiết, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, cải thiện chất lượng cung ứng dịch vụ công và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Trước thực tế này, nhiệm vụ khoa học trọng điểm "Nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn phục vụ hoàn thiện thể chế, chính sách, tổ chức bộ máy, quy trình nghiệp vụ hành chính phù hợp với Chiến lược phát triển Chính phủ số đến năm 2030" (Mã số: KC.01.03/21-30) do PGS.TS. Nguyễn Văn Hậu làm Chủ nhiệm, thuộc Chương trình "Nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ phát triển Chính phủ số và đô thị thông minh" đã được triển khai, với mục tiêu xây dựng cơ sở khoa học vững chắc cho quá trình hoàn thiện thể chế, chính sách, bộ máy, nguồn nhân lực và quy trình nghiệp vụ hành chính.

Lý luận và thực tiễn nghiên cứu

Về mặt lý luận, nhiệm vụ cung cấp hệ thống cơ sở tri thức về tổ chức bộ máy, chính sách công, quy trình nghiệp vụ hành chính phục vụ phát triển Chính phủ số. Các nghiên cứu này làm rõ những nguyên tắc, yêu cầu và khung phân tích về thể chế, chính sách, bộ máy, nguồn nhân lực cũng như các quy trình nghiệp vụ hành chính số, từ đó đề xuất lộ trình, giải pháp và chỉ dẫn cụ thể để Việt Nam xây dựng Chính phủ số phù hợp với xu hướng toàn cầu và yêu cầu hội nhập quốc tế.

Về thực tiễn, nhiệm vụ phân tích, đánh giá sâu sắc thực trạng xây dựng Chính phủ điện tử ở Việt Nam, chỉ ra những thành tựu đã đạt được, các điểm thích ứng tốt với yêu cầu phát triển Chính phủ số và những hạn chế cần hoàn thiện. Nghiên cứu đặc biệt quan tâm đến bối cảnh tái cấu trúc bộ máy Nhà nước theo Nghị quyết số 18-NQ/TW, nhằm hướng đến xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Đáng chú ý, nhiệm vụ còn nghiên cứu, rút ra các bài học kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển, từ đó đề xuất các giải pháp khả thi, phù hợp điều kiện Việt Nam, bao gồm các khuyến nghị về hoàn thiện chính sách, tổ chức bộ máy, phát triển nguồn nhân lực và quy trình nghiệp vụ hành chính.

Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc xây dựng các chính sách, pháp luật về công vụ, công chức, dịch vụ công số, quản lý hệ thống thông tin dữ liệu và điều hành của các cơ quan nhà nước. Đồng thời, giúp chuẩn hóa và tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ hành chính, phát triển hệ thống thông tin quản lý, xây dựng Đề án mô hình, cơ cấu tổ chức Chính phủ trong bối cảnh phát triển Chính phủ số. Những giải pháp, chỉ dẫn này có thể được các cơ quan quản lý sử dụng trong thực thi tại các bộ, ngành và địa phương.

Trong lĩnh vực khoa học, nhiệm vụ cung cấp cơ sở dữ liệu, bằng chứng thực tiễn và hệ thống phân tích giúp đánh giá hiệu quả các giải pháp hiện hành, chỉ ra hạn chế và nguyên nhân của chúng, đồng thời rút ra bài học quốc tế phù hợp cho Việt Nam. Điều này đóng góp quan trọng cho việc đào tạo, nghiên cứu, tư vấn chính sách và phát triển các giải pháp công nghệ thông tin phục vụ quản lý nhà nước, đồng thời là tài liệu tham khảo cho các học viện, viện nghiên cứu và cơ sở đào tạo.

Tác động đối với xã hội và phát triển nguồn nhân lực

Nghiên cứu nhiệm vụ giúp nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức và người dân về vai trò của Chính phủ số, khuyến khích sự tham gia của công dân trong xây dựng chính sách và cung ứng dịch vụ công trực tuyến. Hơn nữa, nhiệm vụ tăng cường năng lực nghiên cứu cho các cơ quan và tổ chức tham gia, như Học viện Hành chính và Quản trị công, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Bộ Nội vụ, Văn phòng Chính phủ.

Quá trình thực hiện còn gắn kết trực tiếp với đào tạo nghiên cứu sinh và học viên cao học, góp phần hình thành đội ngũ chuyên gia nắm vững lý luận và thực tiễn phát triển Chính phủ số. Mỗi nhóm nghiên cứu đều hướng dẫn ít nhất một nghiên cứu sinh và hai học viên cao học trong các luận văn, luận án liên quan, đồng thời tạo tiền đề cho các nghiên cứu tiếp theo trong lĩnh vực quản lý công và công nghệ thông tin.

Nhiệm vụ này đặt nền móng quan trọng cho việc xây dựng một Chính phủ số hiệu quả, minh bạch và hướng đến người dân. Kết quả nghiên cứu không chỉ cung cấp cơ sở khoa học cho chính sách công, cải thiện tổ chức bộ máy và quy trình nghiệp vụ hành chính, mà còn góp phần nâng cao năng lực quản trị, thúc đẩy chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong toàn bộ hệ thống hành chính nhà nước.

Thông qua các phân tích khoa học và đề xuất giải pháp thực tiễn, nhiệm vụ đã trở thành một trong những mũi nhọn hỗ trợ Chính phủ Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển Chính phủ số đến năm 2030, tạo nền tảng vững chắc cho việc xây dựng chính sách, pháp luật, đào tạo nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý nhà nước.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/hoan-thien-the-che-va-chinh-sach-hanh-chinh-phuc-vu-chien-luoc-chinh-phu-so-den-nam-2030-197251201130154458.htm