Nghiên cứu cảnh quan biển, đảo nhiệt đới gió mùa Việt Nam: Hướng tới phát triển kinh tế biển xanh bền vững

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, khai thác tài nguyên biển và đảo hợp lý cùng phát triển kinh tế xanh đang là yêu cầu cấp bách, đề tài “Nghiên cứu cảnh quan biển, đảo nhiệt đới gió mùa Việt Nam phục vụ phát triển kinh tế biển xanh bán vùng” (mã số TL.CN-91/21) do TS. Trần Văn Trường chủ nhiệm, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên chủ trì, đã hoàn thành nhiều kết quả khoa học quan trọng, mở ra cơ sở dữ liệu và định hướng ứng dụng thực tiễn cho quản lý và phát triển kinh tế biển bền vững.

Đề tài tập trung xây dựng cơ sở khoa học và hệ thống phân vùng, tiêu chí phân loại cảnh quan biển, đảo nhiệt đới gió mùa Việt Nam. Trên cơ sở khảo sát thực địa, nhóm nghiên cứu đã xác định rõ các đặc điểm phân bố, cấu trúc, năng lực, chức năng và dịch vụ cảnh quan, hệ sinh thái (ESS) tại các kiểu, loại và vùng cảnh quan biển, đảo ven bờ. Đồng thời, nghiên cứu đánh giá mức độ đa dạng cảnh quan điển hình, từ vốn tự nhiên biển như điện gió, rừng ngập mặn, rạn san hô, thảm cỏ biển, nhằm phục vụ phát triển kinh tế biển xanh bán vùng.

Nghiên cứu cảnh quan biển, đảo nhiệt đới gió mùa Việt Nam.

Đề tài áp dụng cho hai khu vực trọng điểm: (i) khu vực biển, đảo Hạ Long – Cát Bà (Quảng Ninh – Hải Phòng) và (ii) khu vực ven biển Phú Yên. Tại hai khu vực này, nhóm nghiên cứu đã xây dựng mô hình định hướng ứng dụng hợp lý cảnh quan nhằm phát triển kinh tế biển xanh bán vùng. Đồng thời, các mô hình này giúp tối ưu hóa khai thác tiềm năng kinh tế của lãnh thổ, từ đó thúc đẩy du lịch sinh thái, năng lượng tái tạo, kinh doanh – thương mại – dịch vụ và nuôi trồng thủy sản, đồng thời tăng chuỗi giá trị sản xuất, cải thiện liên kết liên ngành, liên vùng và năng lực tiêu thụ sản phẩm.

Về cơ sở dữ liệu, đề tài đã xây dựng thành công 17 bản đồ quy mô toàn quốc (tỷ lệ 1/500.000) và 20 bản đồ chi tiết cho hai khu vực trọng điểm (tỷ lệ 1/100.000). Đồng thời, hệ thống dữ liệu GIS cảnh quan biển, đảo nhiệt đới gió mùa ven bờ Việt Nam cũng đã được hình thành, cung cấp công cụ khoa học – quản lý hiệu quả cho các cơ quan quản lý từ trung ương đến địa phương.

Hiệu quả kinh tế – xã hội của đề tài được thể hiện rõ qua việc nhận diện tiềm năng các vùng biển, đảo, xác định chi tiết cảnh quan và giá trị sử dụng tài nguyên. Đây là cơ sở khoa học vững chắc để tổ chức không gian kinh tế – xã hội, hướng tới sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, đồng thời thúc đẩy tái cấu trúc không gian lãnh thổ, nâng cao hiệu quả kinh tế xanh.

Về môi trường, kết quả nghiên cứu hỗ trợ quản lý và bảo tồn quốc gia: các bản đồ cảnh quan, dữ liệu phân bố, cấu trúc, năng lực, chức năng và hệ sinh thái là công cụ hiệu quả cho việc đánh giá hiện trạng và lập quy hoạch bảo tồn cảnh quan biển, đảo quy mô quốc gia. Đồng thời, việc xây dựng các mô hình phát triển kinh tế – xã hội dựa trên cảnh quan biển theo nguyên lý kinh tế biển xanh giúp bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường, bảo tồn các hệ sinh thái và đa dạng sinh học đặc trưng của vùng biển, đảo nhiệt đới gió mùa Việt Nam.

Với những kết quả này, đề tài không chỉ đóng góp vào nền tảng khoa học quản lý cảnh quan biển, đảo mà còn là công cụ thực tiễn hỗ trợ phát triển kinh tế biển xanh bền vững, thúc đẩy khai thác tiềm năng tài nguyên một cách hợp lý và bảo vệ môi trường ven biển Việt Nam.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/nghien-cuu-canh-quan-bien-dao-nhiet-doi-gio-mua-viet-nam-huong-toi-phat-trien-kinh-te-bien-xanh-ben-vung-197251201114838116.htm