Khám phá vườn quốc gia với Cây Di sản thông 2 lá dẹt

1.Chuyển đổi số báo chí — Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà chứa đựng đa dạng sinh học với những nguồn gen quý, thu hút sự khám phá

Dấu tích thời tiền sử giữa rừng già

Hành trình đến với quần thể thông 2 lá dẹt cổ thụ là chuyến đi thú vị qua không gian nguyên sinh đầy mê hoặc. Rừng hỗn giao rậm rạp, các tầng thảm thực vật phủ đầy rêu xanh, những con suối róc rách len lỏi dưới tán cây, tiếng hót của muôn loài chim và vô vàn loài hoa rừng nở rộ theo mùa. Mỗi bước chân như lạc vào thế giới cổ tích. Càng đi sâu, tán rừng càng trở nên dày đặc, các loài nấm bám chặt lấy thân cây từ gốc đến ngọn, rêu như tấm thảm xanh phủ kín, chen nhau mọc trên những cây khô mục chắn ngang lối mòn. Ánh nắng xuyên qua kẽ lá những màn tơ bạc giăng nghiêng khắp rừng, xua tan làn sương mờ lẩn khuất trong cây.

Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà được thành lập năm 2004, là trung tâm đa dạng sinh học hàng đầu của Việt Nam, nơi lưu giữ 2.089 loài thực vật, 74 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam. Trong đó, có nhiều loài quý hiếm, đặc hữu như: pơmu, bách xanh, hoàng đàn...; đặc biệt là thông 2 lá dẹt đã được ghi danh trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới.

Thông 2 lá dẹt là loài đặc hữu rất quý hiếm, chỉ có ở vùng cao nguyên Lang Biang và một vài khu vực phụ cận. Với hình dáng lá mỏng, mềm, dẹt thành 2 bản song song, cùng vẻ đẹp của hoa, trái, chúng được mệnh danh là “sứ giả đến từ thời tiền sử”. Theo các nhà thực vật học, đây là “hóa thạch sống” duy nhất còn tồn tại của một chi cây từng phát triển mạnh mẽ trong kỷ Đệ Tam, mà họ hàng của nó chỉ còn được biết đến qua các mẫu hóa thạch.

Không chỉ mang giá trị rất cao về mặt khoa học, sinh thái, thẩm mỹ, những cây thông 2 lá dẹt cổ thụ còn là biểu tượng linh thiêng trong đời sống tâm linh của đồng bào K’ho bản địa, là nơi gửi gắm niềm tin, câu chuyện tổ tiên và các nghi thức văn hóa truyền thống của bon làng. Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận quần thể 108 cây thông 2 lá dẹt cổ thụ là Cây Di sản Việt Nam, không chỉ tôn vinh giá trị sinh học mà còn ghi nhận vai trò của cây trong đời sống văn hóa tâm linh cộng đồng.

Quần thể 108 cây thông 2 lá dẹt ngàn năm tuổi, đường kính 2 m đã được vinh danh là Cây Di sản

Việc bảo tồn thành công quần thể 108 cây thông cổ thụ là nỗ lực suốt hơn 20 năm không ngừng nghỉ của đội ngũ những người làm công tác bảo vệ rừng ở Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà. Bước chân những người giữ rừng đã in đậm trên từng thảm lá, hốc cây, triền núi, để đo, đếm, giữ lấy từng cây rừng. Các cá thể trong quần thể thông có chiều cao trung bình từ 35 - 40 m, đường kính thân cây đến 2 m, cây mọc tự nhiên, phân bố liên tục trong một khu vực có điều kiện sinh thái ổn định, ít tác động từ con người.

Bảo tồn giá trị Cây Di sản gắn với du lịch sinh thái bền vững

Hòa mình vào một chuyến du lịch khám phá rừng nguyên sinh, băng rừng, vượt suối, trải nghiệm thiên nhiên hoang sơ; chúng tôi được tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp hiếm có của những “cụ cây” thông 2 lá dẹt đại thụ; tận tay chạm vào lớp vỏ sần sùi hiên ngang, sừng sững giữa rừng qua mấy chục đời người. Được nắm tay nhau choàng quanh thân cây để đo xem bao nhiêu người mới ôm xuể; được dùng cành cây khô đo lớp thực bì ngàn năm cộm dày, tầng tầng lớp lớp, qua biết bao mùa lá rụng, ôm trọn những rễ cây sâu thăm thẳm không thể trồi lên mặt đất. Không chỉ vậy, du khách còn có cơ hội lắng nghe những câu chuyện đầy cảm xúc từ người yêu rừng kể về hành trình bảo tồn loài cây đặc hữu như đang nói về việc bảo vệ người thân của mình trước giông gió.

Ông Nguyễn Lương Minh - Phó Giám đốc Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà chia sẻ: “Thông 2 lá dẹt không chỉ là kiệt tác của thiên nhiên, mà còn là báu vật vô giá mà thiên nhiên đã ban tặng cho mảnh đất này. Bên cạnh việc tái sinh tự nhiên, vườn quốc gia đã thực hiện các phương pháp nhân giống, gây trồng để có thêm nhiều cây thông 2 lá dẹt phát triển bên cạnh các “cụ” thông già. Từ đó, tạo nên nhiều thế hệ thông 2 lá dẹt quần tụ, giúp loài cây quý hiếm này không ngừng sinh sôi trong không gian sinh tồn của chính nó”.

Rừng không chỉ là nơi cư ngụ của muôn loài. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học đang là mối đe dọa toàn cầu, những cánh rừng nguyên sinh như Bidoup - Núi Bà, với quần thể thông 2 lá dẹt trên ngàn năm tuổi, chính là cội rễ bền vững của sự sống. Việc phát huy giá trị Cây Di sản không chỉ là tôn vinh một biểu tượng, mà còn là hành động thiết thực nhằm khơi dậy tình yêu thiên nhiên, truyền cảm hứng sống xanh, phát triển du lịch sinh thái gắn với bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học.

Thông hai lá dẹt tái sinh tự nhiên bằng hạt dưới gốc cây mẹ, trong không gian sinh tồn của chính nó — Ông Nguyễn Lương Minh giới thiệu cây thông non 2 lá dẹt tái sinh tự nhiên bằng hạt dưới gốc cây mẹ, trong không gian sinh tồn của chính nó

Để phát huy danh hiệu Cây Di sản, Ban Quản lý Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà đã đề ra nhiều giải pháp thiết thực như: tiếp tục khoanh vùng và bảo vệ nghiêm ngặt khu vực quần thể thông cổ thụ; ngăn chặn mọi hành vi xâm hại; hình thành các đường mòn sinh thái, những trạm dừng chân trong rừng để việc tiếp cận quần thể cây di sản được thuận tiện hơn; thiết lập hệ thống biển chỉ dẫn, bảng thông tin khoa học nhằm phục vụ du khách và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Vườn cũng tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, bảo tồn các loài thực vật cổ quý hiếm; phối hợp với cộng đồng người K’ho vùng đệm phát triển du lịch sinh thái gắn với sinh kế bền vững, nơi người dân vừa bảo vệ rừng vừa làm hướng dẫn viên kể câu chuyện quê hương. Đồng thời, các hoạt động giáo dục môi trường cho du khách trẻ được chú trọng nhằm nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên và ý thức gìn giữ di sản rừng cho thế hệ tương lai.

Nguồn: https://baolamdong.vn/kham-pha-vuon-quoc-gia-voi-cay-di-san-thong-2-la-det-395835.html