[Ảnh] Sâm Nam núi Dành, món quà quý thiên nhiên ban tặng miền đất Kinh Bắc

Bắt đầu từ câu chuyện truyền đời trên đỉnh núi Chung Sơn (nay là núi Dành) xã Phúc Hòa, tỉnh Bắc Ninh, cây sâm Nam được mệnh danh là loài sâm “tiến vua” một thời nay đã hồi sinh mạnh mẽ, trở thành sản phẩm đặc trưng, mang giá trị kinh tế cao cho vùng đất nơi đây.

Là món quà quý do thiên nhiên ban tặng, sâm Nam núi Dành được ví như "thần dược" giúp con người duy trì sức khỏe, cải thiện chất lượng cuộc sống. Theo kết quả phân tích của Viện Dược liệu (Bộ Y tế), saponin - hoạt chất quý trong sâm núi Dành, đạt tới 8,11%, gần bằng sâm Ngọc Linh (10%) và gấp gần 3 lần sâm Hàn Quốc (3,5%). Sản phẩm này giúp gia tăng sức đề kháng, cải thiện hệ miễn dịch, ngăn ngừa bệnh tật.

Nhờ việc chuẩn hóa xây dựng quy trình trồng, chăm sóc, năm 2020, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý dưới tên “Sâm Nam núi Dành”. Năm 2022, sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 4 sao, như một lời khẳng định về ý nghĩa, tầm quan trọng của giống sâm này trong phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Bắc Ninh.

Anh Nguyễn Văn Điện tại thôn Lãn Tranh 1, xã Phúc Hòa, tỉnh Bắc Ninh chia sẻ: “Quy trình nhân giống cây sâm phải dùng đất phù sa và tiến hành nhân giống bằng phương pháp chiết cành, đóng bầu và chăm sóc".

Cành chiết thành công ra nhánh rễ được mang đi ươm mầm. Điều lạ là cây sâm không bị chuột cắn phá như khoai, sắn.

Sau khi cây phát triển sẽ được cắt bầu và trồng trên nền đất dễ thoát nước, đặc biệt trồng trên đất đồi, sỏi sẽ phù hợp với sự tăng trưởng của cây sâm.

Sâm Nam núi Dành cần độ ẩm ổn định, đặc biệt trong giai đoạn đầu phát triển. Vì vậy hệ thống tưới tiêu tự động rất quan trọng để giữ ẩm cho đất, tránh việc đất bị khô hạn hoặc ngập úng.

Sang năm thứ 2 bước vào giai đoạn tỉa cây. Ở giai đoạn này người dân đã có thể tận thu lá sâm mang đi sao khô và phân loại làm trà lá bán với giá 150 nghìn/kg trà. Loại lá kém chất lượng hơn sẽ đem về nghiền nhỏ để chăn nuôi gia súc.

Năm thứ 3 vào mùa hoa sâm nở, người dân bắt đầu thu hoạch hoa sâm trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 10 dương lịch. Số lượng thu hoạch hoa khoảng 3,5 tạ/sào đất và bán ra thị trường với giá 800 nghìn đồng/kg để pha làm trà hoa.

Sâm Nam núi Dành có giá trị cao là do cây được chăm bón bằng phân hữu cơ, không phun thuốc bảo vệ thực vật, hàm lượng hoạt chất saponin cao rất tốt cho sức khỏe.

Sau khoảng 5 năm, củ sâm đạt chất lượng, sẽ được thu hoạch. Sâm được phân loại theo trọng lượng, thái lát để chế biến làm các sản phẩm rượu sâm, trà củ sâm..

Sâm sau khi được thái lát sẽ đem sấy khô để bảo quản lâu hơn. Người trồng sâm sẽ phải xử lý khử khuẩn bằng rượu để tránh những củ sâm có lượng đường cao bị dập nát và dễ lên men.

Xác định tiềm năng của loài sâm quý, xã Phúc Hòa (Bắc Ninh) đã thực hiện Đề án phát triển sâm Nam núi Dành giai đoạn 2022–2027. Đến nay, diện tích trồng đạt khoảng 150 ha; riêng năm 2024, gần 20 ha cho thu củ đạt 30 tấn, hơn 100 ha thu hoa với năng suất khoảng 1 tấn/ha.

Khách hàng có thể chọn mua nhiều loại sản phẩm từ sâm nam núi Dành như rượu sâm, mật ong sâm, trà hoa sâm hay sâm ngâm nguyên củ... Đây đều là những sản phẩm đặc trưng, được đóng gói đẹp mắt, thích hợp làm quà biếu.

VŨ PHONG, BẢO LONG và PHONG CHƯƠNG

Nguồn: https://nhandan.vn/anh-sam-nam-nui-danh-mon-qua-quy-thien-nhien-ban-tang-mien-dat-kinh-bac-post922789.html