Làn sóng M&A ngân hàng trở lại với những thương vụ tỷ USD

Trong bối cảnh làn sóng mua bán - sáp nhập (M&A) rầm rộ trở lại tại Việt Nam, ngành tài chính ngân hàng cũng đang chờ đợi những thương vụ lớn.

Chuyển dịch từ "gượng ép" sang chủ động

Thị trường tài chính Việt Nam không xa lạ với các thương vụ M&A, nhưng trước đây, hoạt động này chủ yếu mang tính chất "giải cứu" hoặc tái cơ cấu các tổ chức tín dụng yếu kém. Điển hình là loạt thương vụ chuyển giao bắt buộc gần đây như CBBank về Vietcombank, Ocean Bank về MB, GPBank về VPBank hay DongA Bank được chuyển giao cho HDBank.

Tuy nhiên, bước sang năm 2026, giới chuyên gia nhận định "khẩu vị" M&A sẽ thay đổi hoàn toàn theo hướng chủ động. Mục tiêu của các nhà băng không còn là xử lý nợ xấu mà là tận dụng dòng vốn ngoại, tiếp thu công nghệ quản trị tiên tiến và mở rộng thị phần.

Ông Đỗ Quang Vinh, Phó Chủ tịch SHB, nhận định tại Diễn đàn M&A mới đây rằng vị thế của bên bán đã khác. "Các doanh nghiệp hiện nay chủ động tìm kiếm đối tác để vươn ra quốc tế chứ không phải vì khó khăn tài chính. Sự hậu thuẫn từ nhà đầu tư nước ngoài giúp ngân hàng nội củng cố quy trình, gia tăng nguồn lực và tận dụng mạng lưới toàn cầu", ông Vinh nhấn mạnh.

Cú hích lớn nhất cho xu hướng này đến từ hành lang pháp lý mới. Nghị định 69/2025/NĐ-CP cho phép nới tỷ lệ sở hữu nước ngoài (room ngoại) lên tới 49% đối với các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc (như MB, HDBank, VPBank). Đây là "khoảng hở" hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư chiến lược.

Theo VIS Rating, động thái này là cấp thiết trong bối cảnh các ngân hàng cần nguồn vốn trung - dài hạn khổng lồ để duy trì tăng trưởng tài sản trên 25%/năm. Nếu không kịp thời tăng vốn cấp 1, tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của nhóm này có thể giảm từ 150-300 điểm cơ bản vào cuối năm 2026.

Một số thương vụ được mong đợi

Làn sóng MA ngân hàng trở lại với những thương vụ tỷ USD - 1 — Dòng vốn M&A tại Việt Nam đã và đang sôi động trở lại (Ảnh: DT).

Loạt tên tuổi vào "đường đua" bán vốn

Tâm điểm của thị trường hiện dồn về kế hoạch phát hành riêng lẻ của Vietcombank. Sau khi bị hoãn lại vào năm 2024, thương vụ bán 6,5% vốn của "ông lớn" này dự kiến sẽ hoàn tất trong năm tới. Song song đó, BIDV và Techcombank cũng đang tích cực đàm phán bán cổ phần với tỷ lệ dự kiến lên tới hai con số (trên 10%).

Ở nhóm ngân hàng tư nhân, VIB và SHB đang trở thành "hàng hot" nhờ dư địa room ngoại còn lớn. Cụ thể, sau khi Commonwealth Bank of Australia thoái vốn, room ngoại tại VIB đang trống khoảng 25%, con số này tại SHB là 26%. Mới đây nhất, LPBank cũng gia nhập cuộc đua khi trình cổ đông kế hoạch nới room ngoại từ 5% lên 30%, một bước đi dọn đường cho chiến lược gọi vốn sắp tới.

Sức hấp dẫn của cổ phiếu "vua" còn được cộng hưởng bởi câu chuyện nâng hạng thị trường. Việc FTSE Russell dự kiến nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp sẽ kích hoạt dòng vốn hàng tỷ USD từ các quỹ ETF. Trong đó, nhóm ngân hàng chiếm tỷ trọng lớn trong rổ chỉ số dự kiến, tạo ra cơ hội kép để cải thiện thanh khoản và định giá.

Tuy nhiên, dòng vốn toàn cầu đang trở nên khắt khe hơn. Báo cáo của PwC chỉ ra rằng nhà đầu tư ngoại hiện nay soi xét rất kỹ lưỡng về khả năng chuyển đổi số, mô hình ESG và năng lực quản trị rủi ro.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Quang Vinh cho rằng sự minh bạch là yếu tố cốt lõi. Dù vậy, lãnh đạo SHB bày tỏ sự lạc quan về những thương vụ quy mô lớn sắp diễn ra trong năm 2026, tin tưởng rằng dòng vốn ngoại khổng lồ sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng GDP của đất nước.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/lan-song-ma-ngan-hang-tro-lai-voi-nhung-thuong-vu-ty-usd-20251212112717804.htm