ບົດຮຽນທີ 1: ບ້ານປາດີມີ “ຕົ້ນໃບສອງພັນ”.

ປະຕິບັດຕາມບົດກະວີທີ່ລຽບງ່າຍ, ເຕັມໄປດ້ວຍບົດກະວີວິລະຊົນ, ກ່ຽວກັບແຫຼ່ງເພງພື້ນເມືອງຂອງປາດີ, ລຽບຕາມເສັ້ນທາງລະດູໃບໄມ້ຫຼົ່ນທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອ, ຕ້ານກັບພູເຂົາໝອກ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າມາຮອດບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງ “ຕົ້ນໃບສອງພັນໃບ” ເມື່ອຕົ້ນດອກກຸຫຼາບລຽບຕາມເສັ້ນທາງໄປເມືອງໂຂງ ຫາກໍ່ເລີ່ມເບີກບານເປັນສີເຫຼືອງ.

ເມື່ອໃດກໍຕາມທີ່ຂ້າພະເຈົ້າກ່າວເຖິງບັນດາເຜົ່າ Pa Di, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ວາດພາບເຖິງໝວກທີ່ມີຮູບຮ່າງມຸງດ້ວຍຜູ້ຍິງໃສ່ຫົວຂອງເຂົາເຈົ້າ. ຮູບພາບນີ້ເຫັນໄດ້ງ່າຍໃນການເດີນທາງໄປບ້ານປາດີ, ຫຼືເຫັນຢ່າງກະທັນຫັນຢູ່ງານວາງສະແດງເມືອງໂຂງ. ຖ້າຫາກວ່າເດັກຍິງ ຮ່າໂນ້ຍ ມີຜ້າມັດທີ່ໃຫຍ່ຫຼາຍຢູ່ເທິງຫົວ, ແມ່ຍິງຊາວດ່າວແດງກໍ່ມີໝວກທີ່ສົດໃສດ້ວຍຜ້າແສ້ສີສັນ... ແລ້ວກັບແມ່ຍິງຊາວເຜົ່າ ປາດີ, “ສູງ” ຢູ່ຫົວຂອງເຂົາເຈົ້າແມ່ນໝວກຍາວ, ສູງ, ແຫຼມ, ເປັນຮູບຮ່າງຂອງມຸງ.

ຊອກຫາຄຳຕອບກ່ຽວກັບເອກະລັກຂອງ “ມຸງກຸດ” ຢູ່ເທິງຫົວຂອງແມ່ຍິງປາດີ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄປຮອດເຮືອນຂອງ ນາງ ໂປ້ ຈິນດິນ, ຢູ່ເຂດເມືອງຊົນນະບູລີ, ເມືອງໂຂງ ແລະ ໄດ້ຮັບການອະທິບາຍວ່າ ຊາວເຜົ່າ ປ່າດີ ເຊື່ອກັນວ່າ “ຜູ້ຍິງສ້າງຮັງ” ສະນັ້ນ ຜ້າຫົວພື້ນເມືອງຈຳລອງຫຼັງຄາ - ເຊິ່ງແມ່ຍິງໃນຄອບຄົວມີໜ້າທີ່ “ຮັກສາໄຟ”...

ຕາມຮີດຄອງປະເພນີຂອງຊາວເຜົ່າປາໄຕ, ເມື່ອຕ້ອນຮັບລູກເຂີຍເຂົ້າເຮືອນຂອງຜົວ, ແມ່ເຖົ້າມັກຫຍິບເສື້ອຜ້າໃຫ້ລູກເຂີຍເປັນໝວກພື້ນເມືອງຂອງປະຊາຊົນ, ເປັນໝວກມຸງດ້ວຍຄວາມຫວັງວ່າລູກເຂີຍຈະນຳໂຊກລາບມາສູ່ຄອບຄົວຂອງຜົວ.

ຂ້າພະເຈົ້າຈື່ໄດ້ວ່າ, ເມື່ອກ່ອນນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າເຄີຍໄດ້ຮັບການອະທິບາຍຈາກທ່ານນາງ ປູ ຈັນເລນ, ຊ່ຽວຊານການເຮັດໝວກຂອງຊາວເຜົ່າ ປູແປ໋ວ ຢູ່ໝູ່ບ້ານກົກງູ, ຕາແສງນ້ຳໃຈກ່ຽວກັບ “ມຸງ” ແບບພິເສດນີ້ວ່າ: ຊາວປະເທດປາດີມັກອີງໃສ່ສີສັນຂອງເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມຂອງຕົນ ແລະ ວິທີການໃສ່ໝວກມຸງເພື່ອຈຳແນກລະຫວ່າງຄົນໜຸ່ມກັບຜູ້ເຖົ້າ, ຄົນຍັງບໍ່ທັນແຕ່ງງານ ແລະ ຄົນແຕ່ງງານ. ຖ້າຕັດເສື້ອໃຫ້ເດັກຍິງ, ແມ່ຍັງໃຊ້ຜ້າສີດຳເປັນວັດສະດຸຕົ້ນຕໍໃນການຕັດ ແລະ ຫຍິບເສື້ອ, ກະໂປງ ແລະອຸປະກອນອື່ນໆເຊັ່ນຜ້າມັດຜົມ, ໝວກຫຼັງຄາ. ການຖັກແສ່ວໃຊ້ສີທີ່ສົດໃສກວ່າ, ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນໃຊ້ສີຂອງເສັ້ນດ້າຍ, ສີຟ້າ, ສີແດງ, ສີຂາວ, ສີເຫຼືອງ ...

ກັບມາເລົ່າສູ່ຟັງຂອງ ນາງ ໂປ້ ຈິນດິນ, ພວກເຮົາໄດ້ຍິນນາງເລົ່າວ່າ ຕອນຍັງນ້ອຍ, ນາງມັກການຫຍິບແສ່ວ ແລະ ການຖັກແສ່ວ, ສະນັ້ນ ເມື່ອອາຍຸພຽງ 13-14 ປີ, ນາງໄດ້ຮຽນຕັດຫຍິບດ້ວຍຕົວເອງ. ຈາກຄວາມຮັກແລະຄວາມມັກຂອງນາງ, ນາງດິນໄດ້ຮຽນຮູ້ການຕັດຜ້າ, ເບິ່ງຊຸດຕົວຢ່າງແລະຖັກແສ່ວ. ເມື່ອນາງບໍ່ຮູ້ຫຍັງ, ນາງໄດ້ຖາມແມ່ແລະເອື້ອຍຂອງນາງ. ເຊັ່ນດຽວກັບນັ້ນ, ອາຊີບຕັດຫຍິບຂອງນາງກໍນັບມື້ນັບສະໜິດສະໜົມຫຼາຍປີ, ເຕີບໃຫຍ່ໄປກັບນາງ... ທຳອິດນາງຫຍິບ ແລະ ປັກເຄື່ອງນຸ່ງໃຫ້ຕົນເອງ, ເມື່ອແຕ່ງງານແລ້ວ, ນາງໄດ້ຕັດຫຍິບເຄື່ອງນຸ່ງໃຫ້ຜົວ ແລະ ລູກ… ເມື່ອໃດມີເວລາຫວ່າງ, ນາງຈະນັ່ງຢູ່ຂ້າງຈັກຫຍິບ, ດຸໝັ່ນເຮັດວຽກດ້ວຍເຂັມ ແລະ ເສັ້ນດ້າຍ.

ທ່ານນາງ ດິງ ຍັງໄດ້ແນະນຳຊາວປ່າດີຢ່າງກະຕືລືລົ້ນໃນການຕັດຫຍິບ ແລະ ຖັກແສ່ວ. ໃນຈຸງໄຊ B, ນາງກະຕືລືລົ້ນຊີ້ນຳຜູ້ທີ່ຮັກການຖັກແສ່ວ, ຫຍິບຜ້າ, ເພາະນາງເປັນຫ່ວງ ແລະ ຫວັງວ່າຄົນລຸ້ນຕໍ່ໄປຈະບໍ່ເຮັດໃຫ້ຮີດຄອງປະເພນີຂອງຊາດຫລັ່ງໄຫລໄປ.

ຊຸດອາພອນຂອງຊາວເຜົ່າປາດີພ້ອມທັງສິ້ນ, ເສື້ອ, ໝວກ, ມີມູນຄ່າເກືອບ 10 ລ້ານດົ່ງ. ມັນໃຊ້ເວລາຫຼາຍເດືອນໃນການເຮັດ, ໃນນັ້ນ ໝວກມຸງກຸດ ຕ້ອງການຄວາມພິຖີພິຖັນ ແລະ ເວລາທີ່ສຸດ, ເພາະວ່າເພື່ອເຮັດຜ້າພັນຫົວແບບດັ້ງເດີມເປັນມຸງກຸດ, ຊາວປາດີໄດ້ໃຊ້ຜ້າພັນຫົວ, ມັດຜົມ, ຜ້າພັນຄໍໜ້າຜາກ ແລະ ຜ້າພັນຄໍ. ຢູ່ເທິງສຸດຂອງຜ້າພັນຄໍ, ຜ້າພັນຄໍທີ່ເຮັດດ້ວຍຜ້າຝ້າຍຫຼືຂົນສັດທີ່ມີສີສັນໄດ້ຖືກຕົກແຕ່ງ.

ໝວກທີ່ມີຮູບຊົງຫຼັງຄາແມ່ນເຮັດຈາກຝ້າຍທີ່ຍ້ອມດ້ວຍມື. ແມ່ຍິງ Pa Di ມີຄວາມຊໍານິຊໍານານໃນການເຂົ້າຮ່ວມແລະທາຂີ້ເຜິ້ງຫຼາຍຄັ້ງເພື່ອເຮັດໃຫ້ຫມວກແຂງ, ແລະໃນເວລາທີ່ຝົນຕົກ, ຫມວກແມ່ນນ້ໍາ. ດ້ານໜ້າຂອງໜ້າຜາກຖືກປະດັບປະດາດ້ວຍເງິນສີຂາວເປັນຮູບຊົງ sinusoidal, ເປັນສັນຍາລັກຂອງສາລີ ແລະເຂົ້າ. ສ່ວນເທິງແມ່ນເຮັດດ້ວຍຜ້າປ່ານ ຫຼືຝ້າຍທີ່ມີເສັ້ນເງິນທີ່ເຫຼື້ອມ. ດ້ານຫຼັງມີຮູບສີ່ຫຼ່ຽມເງິນຮູບສີ່ຫລ່ຽມປັກດ້ວຍນົກແລະຕົ້ນໄມ້, ເປັນຕົວແທນຂອງຊີວິດທີ່ໃກ້ຊິດກັບທໍາມະຊາດ. ເມື່ອໃສ່ໝວກ, ແມ່ຍິງຊາວປາດີໄດ້ມັດຜົມຂອງຕົນໃຫ້ສູງສຸດຂອງຫົວ, ແລະຫັນສ່ວນເທິງຂອງໝວກຂຶ້ນ. ສ່ວນລຸ່ມແມ່ນມ້ວນຂຶ້ນເພື່ອຈັບຜົມ ແລະ ໝວກ, ຊ່ວຍໃຫ້ສາວ Pa Di ເຄື່ອນໄຫວໄດ້ຢ່າງສະດວກສະບາຍ ໂດຍບໍ່ປ່ຽນເວລາໄປງານບຸນ ຫຼື ໄປເຮັດວຽກ.

ນອກຈາກການຖັກແສ່ວ ແລະ ຕັດຫຍິບຊຸດອາພອນພື້ນເມືອງແລ້ວ, ທ່ານນາງ ປູຈີນດິນ ຍັງຮູ້ວິທີຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງ. ໃນຂະນະທີ່ເວົ້າກັບພວກເຮົາ, ນາງດີນໄດ້ເອົາເຄື່ອງມືຮອບໜຶ່ງຈາກຕູ້ໄມ້ຂອງຄອບຄົວອອກມາເບິ່ງໃຫ້ພວກເຮົາ. ເຄື່ອງດົນຕີຮອບແມ່ນເຄື່ອງດົນຕີທີ່ໃຊ້ໃນການຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງຂອງຊາວປາດີ, ເຮັດດ້ວຍໄມ້, ມີ 4 ສາຍ, ແລະຫົວເປັນຮູບຊົງຄ້າຍຄືຫົວມັງກອນ, ເປັນສັນຍາລັກຂອງພະລັງຊີວິດ, ຄວາມດີ, ຄວາມໂຊກດີ ແລະ ຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ.

ໂດຍມີຄວາມຮັກແພງໃນເຄື່ອງດົນຕີ ແລະ ວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງມາແຕ່ຍັງນ້ອຍ, ນາງ ດິງ ໄດ້ອຸທິດຊີວິດໃຫ້ແກ່ເຄື່ອງດົນຕີ ແຕ່ອາຍຸ 15 ປີມາຮອດປະຈຸບັນ. ນາງ ດິນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ຕອນຍັງນ້ອຍ, ຂ້ອຍມັກຕິດຕາມນ້ອງໆໄປສະແດງດົນຕີພື້ນເມືອງ ແລະ ຝຶກຊ້ອມເຄື່ອງດົນຕີຢ່າງລັບໆໃນເວລາພັກຜ່ອນ, ສະນັ້ນ ຂ້ອຍຈຶ່ງໄດ້ຮຽນຮູ້ການຫຼິ້ນເຄື່ອງດົນຕີ ແລະ ຄວາມມັກໃນການຫຼິ້ນເຄື່ອງດົນຕີກໍ່ຊຶມເຂົ້າຂ້ອຍໂດຍບໍ່ຮູ້ຕົວ.

ມາຮອດປະຈຸບັນ, ນາງດິງໄດ້ມີຄວາມຊຳນານໃນເຄື່ອງດົນຕີຮອບ ແລະ ຮູ້ຈັກເພງພື້ນເມືອງ Pa Di ຫຼາຍເພງ, ໃນນັ້ນມີບົດເພງພື້ນເມືອງປະມານ 10 ເພງ, ແມ່ນເພງກ່ຽວກັບເດືອນ 12 ປີ ແລະ ລະດູການຂອງປີ, 12 ລາສີສັດ, ແລະເພງກ່ຽວກັບຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວປາດີ. ຊາວເຜົ່າປາດີບໍ່ມີພາສາຂຽນເປັນຂອງຕົນ, ດັ່ງນັ້ນບົດເພງ ແລະ ການຮ້ອງເພງຈຶ່ງໄດ້ຮັບການສືບທອດທາງປາກເປົ່າມາຫຼາຍລຸ້ນຄົນ. ຍ້ອນຮູ້ຈັກເພງບູຮານຫຼາຍເພງ, ນາງຈຶ່ງໄດ້ຮັບເຊີນເຂົ້າຮ່ວມບັນດາກິດຈະກຳວັດທະນະທຳ, ສິລະປະຂອງທ້ອງຖິ່ນ.

ບົດເພງພື້ນເມືອງ Pa Di ໃນສະໄໝບູຮານແມ່ນຍາກທີ່ຈະຮຽນຮູ້ ແລະ ຍາກທີ່ຈະແປ. ຖ້າບໍ່ຮູ້ຈັກຮ້ອງເພງພື້ນບ້ານ, ແປຄວາມໝາຍຂອງເນື້ອເພງບໍ່ໄດ້...
ທ່ານນາງ ໂປຈີນດິນ ກ່າວວ່າ

ໃນຖານະທີ່ເປັນລູກຫຼານຂອງໝູ່ບ້ານປາດີ, ທ່ານ ໂປວັນນາມ ພວມກ້າວເຂົ້າສູ່ຍຸກ “ຮູ້ຈຸດໝາຍປາຍທາງ”. ຂັບໄລ່ບັນດາກຳມະການສິລະປະຈາກພໍ່ - ນັກກະວີ ໂປຮ່ວາງມິນ, ຮຽນຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລວັດທະນະທຳ ຮ່ວາງລຽນເຊີນ, ຫຼັງຈາກຮຽນຈົບມະຫາວິທະຍາໄລວັດທະນະທຳ ຮ່າໂນ້ຍ, ທ່ານ ໂປວັນນາມ ໄດ້ “ເຂົ້າຮ່ວມກອງທັບ” ຂະແໜງວັດທະນະທຳເມືອງເຟືອງ. ປະກອບສ່ວນອະນຸລັກຮັກສາວັດທະນະທຳຂອງຊົນເຜົ່າໃນທ້ອງຖິ່ນ, ໃນນັ້ນມີຊາວເຜົ່າປາໄຕ, ຜ່ານຜ່າບັນດາບາດກ້າວເດີນຂອງຊີວິດ, ທ່ານ ໂປວັນນາມ ເປັນຮອງຫົວໜ້າສູນວັດທະນະທຳ, ກິລາ - ສື່ສານ ເມືອງ ເຟືອງ.

ກ່ອນນີ້ 30 ປີ, ທ່ານ ໂປວັນນາມ ໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມບັນດາໝູ່ບ້ານເພື່ອຊອກຮູ້, ເກັບກຳ ແລະ ບັນທຶກວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງຂອງບັນດາເຜົ່າຢູ່ເມືອງງອຍ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນເວລານັ້ນ, ຄອມພິວເຕີບໍ່ເປັນທີ່ນິຍົມ, ແລະການບັນທຶກແມ່ນເຮັດດ້ວຍມື, ດັ່ງນັ້ນເອກະສານຈໍານວນຫຼາຍໄດ້ສູນເສຍໄປແລະບໍ່ສາມາດຊອກຫາອີກເທື່ອຫນຶ່ງ.

ຜ່ານຂະບວນການຄົ້ນຄ້ວາ, ທ່ານນາມໄດ້ຮັບຮູ້ວ່າ ຈຸດທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະທີ່ສຸດໃນວັດທະນະທຳຂອງຊາວປ້າດີແມ່ນຊຸດອາພອນ, ບົດເພງ, ຟ້ອນພື້ນເມືອງ. ສະນັ້ນ, ວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງຫຼາຍອັນຂອງຊາວເຜົ່າ ປ່າດີ ໄດ້ຮັບການປະດິດສ້າງຄືນໃໝ່, ສ້າງເປັນວຽກງານສິລະປະສົມທົບຮີດຄອງປະເພນີ ແລະ ທັນສະໄໝ, ສະແດງຢູ່ຫຼາຍແຫ່ງເຊັ່ນ: ງານວາງສະແດງຂອງນັກເຕັ້ນ ເຈືອງດຶກກູງ.

ຊາວເຜົ່າປາດີຮັກສາມູນເຊື້ອຂອງຊົນເຜົ່າຕົນໄດ້ດີ, ດຸເດືອດ, ດຸເດືອດ, ຊີວິດການເປັນຢູ່ ດ້ານເສດຖະກິດ ດີພໍສົມຄວນ. ກ່ອນນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າເວົ້າພາສານົງຄືພາສາຂອງແມ່, ພາຍຫຼັງເລີ່ມດຳເນີນວຽກງານ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໄປບ້ານເພື່ອຮຽນພາສາປາດີຄືບັນດາເຜົ່າຂອງພໍ່.
ທ່ານ ປອ ວັນນາມ ແບ່ງປັນ.

ກ່ຽວກັບເລື່ອງອະນຸລັກຮັກສາວັດທະນະທຳ, ທ່ານ ໂປວັນນາມ ແບ່ງປັນວ່າ: ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຊຸດອົບຮົມຫຼາຍແຫ່ງກ່ຽວກັບການຄົ້ນຄ້ວາວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງ ແລະ ຄົ້ນຄ້ວາວັດທະນະທຳຊົນເຜົ່າ Pa Di. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນຕໍ່ໜ້າການຜັນແປໄປຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ, ຂ້າພະເຈົ້າລ້ວນແຕ່ປາດຖະໜາຢາກໃຫ້ວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງຂອງປະຊາຊົນຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບການຮັກສາ ແລະ ຮັກສາຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ຜ່ານນັ້ນໄດ້ແຜ່ຂະຫຍາຍ ແລະ ເພີ່ມທະວີຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຄົມຊາວ Pa Di.

ຊາວເຜົ່າປາດີດຳລົງຊີວິດຕົ້ນຕໍຢູ່ຕາແສງ ຕຸ່ງເຟືອງ ແລະ ເມືອງເຟືອງ. ຊາວເຜົ່າປາດີມີຮີດຄອງປະເພນີຈັດງານບຸນເຕັດໃນວັນທີ 23 ເດືອນ 6, ແຫ່ຂະບວນມ່ວນຊື່ນ, ຫຼິ້ນເຄື່ອງດົນຕີ, ຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງແລະອື່ນໆ, ຊາວເຜົ່າປາໄຕຍັງມີເຄື່ອງຫັດຖະກຳພື້ນເມືອງຫຼາຍຢ່າງຄືແກະສະຫຼັກເງິນ, ເຮັດທູບທຽນ, ເຮັດເຫຼົ້າໄຫ, ເຮັດທໍ່ນ້ຳ.

ທີ່ມາ

: ຊົນເຜົ່າ ເຄື່ອງນຸ່ງພື້ນເມືອງປາດີ

(0)

No data