ຂັບຮ້ອງພື້ນເມືອງ - ເຫັນໄດ້ຈາກຕັດກັນຂອງພາກໃຕ້ Ngãi

ຫໍປະກວດໄຟຟ້າ ບາລານອານ, ຕາແສງ ບິ່ງເຈົາ, ເມືອງ ບິ່ງເຊີນ.

ຈາກພາສາ...

ໃນປະຫວັດສາດຂອງຊາດ, ເຫັນໄດ້ງ່າຍວ່າ ການແລກປ່ຽນວັດທະນະທຳ ແລະ ພາສາລະຫວ່າງບັນດາທ້ອງຖິ່ນມັກຈະດຳເນີນແຕ່ເໜືອຮອດໃຕ້. ແຕ່ກັບ ກວາງນາມ ແລະ ກວາງຫງາຍ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມຮູ້ສຶກວ່າ ການແລກປ່ຽນວັດທະນະທຳ ແລະ ພາສາລາວໄປໃນສອງທິດທາງ, ພາກເໜືອ ແລະ ພາກໃຕ້.

ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ຈາກທາງຫຼວງ 1A ລົງໄປຫາເຂດແຄມທະເລ, ການສັນຈອນໄປມາໃນທິດເໜືອໃຕ້ເປັນປົກກະຕິ (ແຕ່ກວາງນາມຫາ ກວາງຫງາຍ ). ແຕ່ຜູ້ອາໄສຢູ່ທາງຫຼວງ 1A ໄຫຼໄປໃນທິດທາງກົງກັນຂ້າມ: ຈາກໃຕ້ຫາເໜືອ (ຈາກກວາງຫງາຍ ຫາ ກວາງນາມ).
ຫຼັກຖານສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ເມືອງ ນູຍແທ່ງ (ກວາງນາມ) ມີຊາຍແດນຕິດກັບແຂວງ ບິ່ງເຊີນ (ກວາງຫງາຍ), ພາສາປະຊາຊົນຢູ່ທີ່ນີ້ແບ່ງອອກເປັນ 2 ຂົງເຂດໃຫຍ່.

ຈາກທາງລົດໄຟຂຶ້ນພູ, ເຂົາເຈົ້າບໍ່ໄດ້ເວົ້າວ່າ: ta, mi, mo, te, rang, rua, gio… ແຕ່ສຳນຽງຂອງພວກມັນແມ່ນຄ້າຍຄືກັນກັບຊາວ Kinh ໃນເຂດທົ່ງພຽງ ແລະ ພາກຕາເວັນຕົກຂອງກວາງງິ, ໂດຍສະເພາະສຳນຽງຂອງ Mo Duc, Duc Pho (ທາງທິດໃຕ້ສຸດຂອງແຂວງ Quang Ngai): tao, may, dau, vio, kia,

ໃນຂະນະນັ້ນ, ຈາກເສັ້ນທາງລົດໄຟແລ່ນລົງສູ່ທະເລ, ຄົນທັງຫຼາຍເວົ້າດ້ວຍສຳນຽງກວາງນາມທີ່ບໍລິສຸດຄື: ta, mi, chi, mo, te, rang, rua, ni, no… ແລະແລ່ນໄປຮອດເຂດ ດົ່ງບິ່ງເຊີນ (ກວາງນາມ). ຊາວຕາແສງແຄມທະເລທາງພາກເໜືອຂອງກວາງຫງາຍເວົ້າວ່າ: ຕາ, ມີ, ຈີ, ໂມ, ເຕ, ຮຸ່ງເຮືອງ, ນີ, ບໍ່ແມ່ນ... ແຕ່ບໍ່ເວົ້າວ່າ: ຕາວ, ອາດ, ຈີ, ດ່າ, ກຽນ, ເຊົາສະນັ້ນ, ນາ, ກຽນ... ຄືຊາວກວາງຫງາຍເກືອບທັງໝົດ.

ພົບກັນທີ່...ສະຖານທີ່

ມີຫຼາຍປະໂຫຍກ, ເພງພື້ນເມືອງ ແລະ ເພງພື້ນເມືອງຂອງກວາງນາມ ທີ່ຊ້ອນແຝງກັບບັນດາບົດເພງພື້ນເມືອງ, ເພງພື້ນເມືອງຂອງພາກໃຕ້ກວາງນາມ. ແນ່ນອນວ່າ, ນີ້ກໍ່ແມ່ນປະກົດການທຳມະດາໃນບັນດາບົດເພງ ແລະ ເພງພື້ນເມືອງຂອງຫວຽດນາມ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ການພົວພັນລະຫວ່າງສອງພາກພື້ນ, ການພົວພັນທາງດ້ານວັດທະນະທຳ ແລະ ການຊ້ອນແຝງຢູ່ທີ່ນີ້ແມ່ນຈະແຈ້ງທີ່ສຸດ, ພິເສດແມ່ນແຂວງ ກວາງນາມ ແລະ ພາກເໜືອກວາງນາມ.

ລອງອ່ານບົດເພງພື້ນເມືອງນີ້, ພວກເຮົາຈະເຫັນຄວາມສຳພັນລະຫວ່າງຊື່ສະຖານທີ່ຂອງເມືອງ ນູຍແທ່ງ (ກວາງນາມ) ແລະ ເມືອງ ບິ່ງເຊີນ (ກວາງງາຍ): ເອົາຂ້ອຍກັບຄືນສູ່ກວາງ, ຂ້ອຍຈະດູແລ/ ອ່າວຫວູແມ່ນໜຶ່ງ, ບາໂກ້ແມ່ນສອງ/ ສິ່ງທີ່ຄວນຫຼີກລ່ຽງແຕ່ເຊົ້າໆ/ ດົ່ງຕົງແມ່ນໂຈນ, ດົ່ງງອຍແມ່ນຖ້ຳເສືອດາວ.

ໃນປະໂຫຍກທຳອິດຂອງເພງພື້ນເມືອງນີ້, ພວກເຮົາເຫັນພຽງແຕ່ຊື່ສະຖານທີ່ທົ່ວໄປຄື “ກວາງ”. ໃນປະໂຫຍກທີ 2, ມີ 2 ແຫ່ງຄື: “ອ່າວຫວູ” ປະຈຸບັນຢູ່ຕາແສງ ແທງຮວາ, ເມືອງ ນີວແທງ, ກວາງນາມ; ແລະ ບາໂກ ຢູ່ຕາແສງ ບິ່ງລອງ, ເມືອງ ບິ່ງເຊີນ, ກວາງຫງາຍ. ໃນສອງປະໂຫຍກສຸດທ້າຍຂອງເພງ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບຮູ້ວ່າ: “ດົ່ງຕົງເກີໂຈນ” ໝາຍເຖິງເຈື່ອງບາໄປ, “ດົ່ງງອຍຮາງເບວ” ແມ່ນເຂດພູດອຍກັບອ່າວວູ້ງ. ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງເວົ້າໄດ້ວ່າລະຫວ່າງສອງຜືນແຜ່ນດິນນີ້ມີເຂດແດນທາງພູມສາດຕິດພັນກັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ.

ບໍ່ພຽງແຕ່ເຖິງບິ່ງເຊີນເທົ່ານັ້ນ, ຫາກແຕ່ຮອດນະຄອນ ກວາງຫງາຍ ກໍຄື:

ຖາມຄົນຂາຍຄວາຍ (*)
ເບິ່ງນອກ Ben Van, Tri Binh ເກັບກ່ຽວແລ້ວບໍ?
Ben Van ຂາຍໃຫ້ Quan Com
ເກັບກ່ຽວຍັງບໍ່ທັນເຫັນສອງເຟືອງໄຂມັນ!.

ແມ່ນແຕ່ຂົວ ເບັນວັນ (ຂົວອານເຕີນ) ໃນປະຈຸບັນ ແລະ ເຂດ “ອ່າວເຟືອງ” ເມືອງ ນີວແທ່ງ ກໍ່ເຊື່ອມຕໍ່ກັບຕາແສງ ກວາງຫງາຍ ເລິກເຊິ່ງ:

ຕັ້ງແຕ່ Cau Van, Ao Vuong
ຜ່ານຮ້ານອາຫານຫອຍ, ຫົວໃຈຂອງຂ້ອຍເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມໂສກເສົ້າ.
ຮ້ານອາຫານບ້ານໃດ?
ແນມເບິ່ງຕາດຄູກ, ທ້ອງຟ້າກໍ່ຮຸ່ງແຈ້ງແລ້ວ
ຢືນໂສກເສົ້າ, ເນີ້ງ, ນັ່ງແລະເບິ່ງ
ຫລຽວໄປໃນເມືອງ Hang Ruou ແຕ່ບໍ່ເຫັນລາວ.

ຈາກ “ເບັນວັນ”, “ອ່າວຫວູ” (ນຸ້ຍແທ່ງ, ກວາງນາມ) ເຖິງ “ກວ໋າງອ໊ກ” (ບິ່ງເຊີນ, ກວາງງາຍ) ເຖິງ “ກວ໋າງຄອມ”, ຕະຫຼາດ “ຮ່ວາງຣູວ” ແມ່ນສະຖານທີ່ຕັ້ງຢູ່ທາງທິດເໜືອຂອງຂົວ ຈ່າກຸກ, ປະຈຸບັນແມ່ນຢູ່ຕາແສງ ເຈື່ອງກວາງ, ນະຄອນ ກວາງງາຍ.

Lullabies

ນອກຈາກຊື່ສະຖານທີ່ແລ້ວ, ຍັງມີຄວາມບັງເອີນທີ່ແຕກຕ່າງກັນບໍ່ໄດ້ລະຫວ່າງເພງພື້ນເມືອງ ກວາງນາມ ແລະ ກວາງຫງາຍ. ການຊ້ອນກັນນີ້ສະທ້ອນເຖິງຄວາມຄິດ ແລະ ຄວາມຮູ້ສຶກລະຫວ່າງການເຮັດວຽກ ແລະ ການສູ້ຊົນ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງຊັດເຈນເຖິງການພົບປະແລກປ່ຽນວັດທະນະທໍາຜ່ານເນື້ອໃນຂອງບົດເພງພື້ນເມືອງ: ເມື່ອເຈົ້າຈາກໄປ, ຂ້ອຍຈະປູກດອກໄມ້ / ເມື່ອເຈົ້າກັບມາ, ດອກກຸຫຼາບຈະອອກດອກສາມຮ້ອຍງ່າ / ງ່າໜຶ່ງແມ່ນເກົ້າຕົ້ນດອກກຸຫຼາບ / ຂາຍໄດ້ສາມຫຼຽນ ແລະ ປະຢັດຢູ່ບ່ອນດຽວ / ຂ້ອຍຮຽນພາສາອັງກິດມາຕະຫຼອດຊີວິດ / ລອງຄິດໄລ່ເບິ່ງວ່າເຈົ້າຈະໄດ້ກຳໄລເທົ່າໃດ?

ຕັ້ງແຕ່ຕອນຍັງນ້ອຍ, ຢູ່ແຂວງກວາງນາມ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຍິນ ແລະຮູ້ດ້ວຍຫົວໃຈຂອງບັນດາແມ່ ແລະ ນ້ອງສາວຂອງຂ້າພະເຈົ້າ - "ເງົາຮ້າຍໄດ້ເລາະໄປຮອດຈອມພູ/ ໂຊກຊະຕາຂອງຊ່າງຕັດໄມ້ຜູ້ເຖົ້າແມ່ນຍັງຖ່ານຢູ່ເທິງຈອມພູ/ ເສັ້ນທາງທີ່ຫຍຸ້ງຍາກລຳບາກ, ຫີນແຕ່ລະກ້ອນລຸກຂຶ້ນເທື່ອລະກ້າວ/ ຜົວເມຍຄູ່ເກົ່າພາກັນລົງຂຸມຝັງສົບ/ ເມຍຜູ້ນີ້ເສຍໃຈຫຼາຍ. ທຸກຍາກ ... ".

ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່ານີ້ແມ່ນເພງພື້ນເມືອງຂອງບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ແຕ່ຕໍ່ມາ, ເມື່ອຮວບຮວມ ແລະ ຄົ້ນຄ້ວາວັນນະຄະດີຢູ່ກວາງຫງາຍ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮູ້ວ່າ, ແມ່ນເພງ “ຕັດໄມ້ສອນເມຍ” (ຊ່າງຕັດໄມ້ສອນເມຍ) ຂອງນັກປະພັນ ຮ່ວາງຊວນ (ຟາມຊວນ 1890 -1936, ເມືອງ ກວ໋າງຮ່ວາ), ແຂວງ ກວ໋າງຮວາ. ສອນຢູ່ໂຮງຮຽນ).

ບົດເພງພື້ນເມືອງໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນການສະແດງອອກຢ່າງຈະແຈ້ງທີ່ສຸດຂອງວັດທະນະທຳຂອງພາກພື້ນ, ສະນັ້ນ ການພົວພັນດ້ານວັດທະນະທຳລະຫວ່າງ ກວາງນາມ ແລະ ກວາງນາມ ແມ່ນເລິກເຊິ່ງ. ບໍ່ໄດ້ເວົ້າເຖິງ, ການເຊື່ອມຕໍ່ນີ້ຍັງໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນໃນຮີດຄອງປະເພນີ ແລະ ນິໄສ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຮີດຄອງປະເພນີ ແລະ ການແຕ່ງງານຂອງເຂດ ກວາງນາມ ແລະ ກວາງນາມ ແມ່ນຄ້າຍຄືກັນຫຼາຍ...

(*) Quynh — ແມ່ນກະຕ່າທີ່ໃຊ້ໃນການບັນຈຸເຂົ້າໃນອະດີດ.

ທີ່ມາ: https://baoquangnam.vn/ca-dao-dan-ca-nin-tu-giao-thoa-vung-nam-ngai-3145441.html